Tác dụng không ngờ của một chất doping bị cấm

Chúng ta đều biết rằng hormone erythropoietin (epo) rất thiết yếu để tạo hồng cầu từ mô dòng hồng cầu trong tủy xương. Phần lớn loại hormone này do thận sản xuất, còn một phần nhỏ chừng 1/10 do gan tổng hợp. Hormone erythropoietin có thể giúp các vận động viên nâng cao hiệu suất và kết quả thi đấu, chính vì thế nó nằm trong danh sách các chất doping bị cấm.

Nhưng trong một công trình nghiên cứu mới do các nhà khoa học ở Đại học Barcelona (Tây Ban Nha) tiến hành, với sự tham gia của 79 người bị trầm cảm hoặc bị rối loạn lưỡng cực thì hormone erythropoietin lại cho kết quả điều trị đáng kinh ngạc.

Các nhà khoa học đã cho 40 người tình nguyện dùng hormone erythropoietin trong vòng 9 tuần lễ, còn những người khác thì dùng thuốc vờ. Các nhà khoa học đã phát hiện thấy rằng những người dùng hormone erythropoietin xử lý tốt hơn các bài test tâm lý - thần kinh hơn.

Hormone erythropoietin tác động tích cực tới trí nhớ ngôn ngữ - lời nói, sự tập trung và khả năng lập kế hoạch. Ở những người tình nguyện tham gia thử nghiệm có dùng hormone erythropoietin, các chức năng nhận thức được cải thiện hơn 11%, còn ở nhóm đối chứng chỉ 2%.

Hiệu ứng tích cực này được duy trì trong vòng 6 tuần lễ sau khi điều trị. Các chuyên gia nhận xét cần khống chế nồng độ erythropoietin ở những người dùng, và loại thuốc chứa erythropoietin chống chỉ định đối với những người hút thuốc lá, những người có thiên hướng bị nghẽn mạch do các cục máu đông.

Theo BBC, tạp chí của Hội y học Mỹ vừa công bố công trình nghiên cứu của các nhà khoa học ở Đại học Geneva (Thụy Sĩ) khẳng định rằng trước đây các bác sĩ đã biết erythropoietin giúp điều trị bệnh thiếu máu ở trẻ cũng như làm giảm nhu cầu tiếp máu ở trẻ sơ sinh thiếu tháng. Nhưng một công trình nghiên cứu mới cho thấy loại hormone làm tăng sức dẻo dai của vận động viên còn có tác dụng giúp trẻ sơ sinh thiếu tháng khỏi bị tổn thương não.

Các bác sĩ đã theo dõi gần 500 trẻ chào đời ở Thụy Sĩ ở quãng giữa 26 và 31 tuần tuổi. Quét não trẻ cho thấy dùng 3 liều erythropoietin ngay sau khi sinh giúp giúp giảm nguy cơ tổn thương não.

Ở những trẻ dùng erythropoietin cả chất trắng (22% so với 36%) lẫn chất xám (7% so với 19%) trong não đều ít bị tổn thương hơn so với nhóm đối chứng.

Các bác sĩ kêu gọi tiếp tục nghiên cứu erythropoietin khi khẳng định rằng bất kỳ loại thuốc nào ngăn ngừa tổn thương não đều tốt vì hiện nay vẫn còn nhiều trẻ sinh thiếu tháng không sống được do tổn thương não.

Vũ Trung Hương