Mỹ trao 2 món quà cho Nvidia, Intel, AMD khi bóp nghẹt tương lai sản xuất chip của Trung Quốc

Nằm sâu trong hơn 400 trang quy tắc được ban hành hôm 17.10, các quan chức tại Cục Công nghiệp và An ninh Mỹ (BIS) cho biết họ sẵn sàng đón nhận ý kiến đóng góp của ngành bán dẫn để tìm cách tiếp tục xuất khẩu chip AI đến Trung Quốc cho các hệ thống nhỏ và trung bình.

Các quan chức nói những quy tắc mới này được thiết kế để hạn chế khả năng Trung Quốc khai thác chip Mỹ để chế tạo các siêu máy tính khổng lồ, có thể được sử dụng để tạo ra các công nghệ tương tự như ChatGPT của OpenAI và sử dụng trong mục đích quân sự.

Thomas Krueger, cựu quan chức kiểm soát xuất khẩu của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, nói: “Nguyên tắc cơ bản đằng sau tất cả các quy tắc này là khiến chúng tập trung vào những khả năng có thể hỗ trợ các hệ thống quân sự của Trung Quốc. Họ không quan tâm đến việc theo đuổi các ứng dụng rộng rãi cho người tiêu dùng. Họ thực sự đang cố gắng để làm điều đó một cách khôn khéo".

Các quan chức Mỹ đã yêu cầu đóng góp ý kiến để tìm ra cách "bất biến" nhằm ngăn chặn việc kết hợp các hệ thống có thể chứa tới 256 chip AI được kết hợp với nhau thành một siêu máy tính.

Cục Công nghiệp và An ninh Mỹ viết: “Bước tiếp cận này có thể hạn chế (các chip AI được kiểm soát) khỏi việc sử dụng để đào tạo các mô hình AI đa dụng lớn có khả năng đáng lo ngại, trong khi cho phép khả năng đào tạo AI ở quy mô nhỏ hoặc trung bình”.

Nvidia (nhà sản xuất chip giá trị nhất thế giới), Intel và AMD từ chối bình luận. Cổ phiếu Nvidia chốt phiên hôm 17.10 với mức giảm 4,67% sau khi các quy định mới của Mỹ được công bố.

Món quà quan trọng khác mà các quan chức Mỹ tặng cho Nvidia, Intel và AMD là gây khó khăn cho các đối thủ cạnh tranh Trung Quốc có năng lực nhất của họ là Moore Threads và Biren. Cả hai công ty Trung Quốc này đã bị Mỹ đưa vào danh sách đen thương mại. Những nhà cung cấp ở Mỹ hiện sẽ phải đối mặt với yêu cầu cấp phép khó khăn trước khi vận chuyển sản phẩm cho Biren và Moore Threads, hai công ty khởi nghiệp Trung Quốc được tài trợ tốt do các cựu nhân viên Nvidia thành lập.

Các quy định mới sẽ khiến Moore Threads và Biren gần như không thể tạo ra thiết kế của họ bằng công nghệ sản xuất chip tiên tiến. Điều đó đồng nghĩa bất cứ  chip gì Nvidia bán cho Trung Quốc có thể sẽ là lựa chọn hợp pháp tốt nhất cho người mua ở quốc gia châu Á.

Các nhà phân tích tại ngân hàng đầu tư Piper Sandler viết trong một lưu ý cho khách hàng: “Giả định của chúng tôi là Nvidia sẽ nhanh chóng thiết kế lại một chip để đáp ứng các tiêu chuẩn mới với những gián đoạn tương đối không đáng kể trong triển vọng kinh doanh hiện tại”.

Hạn chế xuất khẩu DUV

Là một phần của các quy định mới được công bố hôm 17.10 và có hiệu lực sau 30 ngày, chính quyền Biden nhắm vào các nhà sản xuất chip Trung Quốc bằng cách hạn chế xuất khẩu thiết bị sản xuất chip tiên tiến được gọi là máy quang khắc cực tím sâu (DUV) nếu chúng có chứa bất kỳ bộ phận nào của Mỹ.

“Những gì họ thực sự đang làm là đóng tất cả các cánh cửa”, nhà phân tích Dan Hutcheson của hãng TechInsights nhận định, đồng thời nói thêm các quy định mới sẽ ngăn cản một lượng đáng kể tiềm năng phát triển trong tương lai. "Họ đang cố gắng làm cho quy tắc này thích ứng với tương lai", ông nói thêm.

DUV không được sản xuất bởi bất kỳ công ty Mỹ nào mà do Nikon (Nhật Bản) và ASML (Hà Lan) tạo ra.

Clete Willems, luật sư chính sách và thương mại của hãng Akin Gump, cho biết các quy tắc về DUV được công bố hôm 17.10 đã hệ thống hóa công việc ngoại giao giữa Mỹ, Nhật Bản và Hà Lan nhằm thiết lập các biện pháp kiểm soát tương tự với việc gửi máy này đến Trung Quốc.

Theo các nhà phân tích, dù DUV không thể tạo ra chip tiên tiến nhưng có thể tiến rất gần và được các đối tác sản xuất chip của Huawei như SMIC sử dụng gần đây để tạo ra chip Kirin 9000s cho dòng smartphone Mate 60 Pro. SMIC là nhà sản xuất chip số 1 Trung Quốc.

Gregory Allen, Giám đốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, cho biết: “Chỉ riêng sự kiểm soát này sẽ hạn chế khả năng của Trung Quốc trong việc mở rộng sản xuất chất bán dẫn quy trình tiên tiến trong nhiều năm. Nếu các phụ tùng và linh kiện cho thiết bị được kiểm soát một cách hiệu quả, các quy định mới có thể làm suy giảm chất lượng các cơ sở sản xuất chip quy trình tiên tiến mà Trung Quốc đang vận hành”.

Thay vì chặn một loạt công cụ bằng các hạn chế xuất khẩu như năm ngoái, các quan chức Mỹ hôm 17.10 đã thu hẹp chúng để nhắm mục tiêu vào các công nghệ và kỹ thuật cụ thể được tìm thấy trong các máy móc phức tạp cần thiết để tạo ra các thiết kế bóng bán dẫn tiên tiến, theo David Kanter, Chủ tịch công ty Real World Insights.

Bằng cách thu hẹp thiết bị bị chặn, các quy tắc cho phép các nhà sản xuất công cụ bán thiết bị được sử dụng để chế tạo các chip cũ hơn nhiều mà không sợ vi phạm các hạn chế của chính phủ Mỹ.

Nvidia cho biết có thể buộc phải chuyển hoạt động kinh doanh ra khỏi các quốc gia nằm trong tầm kiểm soát xuất khẩu của Mỹ sau khi chính quyền Biden hôm 17.10 mở rộng các hạn chế với xuất khẩu một số công nghệ cao cấp.

Nvidia cũng thông báo rằng các quy định mới có thể ảnh hưởng đến khả năng hoàn thành việc phát triển một số sản phẩm nhất định kịp thời, hỗ trợ khách hàng hiện tại về những sản phẩm đó hoặc cung cấp cho khách hàng những sản phẩm này bên ngoài các khu vực bị hạn chế.

Theo các biện pháp mở rộng sẽ có hiệu lực sau 30 ngày, Mỹ hiện đã hạn chế một lượng lớn chip tiên tiến và công cụ sản xuất chip với nhiều quốc gia hơn, gồm cả Iran và Nga.

Chính quyền Biden có kế hoạch tạm dừng vận chuyển các chip AI tiên tiến hơn do Nvidia và các công ty khác thiết kế đến Trung Quốc, một phần trong loạt biện pháp được công bố hôm 17.10 nhằm tìm cách ngăn quốc gia châu Á tiếp nhận các công nghệ tiên tiến của Mỹ để tăng cường quân đội.

Gina Raimondo - Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ nói với các phóng viên vào cuối ngày 16.10 rằng các biện pháp mới này sẽ lấp đầy những lỗ hổng trong các quy định được ban hành vào tháng 10.2022 và có thể sẽ được cập nhật “ít nhất là hàng năm”.

Bà nói mục tiêu là hạn chế khả năng tiếp cận của Trung Quốc với “các chất bán dẫn tiên tiến có thể tạo ra những đột phá về AI và các máy tính phức tạp vốn rất quan trọng với các ứng dụng quân sự (Trung Quốc)”, đồng thời nhấn mạnh rằng chính quyền Biden không tìm cách làm tổn thương Trung Quốc về mặt kinh tế.

Gina Raimondo cho biết Trung Quốc vẫn sẽ nhập khẩu chất bán dẫn trị giá hàng trăm tỉ USD của Mỹ.

Người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc cho biết nước này “kiên quyết phản đối” các hạn chế mới, đồng thời nói thêm rằng: “Việc tự ý đặt ra các biện pháp kiềm chế hoặc buộc phải tìm cách tách rời để phục vụ chương trình nghị sự chính trị là vi phạm các nguyên tắc của kinh tế thị trường và cạnh tranh công bằng, làm suy yếu trật tự kinh tế và thương mại quốc tế”.

Các biện pháp mới chứng tỏ chính quyền Biden đang nỗ lực làm chậm dòng chip và công cụ sản xuất chip vào Trung Quốc, khi ngày càng có nhiều lo ngại về vai trò của công nghệ Mỹ trong việc hiện đại hóa quân đội Trung Quốc.

Reuters từng đưa tin những chip AI bị cấm theo các quy định trước đó có thể được mua từ các nhà cung cấp ở thành phố Thâm Quyến, Trung Quốc.

Vào tháng 6.2022, Trung tâm An ninh và Công nghệ mới nổi của Đại học Georgetown (Mỹ) cho biết trong số 97 chip AI riêng lẻ được mua thông qua các cuộc đấu thầu của quân đội Trung Quốc trong khoảng thời gian 8 tháng vào năm 2020, gần như tất cả chúng đều được thiết kế bởi các công ty Mỹ là Nvidia, Xilinx, Intel và Microsemi.

Theo các quy định được công bố hôm 17.10, khả năng AI, được hỗ trợ bởi siêu máy tính và chip tiên tiến, sẽ cải thiện tốc độ và độ chính xác của việc ra quyết định, lập kế hoạch và hậu cần quân sự.

Sơn Vân