Phát hiện vai trò mới của chất dẫn truyền thần kinh dopamine

Chúng ta đều biết rằng dopamine mang lại khoái cảm khi chúng ta thưởng thức món ăn ngon hoặc quan hệ tình dục. Đây là một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng giúp cải thiện tâm trạng, tăng cường động lực và sự tập trung chú ý, đồng thời cũng điều chỉnh vận động, quá trình học tập và cảm xúc.

Bây giờ, các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện ra rằng ngoài vai trò đó ra, dopamine còn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến những bất thường do cocaine gây ra trong biểu hiện gien và hành vi tái nghiện sau đó. Dopamine liên kết hóa học với các protein histone, khiến tế bào kích hoạt và ngắt các gien khác nhau bằng cách tác động đến các khu vực của não tham gia vào việc thúc đẩy và khuyến khích hành vi. Quá trình sinh hóa này ảnh hưởng đáng kể đến việc một người dễ bị nghiện cocaine và tái nghiện.

Các nhà khoa học cho rằng trong thời gian cai nghiện cocaine con người ta dễ tái nghiện là do hậu quả của việc tái cấu trúc chức năng mạch thưởng của não (the brain s reward circuitry), đặc biệt là ở phần giữa não như vùng gọi là ventral tegmental area (VTA). Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng protein transglutaminase 2 có thể gắn kết trực tiếp các phân tử dopamine với các protein histone và quá trình này được gọi là H3Q5dop.

Hóa ra, quá trình H3Q5dop đóng một vai trò quan trọng trong việc tăng cường nguy cơ dễ bị tái nghiện trong một thời gian dài. Chế độ khen thưởng đang thay đổi và thật khó để một người phân biệt giữa hành vi tốt và hành vi không thích ứng. Càng ít diễn ra quá trình H3Q5dop thì nguy cơ tái nghiện càng thấp.

Vũ Trung Hương