Ngành y tế TP.HCM và nỗi lo 'dịch chồng dịch'

Ngày 6.6, thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM cho biết, số trường hợp trẻ em mắc bệnh tay chân miệng tại TP có dấu hiệu tăng nhanh trong những tuần gần đây.

Cụ thể, số ca tay chân miệng bắt đầu tăng từ tuần 19 đến tuần 22. Nếu như ở tuần thứ 19 chỉ có hơn 100 ca thì đến tuần thứ 22 vừa qua, số ca mắc tay chân miệng lên đến hơn 250 ca, cao gấp đôi so với tuần 19.

Trước đó, nhóm nghiên cứu của Bệnh viện Nhi đồng 1 - Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới - Oucru đã lấy 6 mẫu bệnh phẩm của các bệnh nhi mắc bệnh tay chân miệng có triệu chứng nặng đang điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng 1 để tiến hành giải trình tự gien.

Kết quả cho thấy, PCR dương tính với EV71 và đều có kiểu gien B5. Như vậy, B5 là kiểu gien (subgenotype) của EV71 - tác nhân gây bệnh tay chân miệng nặng ở trẻ em vừa được phát hiện trở lại qua các ca nặng tại 3 bệnh viện nhi của TP. Đây cũng là kiểu gien của EV71 lần đầu tiên được tìm thấy ở Đài Loan (Trung Quốc) vào năm 2007 và tại TP.HCM năm 2015, 2018.

Ngoài ra, theo Sở Y tế, dịch bệnh sốt xuất huyết diễn biến hàng năm tại TP.HCM bắt đầu cao điểm vào khoảng tuần thứ 25 (khoảng 2 đến 3 tuần tới) và dự kiến sẽ kéo dài đến hết tháng 10.

Trong 2 tuần qua, dù chỉ mới xuất hiện vài cơn mưa, nhưng qua giám sát của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật về hoạt động phòng chống dịch tại các phường xã, đã có 20 điểm nguy cơ (có lăng quăng) trong tổng số 39 điểm được giám sát, chiếm tỷ lệ trên 50%.

Tỷ lệ này chắc chắn sẽ cao hơn nữa khi TP bước vào mùa mưa, nếu từng địa phương và mỗi hộ gia đình không quyết liệt diệt muỗi, diệt lăng quăng để kiểm soát dịch.

Trước tình hình trên, Sở Y tế nhận định, TP.HCM đứng trước nguy cơ “dịch chồng dịch” rất lớn nếu cả TP không chủ động thực hiện đồng thời các biện pháp kiểm soát cả 2 bệnh này ngay từ lúc này.

Sở Y tế đã chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tập huấn lại công tác phòng chống dịch cho các trung tâm y tế, trạm y tế; đồng thời tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát hỗ trợ tuyến quận huyện phường xã trong các hoạt động chuyên môn.

Tuy nhiên, theo Sở Y tế, ngoài tăng cường hoạt động chuyên môn y tế, cần có sự vào cuộc của các cấp chính quyền, các ban ngành đoàn thể, cơ quan đơn vị và từ mỗi gia đình.

Trong đó, UBND quận huyện, phường xã phải triển khai quyết liệt các hoạt động phòng chống dịch như chiến dịch hưởng ứng “Ngày ASEAN phòng, chống sốt xuất huyết” lần thứ 13 năm 2023; tiếp tục duy trì hoạt động loại bỏ nơi sinh sản của muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết; tăng cường giám sát hoạt động phòng chống tay chân miệng tại các trường mầm non, nhóm trẻ trên địa bàn; đẩy mạnh hoạt động truyền thông phòng chống dịch và xử phạt vi phạm hành chính trong phòng chống dịch bệnh.

Ngành giáo dục cần tăng cường các hoạt động phòng chống dịch trong trường học; đặc biệt là phòng chống tay chân miệng trong các trường mầm non, luôn đảm bảo có đầy đủ bồn rửa tay và xà phòng cho học sinh, giáo viên, nhân viên và khách sử dụng; tập huấn cho giáo viên, bảo mẫu về kỹ năng vệ sinh khử khuẩn bề mặt, vật dụng, đồ chơi; tập huấn cho giáo viên, bảo mẫu những dấu hiệu nghi ngờ trẻ bị mắc tay chân miệng và các biện pháp giám sát bệnh trong trường học cũng như kỹ năng truyền thông cho phụ huynh.

Song song đó, các sở ngành cần chủ động triển khai hoạt động phòng chống dịch sốt xuất huyết trong cơ quan, đơn vị và trong phạm vi mình quản lý. Nguy cơ sốt xuất huyết xuất hiện rải rác khắp nơi, chỉ cần một vật đọng nước cũng sẽ thành nơi sinh sản của muỗi truyền bệnh.

Vì vậy, trong hoạt động của mỗi sở, ban ngành cần có đánh giá tác động đến môi trường xung quanh, đến nguy cơ phát sinh dịch bệnh để từ đó có biện pháp giải quyết triệt để.

Đối với các đoàn thể phải lựa chọn hoạt động phòng chống dịch phù hợp, lồng ghép vào các buổi sinh hoạt đoàn thể nhằm thay đổi hành vi của đoàn viên, hội viên cũng như tham gia các chiến dịch vận động cộng đồng do chính quyền địa phương phát động.

Riêng mỗi người dân, mỗi hộ gia đình cần chủ động thực hiện những hành vi phòng bệnh cho bản thân và gia đình như rửa tay bằng xà phòng, truy tìm và loại bỏ các vật chứa có khả năng phát sinh lăng quăng. Ngoài ra, gia đình có trẻ dưới 5 tuổi cần thường xuyên vệ sinh khử khuẩn bề mặt và đồ chơi của trẻ.

Khi trong gia đình có người xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ bệnh truyền nhiễm cần đưa đi khám tại các cơ sở y tế để được chẩn đoán và hướng dẫn chăm sóc điều trị phù hợp.

Hồ Quang