Vì sao Elon Musk rời OpenAI và không vui khi ChatGPT bùng nổ?

Nhiều năm trước, Elon Musk, nhà đồng sáng lập OpenAI đã rời khỏi công ty do các bất đồng về việc ai nên đứng đầu, và cảm giác rằng OpenAI đang tụt lại phía sau Google.

Theo Semafor, vào đầu năm 2018, Elon Musk đã đưa ra đề xuất để ông điều hành OpenAI trong nỗ lực đánh bại Google. Thế nhưng, Sam Altman và những nhà đồng sáng lập khác đã từ chối đề xuất của Elon Musk.

Điều này đã tạo ra sự rạn nứt giữa Sam Altman (Giám đốc điều hành OpenAI hiện tại) và Elon Musk. Vì lẽ đó, Elon Musk đã rời khỏi hội đồng quản trị OpenAI và rút tiền tài trợ trong tương lai, theo Semafor.

Thế nhưng, OpenAI cuối cùng đã nhanh hơn Google khi tung ra chatbot AI. ChatGPT ra mắt vào tháng 11.2022 và gây được tiếng vang lớn, nhanh chóng trở thành ứng dụng tiêu dùng phát triển nhanh lịch sử (cán mốc 100 triệu người dùng/tháng chỉ sau 2 tháng ra mắt) và thậm chí còn khiến ban quản lý Google ban hành cảnh báo “tình trạng khẩn cấp”.

Trong những tháng sau khi ChatGPT ra mắt, Elon Musk lên Twitter để bày tỏ sự thất vọng của mình với OpenAI.

Vào tháng 12.2022, Elon Musk cho biết đã hạn chế quyền truy cập của OpenAI vào cơ sở dữ liệu Twitter sau khi biết rằng nó đang được sử dụng để đào tạo mô hình ngôn ngữ GPT chạy ChatGPT, theo Semafor. Hai tháng sau, Elon Musk chỉ trích OpenAI vì đã trở thành "công ty có lợi nhuận tối đa nguồn đóng do Microsoft kiểm soát hiệu quả".

OpenAI được thành lập vào tháng 12.2015 với tư cách một tổ chức phi lợi nhuận tập trung vào sự phát triển an toàn và minh bạch của AI. Nó đã chuyển sang mô hình kết hợp “lợi nhuận giới hạn” vào năm 2019 với việc Microsoft trở thành nhà đầu tư lớn (lợi nhuận có thể thu được từ thỏa thuận bị giới hạn). Điều đó cho phép OpenAI "huy động vốn đầu tư và thu hút nhân viên bằng vốn chủ sở hữu giống như công ty khởi nghiệp".

Elon Musk đã chỉ trích sự thay đổi này trong OpenAI khi lưu ý vào tháng trước: “OpenAI được tạo ra như một nguồn mở (đó là lý do tại sao tôi đặt tên cho nó là OpenAI), công ty phi lợi nhuận để làm đối trọng với Google, nhưng giờ đây nó đã trở thành một công ty nguồn đóng, lợi nhuận tối đa được kiểm soát hiệu quả bởi Microsoft”.

Elon Musk thừa nhận không còn sở hữu cổ phần OpenAI nữa, không còn trong hội đồng quản trị và cũng không kiểm soát công ty theo bất kỳ cách nào. Tuy nhiên, Elon Musk có mối quan hệ tình cảm với Shivon Zilis - thành viên trẻ nhất trong hội đồng quản trị OpenAI, người sinh cho ông cặp song sinh cuối năm 2021.

Elon Musk tin rằng một trong những mối đe dọa lớn do AI gây ra là sự thao túng nó bởi các công ty đi đầu trong cuộc cách mạng này.
Elon Musk đặc biệt nhắm đến Microsoft, công ty gần đây đầu tư thêm 10 tỉ USD vào OpenAI. Đây là một khoản đầu tư đã làm tăng giá trị của công ty khởi nghiệp có trụ sở ở thành phố San Francisco (Mỹ) lên gần 30 tỉ USD.

"Tôi vẫn rất bối rối về cách tổ chức phi lợi nhuận mà tôi từng quyên góp khoảng 100 triệu USD lại trở thành công ty có giá trị vốn hóa 30 tỉ USD. Nếu điều này là hợp pháp, tại sao không ai làm như vậy? Cần hiểu thêm về cấu trúc quản trị và kế hoạch doanh thu trong tương lai của OpenAI”, ông bình luận hôm 15.3.

Đáp lại những lời chỉ trích của Elon Musk, Sam Altman nói rằng "ông ta là người khó chịu" và "sở hữu một phong cách mà tôi không muốn có cho riêng mình". Tuy nhiên, Sam Altman tin rằng Elon Musk "thực sự quan tâm đến một tương lai tốt đẹp với generative AI".

Generative AI là loại trí tuệ nhân tạo mà máy tính được lập trình để tự động tạo ra nội dung mới, như văn bản, hình ảnh, âm thanh và video. Nó khác với các hệ thống AI khác như máy học sâu (deep learning) hoặc học máy (machine learning) trong việc dự đoán kết quả từ dữ liệu đã có sẵn. Thay vì dựa trên dữ liệu huấn luyện, hệ thống generative AI có khả năng tự tạo ra dữ liệu mới và phong phú hơn. Các ví dụ của generative AI bao gồm các mô hình ngôn ngữ tự động tạo văn bản, các hệ thống nhận dạng hình ảnh, video và âm thanh.

Khi được hỏi về ChatGPT tại một hội nghị, Elon Musk cho biết công cụ này "vừa tích cực vừa tiêu cực" và "có tiềm năng lớn nhưng đi kèm với đó là mối nguy hiểm lớn". Tỷ phú công nghệ cho biết ChatGPT "đã minh họa cho mọi người thấy AI đã trở nên tiên tiến như thế nào".

"AI đã phát triển được một thời gian. Nó chỉ không có giao diện người dùng mà hầu hết mọi người đều có thể truy cập được", Elon Musk nói thêm.

Ngoài ra, tỷ phú 51 tuổi cho biết AI là "một trong những rủi ro lớn nhất với tương lai của nền văn minh nhân loại".

Elon Musk hiện đang tìm cách tạo một chatbot AI để cạnh tranh với ChatGPT. Ông đã tiếp cận các nhà nghiên cứu AI thời gian qua để thành lập một phòng thí nghiệm mới phát triển giải pháp thay thế ChatGPT, theo nguồn tin từ trang The Information.

Để thúc đẩy nỗ lực này, Elon Musk đã tuyển dụng Igor Babuschkin, nhà nghiên cứu vừa rời khỏi đơn vị DeepMind AI của Alphabet (chủ sở hữu Google) chuyên về các loại mô hình máy học cung cấp sức mạnh cho các chatbot như ChatGPT. Elon Musk và Igor Babuschkin đã thảo luận về việc thành lập một đội để theo đuổi nghiên cứu AI nhưng dự án vẫn đang ở giai đoạn đầu, theo trang The Information.

Gần đây, Elon Musk từng chỉ trích OpenAI vì thiết lập các biện pháp bảo vệ để ngăn ChatGPT trả lời các câu hỏi có thể gây chia rẽ. Elon Musk ngụ ý sẽ tạo ra chatbot sẽ có ít hạn chế hơn với các chủ đề dạng này so với ChatGPT và Bing chatbot của Microsoft.

Giám đốc điều hành Tesla từng nói rằng cần có một chatbot mới và gọi nó là TruthGPT (ám chỉ chatbot trả lời đúng sự thật - PV). "Những gì chúng tôi cần là TruthGPT", Elon Musk tweet. Khi một người dùng Twitter bình luận: "Chúng ta không thể điều khiển TruthGPT", Giám đốc điều hành Twitter đáp: "Bạn có thể đúng".

Elon Musk không nói chi tiết ông định nghĩa TruthGPT như thế nào? TruthGPT nên trông giống cái gì? TruthGPT có nên áp dụng tự do ngôn luận như Elon Musk hình dung nó trên nền tảng Twitter không? Nói cách khác, TruthGPT có nên trả lời tất cả câu hỏi bất kể chủ đề là gì không? TruthGPT sẽ có bất kỳ quy tắc nào không?

Tuy nhiên, hãy nhớ rằng trong một số trường hợp, Elon Musk đã kêu gọi điều chỉnh ngành công nghiệp AI. Ông gợi ý rằng có những giới hạn trong công nghệ không nên vượt qua và chúng ta phải sử dụng nó một cách có trách nhiệm để tránh những hậu quả to lớn.

"Nếu không có sự giám sát theo quy định với AI, đây là một vấn đề lớn. Tôi đã kêu gọi quy định về an toàn cho AI trong hơn một thập kỷ!", Elon Musk viết trên Twitter vào tháng 12.2022.

Sơn Vân