Lý do iPhone mở rộng sự thống trị khi ngành công nghiệp smartphone suy thoái

Có một quy luật chung về đồ điện tử tiêu dùng: Thiết bị càng cũ thì càng có nhiều đối thủ cạnh tranh xuất hiện và giá cả càng giảm. Điều này đúng với tivi, máy tính cá nhân, máy nghe nhạc cầm tay và cả smartphone. Thế nhưng, iPhone đôi khi nằm ngoài quy luật đó.

Trong sự kiện Wonderlust (Sự kỳ diệu) diễn ra lúc 0 giờ ngày 13.9, Apple sẽ trình làng phiên bản thứ 17 của iPhone. Đáng chú ý là ở thời đại mà hầu hết các thiết bị tiêu dùng mất đi sức hấp dẫn với người dùng, thị phần iPhone lại tăng so với các đối thủ rẻ hơn.

Trong 5 năm qua, iPhone đã tăng tỷ lệ phần trăm trong tổng số smartphone được bán ra trên toàn cầu, đồng thời mở rộng thị phần tại 4 thị trường lớn nhất thế giới: Trung Quốc, Nhật Bản, châu Âu và Ấn Độ.

Tại Mỹ, thị trường lớn nhất của iPhone, điện thoại của Apple này hiện chiếm hơn 50% số smarphone được bán ra, tăng từ mức 41% vào năm 2018, theo công ty nghiên cứu Counterpoint Research. Mức tăng này đã giúp Apple chiếm khoảng 1/5 doanh số smartphone trên thế giới, tăng từ mức thấp 13% vào năm 2019.

Apple đã mở rộng đế chế iPhone khi toàn bộ ngành công nghiệp smartphone đang chững lại. Trong hai năm qua, doanh số bán smartphone Android đã giảm mạnh, nhưng iPhone chỉ giảm khiêm tốn vì đang giành được khách hàng mới. Apple đã làm được điều đó dù iPhone là smartphone đắt nhất trong ngành.

Apple đã khắc phục được sự nhạy cảm về giá bằng cách tạo ra một hoạt động kinh doanh gợi nhớ đến doanh số bán ô tô ở Mỹ.

Giống như một chiếc ô tô, iPhone có tuổi thọ kéo dài nhiều năm và có thể được bán lại để bù đắp cho việc mua một mẫu mới. Giống như các đại lý ô tô, các nhà cung cấp dịch vụ không dây ở Mỹ đưa ra chương trình giảm giá và thanh toán hàng tháng giúp việc mua mẫu iPhone mới nhất trở nên hợp lý hơn. Như những người mua ô tô trung thành với một thương hiệu, khách hàng có nhiều khả năng mua một chiếc iPhone khác hơn là chuyển sang smartphone chạy hệ điều hành Android của Google.

Apple cũng gặp may mắn. Hai trong số những đối thủ lớn nhất của họ là Samsung Electronics và Huawei đã vấp ngã trong những năm gần đây. Samsung Electronics đã chùn bước vào năm 2016 khi pin trên chiếc smartphone hàng đầu của hãng tự bốc cháy. Huawei, vốn rất phổ biến ở Trung Quốc, đã gặp khó khăn vào năm 2020 sau khi chính quyền Trump đưa hãng này vào danh sách đen thương mại, chặn mua công nghệ của Mỹ.

iPhone đã tránh được những sai sót nhờ một bản thiết kế đáng tin cậy. Apple hàng năm cập nhật thiết kế đơn giản nhưng tinh tế và phần mềm đáng tin cậy cho iPhone, đưa nó đến với công chúng thông qua một hệ thống vận hành có khả năng lắp ráp 200 triệu chiếc iPhone mỗi năm với độ chính xác như trong quân đội.

Tại Mỹ, mức độ phổ biến của iPhone dự kiến sẽ còn tăng lên trong những năm tới. Theo ngân hàng đầu tư Piper Sandler, gần 90% thanh thiếu niên sở hữu iPhone.

Theo tờ The New York Times, với những người trẻ tuổi, iPhone là sự hòa nhập bình đẳng. Nhiều người chọn iPhone thay vì smartphone Android vì iMessage (dịch vụ nhắn tin của Apple) sẽ chuyển màu tin nhắn từ xanh lam mặc định sang xanh lục nếu không sử dụng iPhone tham gia nhắn tin.

Sự kỳ thị liên quan đến việc có tin nhắn văn bản màu xanh lá cây rõ rệt đến mức khi cậu con trai 14 tuổi của Dave Storrs (quân nhân về hưu sống ở thành phố El Paso, bang Texas, Mỹ) nói với cha rằng cậu muốn có iPhone hoặc không smartphone nào cả.

Dave Storrs (49 tuổi) cho biết: “Đó là tình trạng xã hội. Nó không muốn bị đối xử khác biệt”.

Dave Storrs cũng phải chịu áp lực tương tự. Trong hơn một thập kỷ, Dave Storrs tự hào vì là “kẻ phản bội Android”. Ông sở hữu một loạt điện thoại LG và Motorola, ngay cả khi con trai và các thành viên khác trong gia đình ép ông mua iPhone. Dave Storrs đã nhượng bộ trong năm nay sau khi được gia đình tặng cho cặp tai nghe AirPod không dây của Apple trị giá 99 USD.

Mỗi lần muốn sử dụng AirPods trên smartphone Android, Dave Storrs phải đồng bộ hóa nó theo cách thủ công. Việc tốn thời gian đã thôi thúc Dave Storrs mua chiếc iPhone 13, kết nối với AirPods ngay lập tức. Sau nhiều năm sử dụng smartphone Android miễn phí, giờ đây ông phải trả 11 USD/tháng cho iPhone. Thế nhưng, Dave Storrs nói rằng sẽ không bao giờ quay lại smartphone Android vì ông thích việc có thể đeo AirPods và nhận cuộc gọi điện thoại khi dắt chú chó Catahoula Leopard của mình đi dạo.

Những người mua iPone mới như Dave Storrs là ví dụ minh họa cách Apple thu hút khách hàng. Khoảng cách giữa hai hệ điều hành di động đang nghiêng về phía iOS của Apple. Theo một công ty nghiên cứu công nghệ, khoảng 94% khách hàng iPhone có khả năng mua chiếc iPhone khác, trong khi 91% khách hàng smartphone Android có khả năng mua chiếc Android khác.

Ở Mỹ, quá trình chuyển đổi từ smartphone Android sang Apple đã tăng tốc khi có các đợt giảm giá khuyến mại, kế hoạch tài chính và ưu đãi đổi máy cũ lấy mới khiến giá iPhone cao hơn không còn là rào cản. Các nhà mạng không dây ở Mỹ đã đưa ra những lời đề nghị hấp dẫn hơn khi tranh giành hoặc giữ khách hàng sau khi T-Mobile sáp nhập với Sprint vào năm 2020. Sau khi sáp nhập, T-Mobile mới cung cấp chiếc iPhone 12 miễn phí với hợp đồng 30 tháng. Nhà mạng AT&T đã đưa ra một thỏa thuận tương tự. Điều này khiến việc chuyển đổi sang iPhone mới trở nên dễ dàng hơn.

Cùng thời gian đó, Apple và các nhà cung cấp dịch vụ không dây bắt đầu thúc đẩy mạnh mẽ hơn các gói thanh toán hàng tháng. Kế hoạch này đã giảm giá thành của một chiếc iPhone mới xuống dưới 40 USD/tháng, so với số tiền từ 800 USD đến 1.200 USD mà khách hàng phải trả trước.

Tại Trung Quốc, quốc gia quan trọng thứ hai với hoạt động kinh doanh của Apple, iPhone đã trở thành lựa chọn mặc định cho những người muốn có một chiếc smartphone cao cấp. Samsung Electronics đã bị loại khỏi thị trường smartphone vài năm trước và Huawei không thể sản xuất điện thoại với công nghệ không dây mới nhất trong hơn 3 năm. Việc thiếu sự cạnh tranh đã giúp iPhone trở thành smartphone bán chạy nhất Trung Quốc trong những quý gần đây.

Thế nhưng, những thách thức mới đe dọa vị trí dẫn đầu của Apple. Tháng trước, Huawei đã trình làng smartphone cao cấp mới Mate 60 Pro, sản phẩm đầu tiên của hãng được trang bị chip có khả năng 5G. Trung Quốc cũng chỉ đạo nhân viên các cơ quan chính phủ không sử dụng iPhone tại nơi làm việc. Thay vào đó, họ được khuyến khích sử dụng các thương hiệu smartphone trong nước, điều này có thể làm giảm doanh số bán iPhone trong tương lai.

Apple có thể bù đắp sự sụt giảm ở Trung Quốc bằng tăng trưởng ở Ấn Độ. Apple tuyên bố hiện chiếm 5% doanh số bán hàng tại quốc gia có smartphone phát triển nhanh nhất thế giới, tăng từ 1% vào năm 2019. Counterpoint Research dự đoán rằng Apple có thể tăng gấp đôi thị phần của mình lên 10% vào năm tới.

Sự tăng trưởng của iPhone ở Ấn Độ đã được thực hiện trong nhiều năm. Năm 2017, Apple bắt đầu làm việc với các quan chức chính phủ để bắt đầu sản xuất iPhone tại địa phương, tránh được thuế nhập khẩu làm tăng giá iPhone. Apple cũng đã mở cửa hàng bán lẻ ở thủ đô New Delhi và thành phố Mumbai ở Ấn Độ.

Theo các nhà phân tích chuỗi cung ứng, iPhone 15 Pro và Pro Max sẽ có bộ vi xử lý nhanh hơn, RAM 8GB, camera tốt hơn và khung titan thay cho thép không gỉ. Những thay đổi này dự kiến sẽ đi kèm với việc tăng giá từ 100 USD đến 200 USD, nâng giá iPhone 15 Pro lên 1.100 USD và Pro Max lên 1.200 USD.

Tuy nhiên, các nhà phân tích dự đoán rằng những người trung thành với iPhone sẽ không quan tâm việc giá cao hơn. Mức tăng sẽ ít hơn 5 USD/tháng với những người sử dụng gói hàng tháng và thậm chí còn ít hơn với những người đổi iPhone cũ lấy mới.

Michael Levin, người đồng sáng lập của công ty Consumer Intelligence Research Partners, cho biết: “Nền kinh tế Mỹ đang hoạt động khá tốt và mọi thứ đều đắt hơn. Nhiều người đang dần trở nên vô cảm với sự tăng giá ngay bây giờ”.

Sơn Vân