Hành tinh cách Trái đất 40 năm ánh sáng được phát hiện có nước
Khoa học - công nghệ - Ngày đăng : 12:40, 24/03/2023
VHS 1256b, hành tinh quay quanh hai ngôi sao cách Trái đất khoảng 378,5 nghìn tỉ cây số theo hướng chòm sao Corvus, được phân tích bởi nhóm nhà thiên văn học, đứng đầu là Brittany Miles thuộc Đại học Arizona (Mỹ). Nhóm sử dụng kính viễn vọng không gian James Webb của NASA, phát hiện những cơn bão bụi cực lớn hình thành từ những đám mây silicate cuộn xoáy trên bề mặt khí, cùng với nước, khí mê tan, carbon monoxide (CO) và carbon dioxide (CO2). Họ mô tả phát hiện trong báo cáo sắp công bố chi tiết trên tạp chí The Astrophysical Journal Letters.
NASA cho biết đây là số lượng phân tử lớn nhất xác định cùng lúc trên một hành tinh ở ngoài hệ Mặt trời. Hành tinh VHS 1256b được phát hiện lần đầu tiên năm 2015 bởi kính viễn vọng Vista ở Chile. Đây là hành tinh khí khổng lồ lớn gấp khoảng 12 - 18 lần kích thước sao Mộc. Một ngày trên hành tinh này dài 22 giờ. Các đám mây silicate ở hành tinh nhô lên và hòa lẫn trong ngày khi nhiệt độ tăng và giảm, nóng tới 816 độ C.
"Các hạt silicate mịn hơn trong bầu khí quyển của VHS 1256b có thể giống như các hạt khói mù nhỏ. Các hạt lớn hơn có thể giống hạt cát nhỏ, rất nóng", Beth Biller thuộc Đại học Edinburgh (Scotland), đồng tác giả nghiên cứu cho biết.
VHS 1256b mất khoảng 10.000 năm để quay hết quỹ đạo của hai ngôi sao chủ. Hành tinh này tương đối trẻ, mới chỉ hình thành cách đây 150 triệu năm. So với nó, Trái đất và sao Mộc già hơn nhiều, ra đời lần lượt 4,5 và 4,6 tỉ năm trước.
Đây không phải là lần đầu tiên nước được phát hiện trong bầu khí quyển của các ngoại hành tinh, vì nhiều hành tinh đã được phát hiện có hơi nước trong thành phần hóa học của chúng. Trên thực tế, hơn 1/4 các ngoại hành tinh được biết là có nước trên bề mặt.
Cấu tạo hóa học của VHS 1256b ở cách hàng triệu cây số có thể đo được khi chúng bay qua phía trước các ngôi sao của chúng. Bước sóng ánh sáng chiếu qua khí quyển của chúng sẽ cung cấp cho các nhà thiên văn học manh mối về loại khí nào chúng có trong bầu khí quyển của chúng.
Tuy nhiên, do khoảng cách giữa VHS 1256b và sao chủ, gấp 4 lần quãng đường giữa sao Diêm Vương và Mặt trời, các nhà khoa học có thể quan sát trực tiếp nó thay vì sử dụng phương pháp quá cảnh. Kính viễn vọng không gian James Webb giúp nhóm nghiên cứu khám phá chi tiết khi phân tích chất hóa học trong khí quyển của hành tinh ở cách nhiều năm ánh sáng.
Dù có nước, CO2 và mê tan trong khí quyển, điều đó không có nghĩa là VHS 1256b có sự sống. Đặc biệt, hành tinh này không phải nơi thích hợp cho sự sống bởi nó giống sao Mộc hơn là Trái đất.