Không còn hạn chế của COVID-19, tình trạng buôn bán ma túy tại châu Á phức tạp trở lại

Theo báo cáo, lượng ma túy tịch thu tại Đông Á cùng Đông Nam Á năm 2022 tăng cao trở lại mức trước lúc đại dịch COVID-19 bùng phát. Trong khi đó vài chỉ số quan trọng khác như số vụ bắt giữ, khả năng mua được ma túy trên đường phố, độ tinh khiết, giá bán buôn và giá bán lẻ thấp cho thấy nguồn cung vẫn rất lớn hoặc không thay đổi.

Đại diện UNODC tại Đông Nam Á và Thái Bình Dương Jeremy Douglas cho biết khi việc đóng cửa biên giới cùng loạt hạn chế đi lại vì COVID-19 bắt đầu được dỡ bỏ, các tổ chức tội phạm quốc tế bắt đầu kết nối lại, tình hình cuối năm 2022 đến đầu năm 2023 bắt đầu giống với năm 2019.

Ngoài ra, còn một số dấu hiệu khác cho thấy tình hình phức tạp trở lại. Lực lượng hải quan Nhật Bản ghi nhận số vụ khách đi máy bay vận chuyển methamphetamine gia tăng vào nửa cuối năm 2022, sau khi nước này mở cửa biên giới. Báo cáo của UNODC lưu ý các mạng lưới buôn bán tại Đông Á cùng Đông Nam Á gần như biến mất trong đại dịch hiện đã hoạt động trở lại.

Vài năm gần đây, một số quốc gia đã tăng cường nỗ lực chống buôn bán ma túy. Việc thực thi pháp luật nghiêm ngặt hơn ở tỉnh Vân Nam phía tây nam Trung Quốc cũng như dọc biên giới Thái Lan - Myanmar giúp giảm đáng kể lượng ma túy thu giữ tại Trung Quốc, giảm nhẹ tại Thái Lan. Tuy nhiên, ông Douglas khuyến cáo nhiều đối tượng buôn bán bắt đầu thích ứng để qua mặt lực lượng chức năng.

Biển Andaman

Suốt nhiều năm, phần lớn hoạt động sản xuất ma túy tại châu Á tập trung trong Tam giác vàng - khu vực hẻo lánh nơi biên giới Thái Lan - Lào - Myanmar gặp nhau. Khu vực bị giám sát chặt chẽ, mặc dù vậy vẫn có lượng lớn ma túy từ đây đưa ra ngoài.

Nhưng theo ông Douglas, các tổ chức tội phạm đang dần chuyển hướng sang một số tuyến hàng hải phía tây, định tuyến lại nguồn cung qua miền trung Myanmar đến biển Andaman, nơi ít thu hút sự chú ý hơn.

Từ Myanmar, nhiều loại ma túy tổng hợp được chuyển đến khắp nơi trên thế giới, một số chuyến hàng bị phát hiện ở Nhật, New Zealand, Úc. Nam Á cũng bị kéo sâu vào đường dây với lượng lớn ma túy từ Myanmar đến Bangladesh cùng đông bắc Ấn Độ.

Báo cáo của UNODC chỉ ra bất chấp chính phủ nhiều nước nỗ lực phòng chống, giá bán buôn và giá bán lẻ ma túy tại châu Á năm 2022 giảm xuống mức thấp kỷ lục - dấu hiệu cho thấy nguồn cung dồi dào không gián đoạn. Số vụ bắt giữ liên quan đến ma túy lẫn số người các cơ sở cai nghiện ma túy tiếp nhận tăng cao là bằng chứng rõ ràng cho hoạt động buôn bán mạnh mẽ.

Bên cạnh methamphetamine, hoạt động sản xuất và buôn bán ketamine cũng gia tăng nhanh chóng. Năm ngoái giới chức các nước châu Á thu giữ đến 27,4 tấn loại ma túy này - tăng 167% so với năm 2021. Gần như mọi quốc gia và vùng lãnh thổ trong khu vực - trừ Nhật và Hồng Kông - đều báo cáo lượng ketamine thu giữ gia tăng.

Điều phối viên UNODC Inshik Sim cho biết thông tin về ketamine còn rất hạn chế. Hiện chưa rõ loại ma túy này phổ biến đến mức nào nên cần tiến hành nghiên cứu thêm.

Giới chức Campuchia phát hiện một loạt phòng thí nghiệm, kho lưu trữ và cơ sở xử lý ketamine bí mật quy mô công nghiệp ở nước này. Hóa chất cùng thiết bị trong phòng thí nghiệm có nguồn gốc hoặc quá cảnh ít nhất 12 quốc gia và tỉnh khác nhau.