Apple tụt hậu về AI nhưng vẫn có thể thu hàng trăm triệu USD mỗi năm từ OpenAI

Hôm 18.5, ứng dụng ChatGPT cho iOS đã được OpenAI phát hành và nhanh chóng leo lên vị trí hàng đầu trên App Store. Sau đó 1 ngày, ChatGPT đã trở thành ứng dụng miễn phí số một trong danh mục.

Apple quảng cáo ChatGPT như một ứng dụng "phải có" trong danh mục Essentials (Thiết yếu) của mình.

Ứng dụng ChatGPT cho iOS có cả khả năng nhận dạng giọng nói để người dùng đặt câu hỏi bằng lời nói, theo bài đăng trên blog của OpenAI. Tuy nhiên, chatbot AI sẽ chỉ trả lời bằng văn bản.

Ngoài ra, ứng dụng này cũng đồng bộ hóa các cuộc hội thoại bằng văn bản trên nhiều thiết bị khác nhau.

OpenAI cho biết người dùng trả tiền đăng ký tài khoản ChatGPT Plus với giá 20 USD/tháng có thể sử dụng GPT-4, mô hình ngôn ngữ lớn mạnh mẽ nhất của công ty, thông qua ứng dụng này.

Công ty khởi nghiệp có trụ ở thành phố San Francisco (Mỹ) sẽ sớm tung ra phiên bản Android.

Từ bên trong ChatGPT cho iOS, người dùng có thể đăng ký ChatGPT Plus, phiên bản cao cấp có giá 20 USD/tháng, cung cấp thời gian phản hồi nhanh hơn cũng như quyền truy cập ưu tiên vào các tính năng mới. Điểm đáng chú ý là OpenAI không chuyển hướng người dùng đến trang web để đăng ký ChatGPT Plus mà sử dụng hệ thống mua hàng trong ứng dụng của Apple. Vì thế, Apple sẽ thu được 30% phí từ OpenAI như thường lệ.

"Apple đang nhận 30% thuế của họ", các nhà phân tích công nghệ tại hãng Bernstein đề cập trong ghi chú gửi đến các nhà đầu tư.

Có ví dụ minh họa nào tốt hơn về độc quyền công nghệ không? Apple đi sau về AI và đóng góp rất ít cho nghiên cứu công khai trong lĩnh vực này. Tuy vậy, Apple có thể kiếm được hàng trăm triệu USD mỗi năm từ công nghệ này mà thực tế không làm gì nhiều.

Hãy xem xét một tình huống giả định: Nếu ChatGPT Plus có thêm 5 triệu người đăng ký mới trên iOS, điều đó sẽ tương đương với khoảng 1,2 tỉ USD doanh thu hàng năm. Lấy 30% trong số đó, Apple sẽ thu về 360 triệu USD mỗi năm từ chatbot AI của OpenAI.

Giám đốc điều hành Tim Cook cho biết trong buổi báo cáo kết quả kinh doanh quý 1/2023 rằng Apple sẽ tích hợp AI vào các sản phẩm của mình, nhưng sẽ làm điều đó một cách "cân nhắc và thận trọng".

"Có một số vấn đề cần được giải quyết", Tim Cook nói thêm. Apple cũng yêu cầu nhân viên hạn chế sử dụng ChatGPT vì sợ bị thu thập thông tin bí mật, tờ The Wall Street Journal đưa tin.

Hoạt động kinh doanh dịch vụ của Apple, bao gồm cả doanh thu từ đăng ký App Store, là động lực tăng trưởng chính cho công ty những năm gần đây khi doanh số bán iPhone chậm lại.

Trong quý 1/2023, doanh thu từ các dịch vụ đạt 20 tỉ USD, kỷ lục cho hạng mục mang lại tỷ suất lợi nhuận tốt nhất cho Apple.

Apple gần đây thắng một vụ kiện chống độc quyền do Epic Games (nhà phát triển game Fortnite) đệ trình, cáo buộc nhà sản xuất iPhone hành động bất hợp pháp bằng cách hạn chế phân phối ứng dụng trên thiết bị iOS và yêu cầu các nhà phát triển sử dụng trình xử lý thanh toán của riêng mình để nhận hoa hồng bán hàng.

Phán quyết là một bước lùi với các nhà phát triển đang hy vọng tòa án buộc Apple phải mở các thiết bị của mình cho các cửa hàng ứng dụng bên thứ ba. Tuy nhiên, công ty sẽ sớm bắt đầu hỗ trợ các cửa hàng ứng dụng bên thứ ba tại Liên minh châu Âu (EU), nơi các luật mới nhằm tạo sân chơi bình đẳng cho các nhà phát triển.

Trong trường hợp đó, thẩm phán đã ra phán quyết rằng các nhà phát triển có thể đưa người dùng đến trình duyệt web để thực hiện giao dịch mua hàng và bỏ qua việc trả hoa hồng cho Apple.

OpenAI không làm điều đó, có lẽ vì quá trình này phức tạp hơn một chút so với việc sử dụng trình xử lý thanh toán tích hợp sẵn của Apple. Điều này đồng nghĩa Apple có thể kiếm được nhiều tiền từ OpenAI trong khi vẫn thận trọng về các tác động đến quyền riêng tư và sử dụng số tiền thu được để xây dựng các mô hình AI của riêng mình.

Apple trở nên tụt hậu về AI như thế nào sau khi tung ra Siri?

Apple là gã khổng lồ công nghệ được biết đến với thiết kế bóng bẩy, công nghệ tiên tiến và các sản phẩm tiêu dùng sáng tạo. Song khi nói đến AI, đặc biệt là Siri, Apple từ người dẫn đầu đã trở nên tụt hậu.

Các công ty như Google, Microsoft (đầu tư hàng tỉ USD vào OpenAI) đã và đang thể hiện những tiến bộ đáng kinh ngạc, trong khi những nỗ lực của Apple ở lĩnh vực AI tương đối mờ nhạt.

Siri được giới thiệu với thế giới vào 2011, cách đây 12 năm, và được ca ngợi vào thời điểm đó như bước đột phá trong công nghệ AI. Song trong những năm qua, Siri đã không phát huy hết tiềm năng của nó. Dù Siri đã được cải tiến kể từ khi ra mắt, những nỗ lực AI của Google và OpenAI đã làm lu mờ trợ lý ảo này rất nhiều.

Một trong những hạn chế lớn nhất của Siri là thiếu khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên. Siri gặp khó khăn trong việc hiểu ngữ cảnh của cuộc trò chuyện và chỉ có thể thực hiện các tác vụ đơn giản một cách đáng tin cậy như đặt lời nhắc hoặc hẹn giờ. Ngay cả sau ngần ấy năm, việc yêu cầu Siri trả lời chính xác một câu hỏi hoặc đọc chính tả đoạn văn bản và gửi cho đúng người không đảm bảo sẽ thành công.

Ngược lại, Google Assistant và ChatGPT của OpenAI (được tích hợp vào Bing cùng các ứng dụng khác của Microsoft) có khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên tiên tiến. Điều này cho phép chúng hiểu được các sắc thái của ngôn ngữ con người và phản ứng tương ứng.

Chẳng hạn, khi hỏi Bing Chat liệt kê những điều có thể làm mà Siri không thể, nó đề cập đến việc tóm tắt các tình huống chính trị phức tạp hoặc được sử dụng với các công cụ tìm kiếm khác như DuckDuckGo.

Khi được hỏi về những điều có thể làm được mà Bing Chat không thể, Siri trả lời bằng hướng dẫn về cách khởi chạy Bing bằng cách nói "Mở Bing". Dù cho điều này đúng, vì Bing không thể khởi chạy các ứng dụng trên iPhone, nhưng Siri đã bỏ lỡ điểm chính của câu hỏi.

Một lĩnh vực khác mà Siri chưa đủ tốt là tích hợp ứng dụng của bên thứ ba. Siri chỉ có thể thực hiện các tác vụ trong phạm vi hệ sinh thái Apple. Trong khi Google Assistant và ChatGPT được tích hợp với nhiều ứng dụng khác nhau, nên có thể thực hiện nhiều tác vụ hơn.

Hệ sinh thái khép kín của Apple cũng giới hạn lượng dữ liệu mà Siri có quyền truy cập. Việc thiếu dữ liệu này khiến Siri khó học hỏi và cải thiện theo thời gian, vì các thuật toán máy học yêu cầu lượng dữ liệu lớn để hoạt động hiệu quả.

Dù nhiều người có thể tranh luận về đạo đức trong cách Google và OpenAI sử dụng dữ liệu để huấn luyện các mô hình AI, không ai có thể phản đối việc họ tiếp cận lượng dữ liệu khổng lồ để giúp cải thiện liên tục các khả năng của AI.

Hơn nữa, Apple đã chậm chạp trong việc nắm bắt các công nghệ nguồn mở, vốn rất cần thiết cho nghiên cứu và phát triển AI. Công nghệ nguồn mở cho phép các nhà phát triển cộng tác và đóng góp cho một dự án, dẫn đến các chu kỳ phát triển nhanh hơn và hiệu quả hơn.

Song Apple có lịch sử về giữ bí mật, gồm cả các dự án AI, điều này khiến họ không thể tiếp cận các nghiên cứu tiên tiến trong nhiều năm. Điều đó đang dần thay đổi. Trong năm 2015, Apple đã không công bố bất kỳ tài liệu nghiên cứu nào về AI. Ngày nay, Apple có một trang web chia sẻ công khai khoảng 370 bài viết mà công ty xuất bản kể từ năm 2017. Tuy nhiên, Google, công ty có lịch sử lâu đời về sự tham gia của nguồn mở, đã xuất bản hàng trăm bài viết nghiên cứu về AI hàng năm.

Dù Apple cũng tham gia vào các cộng đồng như Hugging Face, nơi các nhà nghiên cứu AI chia sẻ các mô hình mà họ sử dụng để đào tạo các ứng dụng AI, sự tham gia của nhà sản xuất iPhone ở đó tương đối ít. Apple đã chia sẻ 11 mô hình, so với 245 của Microsoft và 587 của Google. Nhiều đóng góp của Apple cho các dự án mã nguồn mở AI lớn khác, bao gồm TensorFlow (dự án có nguồn gốc từ Google) và PyTorch (nguồn gốc từ Facebook), được nhắm đến những thay đổi cho phép nhà phát triển chạy các công nghệ này trên máy Mac.

Dù điều đó hữu ích (đặc biệt là để bán máy Mac cho các nhà phát triển AI), nhưng đó không phải là kiểu chia sẻ mang tính hợp tác mà cộng đồng nguồn mở dựa vào.

Dấu hiệu cho thấy sự phát triển của Siri trở nên trì trệ và bị cô lập là một số kỹ sư đã rời công ty để làm việc trên loại mô hình ngôn ngữ lớn như ở OpenAI, trang The Information đưa tin vào tháng trước.

Là nhà phân tích công nghệ đã theo dõi Apple trong gần ba thập kỷ và từng làm việc tại đó, Michael Gartenberg cho rằng các chiến lược AI của công ty cũ, đặc biệt là với Siri, không thông minh lắm.

Michael Gartenberg từng là cựu Giám đốc tiếp thị cấp cao của Apple và hiện là cổ đông. Ông đã theo dõi và đánh giá Apple trong gần ba thập kỷ với tư cách nhà phân tích nghiên cứu thị trường tại Gartner, Jupiter Research và Altimeter Group.

Michael Gartenberg đưa ra ba lời khuyên cho Apple để giải quyết vấn đề phát triển của Siri:

1. Mở rộng khả năng của Siri ngoài các lệnh cơ bản: Apple nên đầu tư vào việc xây dựng khả năng của Siri để xử lý các tác vụ phức tạp hơn, chẳng hạn như đặt lịch hẹn, đặt chỗ trước và đặt món ăn.

2. Cải thiện khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên của Siri: Khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên hiện tại của Siri kém tiên tiến hơn so với Google Assistant hoặc ChatGPT. Apple có thể đầu tư vào việc cải thiện khả năng hiểu ngôn ngữ của Siri, giúp người dùng tương tác với trợ lý giọng nói dễ dàng hơn.

3. Mở nền tảng của Siri: Lẽ ra Apple nên làm điều này từ nhiều năm trước. Cho phép phần mềm của các công ty không phải Apple tích hợp với Siri khiến nó trở nên hữu ích hơn rất nhiều, từ đó khuyến khích sử dụng nhiều hơn, giúp cải thiện Siri. Bằng cách mở nền tảng của Siri, Apple cũng có thể khuyến khích các nhà phát triển tạo ra các ứng dụng sáng tạo và phức tạp hơn sử dụng khả năng nhận dạng giọng nói, xử lý ngôn ngữ tự nhiên của Siri.

Theo trang The Information, một số người trong cuộc nói rằng Apple đang làm việc trên tất cả điều trên và đang lên kế hoạch phát hành một Siri mới, được cải tiến trong phiên bản iOS tương lai. Chúng ta sẽ theo dõi thông tin này vào tháng 6 tại Hội nghị các nhà phát triển toàn cầu của Apple (WWDC), nơi công ty dự kiến trình làng tai nghe thực tế hỗn hợp.

Trong khi đó, Siri hiện chỉ có vậy. Nếu muốn có thêm các tính năng AI phong phú hơn trong cuộc sống, người dùng Apple cần tìm nó ở nơi khác.

Sơn Vân