Trung Quốc xóa 107.000 tài khoản mạng xã hội tung tin giả, nỗ lực làm sạch internet

Theo hãng tin Reuters, Cục quản lý không gian mạng Trung Quốc (CAC) đã phát động một chiến dịch đặc biệt nhằm làm sạch thông tin trực tuyến, tập trung vào các tài khoản mạng xã hội phổ biến tin giả và mạo danh các phương tiện truyền thông do nhà nước kiểm soát.

CAC cho biết đã xóa 107.000 tài khoản của các đơn vị tin tức giả mạo và người đưa tin giả cùng 835.000 mẩu thông tin bịa đặt kể từ ngày 6.4.

Việc này diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc và các quốc gia trên toàn cầu đang phải đối mặt với làn sóng tin giả trên internet. Nhiều nước đã áp dụng luật để trừng phạt những người gây ra vấn đề này.

Việc phổ biến tin tức trên các phương tiện truyền thông xã hội của Trung Quốc từ lâu được kiểm soát chặt chẽ, với các nền tảng như Weibo ưa thích việc sử dụng hashtag do các phương tiện truyền thông nhà nước tạo ra, đồng thời kiểm duyệt hashtag về các vấn đề hoặc sự cố bị chính quyền coi là nhạy cảm ngay cả khi chúng đã lan truyền trên mạng.

Trong quá trình xem xét, CAC cho biết đã phát hiện ra các tài khoản mạo danh phương tiện truyền thông đáng tin cậy bằng cách tạo làm sai lệch bối cảnh trường quay tin tức và bắt chước những người dẫn chương trình chuyên nghiệp. Không những thế, chúng còn sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra những người dẫn chương trình nhằm đánh lừa công chúng.

Tin tức giả được xác định gồm chủ đề nóng như các sự cố xã hội và vấn đề thời sự quốc tế, theo tuyên bố mà CAC đăng trang web của mình.

"CAC sẽ hướng dẫn các nền tảng trực tuyến để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đa số người dùng internet trong việc nhận tin tức đáng tin cậy và có thực", CAC nói. Ngoài ra, cơ quan này khuyến khích người dùng cung cấp thông tin về tin giả và các nhân viên dẫn chương trình giả.

Gần đây, CAC tuyên bố sẽ truy quét những bình luận ác ý trên mạng gây tổn hại đến uy tín của các doanh nghiệp và doanh nhân.

Công nghệ generative AI như ChatGPT mang đến một mức độ thận trọng mới. Cách đây hơn 1 tuần, cảnh sát Trung Quốc đã bắt giữ người đàn ông ở tỉnh Cam Túc với cáo buộc sử dụng ChatGPT để tạo ra câu chuyện giả mạo về vụ tai nạn tàu hỏa.

5 tháng sau khi ChatGPT trở nên phổ biến vì khả năng tạo ra văn bản giống con người, cảnh sát Trung Quốc đã lần đầu tiến hành bắt giữ công khai người lạm dụng chatbot AI của OpenAI (Mỹ).

Theo trang Insider, người đàn ông họ Hong bị buộc tội sử dụng ChatGPT để tạo ra tin tức giả về “vụ tai nạn tàu hỏa nghiêm trọng khiến 9 người thiệt mạng ở tỉnh Cam Túc, phía tây bắc Trung Quốc”. Cảnh sát quận Không Đồng (tỉnh Cam Túc) vừa cho biết thông tin này trên tài khoản WeChat chính thức.

Đây là vụ bắt giữ đầu tiên kể từ khi quy định mới về deepfake của Trung Quốc có hiệu lực vào tháng 1. Luật này nhằm ngăn chặn việc lạm dụng công nghệ có thể thay đổi dữ liệu khuôn mặt và giọng nói.

Trong khi ChatGPT bị chặn ở Trung Quốc, vẫn có cách để để truy cập chatbot này như sử dụng mạng riêng ảo (VPN).

Đơn vị cảnh sát an ninh mạng địa phương đã được thông báo về bài viết “vụ tai nạn tàu hỏa nghiêm trọng” (xuất bản vào ngày 25.4), sau đó thực hiện cuộc điều tra về vấn đề này.

Cảnh sát đã phát hiện ra 21 tài khoản dạng blog trên công cụ tìm kiếm Baidu đã xuất bản tin giả đó đồng thời với nội dung tương tự tại các địa điểm khác nhau. Khi đó, những bài đăng này đã được xem hơn 15.000 lần, theo cảnh sát tỉnh Cam Túc.

Cảnh sát an ninh mạng Cam Túc tìm ra các bài đăng giả mạo liên kết với một công ty do Hong điều hành, đăng ký tại thành phố Thâm Quyến - trung tâm công nghệ phía nam Trung Quốc.

Hong sau đó thừa nhận anh đã sử dụng ChatGPT để tạo tin giả về "vụ tai nạn tàu hỏa nghiêm trọng" trước khi đăng chúng lên mạng, theo cảnh sát Cam Túc.

Anh ta đang bị giam giữ vì bi nghi có hành vi "chống đối và gây rối", tội danh có mức án tù tối đa là 10 năm. Theo bài đăng trên WeChat của cảnh sát Tân Cương, cuộc điều tra đang tiếp tục diễn ra.

Hồi tháng 2, cảnh sát Bắc Kinh (thủ đô Trung Quốc) đã khuyên người dân cảnh giác với tin đồn do ChatGPT tạo ra. Đó là một trong những bình luận đầu tiên mà bộ máy an ninh Trung Quốc đưa ra về chatbot AI của OpenAI.

“ChatGPT thú vị và đã lan truyền gần đây, nhưng hãy cẩn thận rằng những kẻ xấu có thể sử dụng điều này để phạm tội và lan truyền tin đồn. Các viện nghiên cứu đã thử nghiệm và phát hiện ra rằng khi được hỏi những câu hỏi liên quan đến âm mưu và gây hiểu lầm, ChatGPT có thể nhanh chóng tạo ra thông tin hấp dẫn mà không trích dẫn nguồn”, theo bài đăng trên tài khoản WeChat chính thức của Cục Công an thành phố Bắc Kinh. Bài đăng không đưa ra bất kỳ ví dụ cụ thể nào về những tin đồn mà cảnh sát lo ngại.

Tại thành phố Hàng Châu (tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc), ChatGPT đã bị đổ lỗi cho việc truyền bá thông tin sai lệch.

Hôm 17.2, cơ quan truyền thông có trụ sở tại Chiết Giang công bố trường hợp liên quan đến một cư dân Hàng Châu đã sử dụng ChatGPT để tạo bài đăng giống như thông báo từ chính quyền thành phố, nói rằng họ sẽ dỡ bỏ các hạn chế lái xe dựa trên biển số chẵn và lẽ, biện pháp mà nhiều thành phố ở Trung Quốc đã thực hiện để giảm tắc nghẽn giao thông.

Bài viết cho biết người dân thấy thông báo của ChatGPT rất thú vị và sau đó chia sẻ nó trong nhiều nhóm mạng xã hội.

Người đăng tin giả đã xin lỗi các thành viên khác trong nhóm WeChat: “Tôi nhận ra hành động của mình đã gây bất tiện cho chính quyền”, theo một ảnh chụp màn hình được công bố cùng với bài viết.

Theo The Paper (hãng tin có trụ sở tại thành phố Thượng Hải), cảnh sát ở Hàng Châu đã điều tra vụ việc sau đó.

Cảnh sát Bắc Kinh cảnh báo rằng OpenAI không cung cấp bất kỳ dịch vụ nào hoặc ủy quyền cho bất kỳ công ty nào vận hành ChatGPT ở Trung Quốc. Họ cảnh báo công chúng nên hết sức thận trọng vì chatbot này có thể mang thông tin sai lệch và gây mối lo ngại về an ninh quốc gia.

Cảnh sát Bắc Kinh cho biết ngày càng có nhiều sản phẩm kỹ thuật số ở Trung Quốc bắt chước ChatGPT, dụ người dùng sử dụng dịch vụ rồi tính phí cao, trong khi các vụ lừa đảo khác liên quan đến tội phạm nước ngoài sử dụng AI để tạo email lừa đảo nhằm gây hại cho người dùng Trung Quốc.

ChatGPT đã gây bão trên toàn thế giới, châm ngòi cho một cuộc đua AI toàn cầu khi các hãng công nghệ Trung Quốc đổ xô xây dựng và tung ra các dịch vụ tương tự chatbot này.

Giống như hầu hết sản phẩm internet không thuộc Trung Quốc, ChatGPT không điều chỉnh các cuộc thảo luận chính trị theo quan điểm của Bắc Kinh.

Sơn Vân