TikTok bị phạt 15,8 triệu USD vì lạm dụng dữ liệu của trẻ em

Văn phòng Ủy viên Thông tin (ICO) cho biết TikTok, ứng dụng thuộc sở hữu của tập đoàn ByteDance (Trung Quốc), đã vi phạm các quy tắc bảo vệ dữ liệu của Vương quốc Anh khi cho phép trẻ em dưới 13 tuổi đăng ký dịch vụ từ tháng 5.2018 đến tháng 7.2020, dù từng tuyên bố rằng hành động này là vi phạm các điều khoản dịch vụ của nó.

ICO tuyên bố TikTok cũng xử lý dữ liệu trẻ em mà không có sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ chúng và thất bại trong việc loại bỏ các tài khoản của người dùng chưa đủ tuổi.

ICO ước tính có tới 1,4 triệu trẻ em ở Anh sử dụng TikTok vào năm 2020. Các quy tắc của Vương quốc Anh yêu cầu các ứng dụng phải xin phép cha mẹ đối với trẻ chưa đủ tuổi đăng ký.

“Có những luật hiện hành để đảm bảo con cái chúng ta được an toàn trong thế giới kỹ thuật số cũng như trong thế giới thực. TikTok đã không tuân thủ các luật đó”, John Edwards, Ủy viên thông tin, cho biết trong một tuyên bố hôm 4.4.

“Kết quả là có khoảng 1 triệu trẻ em dưới 13 tuổi đã được cấp quyền truy cập vào nền tảng một cách không phù hợp, với việc TikTok thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân của chúng. Điều đó đồng nghĩa là dữ liệu trẻ em có thể đã được sử dụng để theo dõi và lập hồ sơ cho chúng, có khả năng cung cấp nội dung có hại, không phù hợp trong lần cuộn trang tiếp theo trên ứng dụng”, John Edwards nói thêm.

ICO cho biết ứng dụng TikTok không thể cung cấp thông tin thích hợp cho các thành viên của cộng đồng sử dụng nền tảng về cách dữ liệu của họ bị thu thập, sử dụng và chia sẻ theo cách dễ hiểu. Nó cũng không đảm bảo rằng dữ liệu cá nhân của người dùng tại Vương quốc Anh được xử lý một cách hợp pháp, công bằng và minh bạch.

Về chuyện trên, người phát ngôn TikTok cho biết: “TikTok là nền tảng dành cho người dùng từ 13 tuổi trở lên. Chúng tôi đầu tư rất nhiều để giúp ngăn những người dưới 13 tuổi truy cập khỏi nền tảng và đội ngũ an toàn hùng hậu gồm 40.000 người của chúng tôi làm việc suốt ngày đêm để giúp giữ cho nền tảng an toàn cho cộng đồng. Chúng tôi sẽ tiếp tục xem xét quyết định và đang đánh giá các bước tiếp theo”.

TikTok đã thực hiện một số bước kể từ năm 2020 để cập nhật cơ sở hạ tầng về quyền riêng tư và an toàn của mình, bao gồm cả phân phối bản tóm tắt chính sách quyền riêng tư phù hợp với lứa tuổi cho người dùng dưới 18 tuổi và triển khai các tính năng giới hạn thời gian sử dụng thiết bị cho người dùng dưới 18 tuổi cùng gia đình của họ.

Vào năm ngoái, ICO thông báo TikTok có thể phải đối mặt với khoản tiền phạt lên tới 27 triệu bảng Anh, nhưng đã quyết định không theo đuổi mức phạt cao hơn sau khi nhận được lời giải thích từ TikTok trong quá trình điều tra.

Năm 2019, TikTok đã đồng ý trả khoản tiền phạt 5,7 triệu USD sau cuộc điều tra của Ủy ban Thương mại Liên bang tại Mỹ về việc thu thập thông tin cá nhân của trẻ em.

Khoản tiền phạt của Vương quốc Anh được đưa ra khi TikTok đang phải đối mặt với các lệnh cấm và hạn chế tiềm ẩn do lo ngại về việc dữ liệu người dùng sẽ rơi vào tay chính phủ Trung Quốc.

Hồi tháng 3, Vương quốc Anh đã cấm TikTok khỏi thiết bị do chính phủ cấp, cùng với Mỹ, Canada, New Zealand và Ủy ban châu Âu làm điều này.

Hôm 4.4, Úc đã trở thành quốc gia phương Tây mới nhất cấm nhân viên chính phủ sử dụng TikTok trên các thiết bị chính thức của họ.

Chính quyền Biden đang gây áp lực buộc các chủ sở hữu Trung Quốc của TikTok phải bán hoặc đối mặt với lệnh cấm ứng dụng.

Shou Zi Chew, Giám đốc điều hành TikTok, hôm 23.3 phải đối mặt với sự chỉ trích phiên điều trần kéo dài 5 giờ trước Ủy ban Năng lượng và Thương mại của Hạ viện Mỹ khi ông cố gắng bảo vệ công ty của mình khỏi lệnh cấm có thể xảy ra hoặc buộc phải bán vì lo ngại ứng dụng có thể gây ra mối đe dọa về an ninh.

Trong phiên điều trần này, Shou Zi Chew nhận những câu hỏi hóc búa từ các nhà làm luật với mối nghi ngờ chính liên quan đến việc gửi dữ liệu người dùng Mỹ về Trung Quốc, đồng thời yêu cầu ByteDance thoái vốn khỏi TikTok hoặc ứng dụng sẽ bị cấm.

Chew Shou Zi nói công ty không cho phép bất kỳ chính phủ nào, kể cả Trung Quốc, thao túng dữ liệu người dùng của mình và đang thực hiện một chương trình 1,5 tỉ USD để bảo vệ dữ liệu của Mỹ cũng như giám sát nội dung.

Michelle và Dean Nasca, cặp vợ chồng có con trai 16 tuổi tự tử sau khi sử dụng TikTok, cũng có mặt tại phiên điều trần. Cả hai đang kiện ByteDance, cáo buộc TikTok đã đề xuất cho con trai họ hơn 1.000 video liên quan đến những nội dung gây tuyệt vọng và tự làm hại bản thân.

Shou Zi Chew nói TikTok rất coi trọng sức khỏe tâm thần của người dùng. Ông so sánh giải pháp bảo vệ dữ liệu và sự an toàn của người dùng trẻ tuổi mà TikTok đang thực hiện với cách làm của các hãng công nghệ lớn khác và kết luận chúng là "hàng đầu trong ngành".

Ngoài ra, Shou Zi Chew tuyên bố TikTok không gây rủi ro lớn hơn những gã khổng lồ truyền thông xã hội như YouTube của Google và Instagram của Meta Platform, đồng thời khẳng định công ty này đã thiết lập nhiều biện pháp bảo vệ hơn bất kỳ đối thủ phương Tây nào vì những nghi ngờ lâu nay.

Rob Joyce, người đứng đầu bộ phận an ninh mạng của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ, cho rằng ứng dụng TikTok là “con ngựa thành Troy” của Trung Quốc và đặt ra mối quan ngại về chiến lược an ninh mạng dài hạn.

Rob Joyce nói điều quan trọng là chính phủ Mỹ phải giám sát ByteDance, công ty mẹ của TikTok có trụ sở ở Bắc Kinh (thủ đô Trung Quốc), để tránh xảy ra sự cố an ninh 5, 10 hoặc 20 năm sau, thay vì một mối đe dọa chiến thuật sắp xảy ra.

“Tại sao bạn lại mang con ngựa thành Troy vào bên trong pháo đài? Tại sao bạn lại mang khả năng đó vào Mỹ khi Trung Quốc có thể thao túng dữ liệu chúng ta thấy, gồm cả những thứ mà họ muốn trình bày cho người dân Mỹ như tài liệu gây chia rẽ, hoặc loại bỏ những thứ khiến họ trở nên tồi tệ không muốn người Mỹ thấy”, Rob Joyce nói hôm 27.3 tại Hội nghị Silverado Accelerator ở thành phố Napa, bang California, Mỹ.

Các chính trị gia và chuyên gia an ninh mạng đã nhiều lần bày tỏ lo ngại rằng ByteDance có quá nhiều thông tin chi tiết về 150 triệu người dùng hàng tháng ở Mỹ và cáo buộc rằng các bước ứng dụng đã thực hiện để phân tách dữ liệu là không đủ để ngăn chặn chính phủ Trung Quốc xâm nhập.

Sơn Vân