Phôi người tổng hợp đầu tiên được tạo ra không cần tinh trùng và trứng
Khoa học - công nghệ - Ngày đăng : 10:38, 15/06/2023
Những cấu trúc giống như phôi thai này đang ở giai đoạn phát triển sớm nhất của con người. Chúng không có cấu trúc tim và não. Nhưng các nhà khoa học cho biết một ngày nào đó họ có thể giúp nâng cao hiểu biết về các bệnh di truyền hoặc nguyên nhân sảy thai.
Tuy nhiên, nghiên cứu này cũng đặt ra những câu hỏi quan trọng về pháp lý và đạo đức vì ở nhiều quốc gia bao gồm cả Mỹ, không có luật điều chỉnh việc tạo hoặc xử lý phôi nhân tạo. Tốc độ nghiên cứu trong lĩnh vực này và sự phức tạp ngày càng tăng của các cấu trúc đã khiến các chuyên gia đạo đức sinh học cảnh báo khi chúng ngày càng tiến gần hơn đến ranh giới của sự sống.
"Không giống như phôi người phát sinh từ quá trình thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), nơi đã có khung pháp lý được thiết lập, hiện tại không có quy định rõ ràng nào quản lý các mô hình phôi người có nguồn gốc từ tế bào gốc. Cần có các quy định để cung cấp một khuôn khổ cho việc tạo ra và sử dụng các mô hình phôi người có nguồn gốc từ tế bào gốc", James Briscoe, Phó giám đốc nghiên cứu tại Viện Francis Crick, cho biết.
Tiến sĩ Magdalena Zernicka-Goetz, giáo sư sinh học và kỹ thuật sinh học tại CalTech và Đại học Cambridge, đã giới thiệu nghiên cứu này trong một bài thuyết trình vào ngày 14.6 trước cuộc họp thường niên của Hiệp hội Nghiên cứu tế bào gốc quốc tế tại Boston (Mỹ). Giáo sư cho biết nghiên cứu đã được chấp nhận tại một tạp chí khoa học được đánh giá cao nhưng chưa được công bố.
Zernicka-Goetz và nhóm nghiên cứu trước đây mô tả việc tạo ra các cấu trúc mô hình giống phôi từ tế bào gốc của chuột. Những "phôi thai" đó cho thấy não, tim và đường ruột phát triển sau khoảng 8 ngày.
Bà nói rằng các cấu trúc giống như phôi thai mà phòng thí nghiệm của bà đã tạo ra được phát triển từ các tế bào gốc phôi người đơn lẻ, kích thích để phát triển thành 3 lớp mô riêng biệt. Chúng bao gồm các tế bào thường tiếp tục phát triển túi noãn hoàng, nhau thai và phôi thai.
Zernicka-Goetz nói với CNN rằng các cấu trúc giống như phôi này cũng là cấu trúc đầu tiên có các tế bào mầm sẽ tiếp tục phát triển thành trứng và tinh trùng.
"Tôi chỉ muốn nhấn mạnh rằng chúng không phải là phôi người. Chúng là những mô hình phôi thai, nhưng chúng rất thú vị vì trông rất giống với phôi người và là con đường rất quan trọng để khám phá ra lý do tại sao rất nhiều trường hợp mang thai không thành công", Zernicka-Goetz nói.
Zernicka-Goetz cũng cho biết đây là lần đầu tiên một phôi mẫu người được tạo ra với 3 lớp mô. Song mặc dù nó giống một số đặc điểm của phôi thai tự nhiên, nhưng nó không có tất cả các đặc điểm đó.
Các nhà nghiên cứu hy vọng những phôi mô hình này sẽ làm sáng tỏ về sự phát triển của con người trong khoảng thời gian 14 ngày sau thụ tinh. Đây là giới hạn đã được thống nhất để các nhà khoa học phát triển và nghiên cứu phôi trong phòng thí nghiệm.
Hiện nay, phôi người mô hình tổng hợp được giới hạn trong ống nghiệm, việc cấy một tế bào vào tử cung sẽ là bất hợp pháp. Nghiên cứu trên động vật với các tế bào gốc từ chuột và khỉ đã chỉ ra rằng ngay cả khi các nhà khoa học cố gắng cấy chúng, chúng cũng không thể sống sót. Điều này có thể là do các nhà nghiên cứu chưa tìm ra cách hoàn toàn lặp lại các điều kiện của thai kỳ.
Zernicka-Goetz nói rằng mục đích nghiên cứu không phải là tạo ra sự sống mà là ngăn chặn sự cố và tìm hiểu lý do tại sao phôi đôi khi không phát triển sau khi thụ tinh và cấy ghép.
Roger Sturmey, nhà nghiên cứu cấp cao về sức khỏe bà mẹ và thai nhi tại Đại học Manchester (Anh), cho biết: "Chúng tôi biết rất ít về bước này trong quá trình phát triển của con người, nhưng đó là thời điểm mà nhiều trường hợp bị sảy thai, đặc biệt là trong môi trường IVF. Hiện tại, chúng ta có thể nói rằng những 'phôi tổng hợp' này có chung một số đặc điểm với phôi nang, nhưng điều quan trọng là phải nhận ra rằng cách mà phôi tổng hợp được hình thành khác với những gì xảy ra khi một phôi bình thường hình thành phôi nang. Còn nhiều việc phải làm để xác định sự giống và khác nhau giữa phôi nhân tạo và phôi hình thành từ sự kết hợp giữa trứng và tinh trùng".