YMTC sản xuất chip nhớ tiên tiến nhất thế giới trong 'bước đột phá công nghệ bất ngờ'

YMTC là nhà sản xuất chip nhớ số 1 Trung Quốc.

Theo báo cáo hôm 26.10 của Bộ Thương mại Mỹ, chip nhớ của YMTC được tìm thấy trong một ổ cứng thể rắn (SSD) ra mắt lặng lẽ vào tháng 7. Điều này cho thấy YMTC đã tiếp tục phát triển được công nghệ tiên tiến dù bị cản trở bởi các lệnh trừng phạt sau khi nằm trong danh sách thực thể của Bộ Thương mại Mỹ từ tháng 12.2022, theo TechInights.

Sự phát triển của YMTC diễn ra sau phân tích phân tích trước đó từ TechInsights về bộ xử lý Kirin 9000s 5G trong smartphone Huawei Mate 60 Pro trình làng hồi tháng 8. Kirin 9000s được SMIC (nhà sản xuất chip số 1 Trung Quốc) sản xuất, khiến nhiều nhà phân tích trong ngành ngạc nhiên do công ty này và Huawei đều bị Mỹ đưa danh sách đen thương mại từ lâu.

“Giống như sự đổi mới được TechInsights tiết lộ trong bộ xử lý HiSilicon Cortex 9000s của Huawei Mate 60 Pro (sử dụng quy trình SMIC 7 nanomet N+2), ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy động lực của Trung Quốc trong việc vượt qua các hạn chế thương mại và xây dựng nguồn cung cấp chất bán dẫn trong nước của riêng mình thành công hơn mong đợi”, TechInsights cho biết trong báo cáo.

Bộ nhớ 3D NAND luôn đi đầu trong thiết kế chip nhớ và là thành phần quan trọng cho điện toán hiệu năng cao trong các ứng dụng như trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy.

Học máy là một lĩnh vực trong AI tập trung vào việc phát triển các thuật toán và mô hình máy tính có khả năng học hỏi từ dữ liệu và cải thiện hiệu suất của chúng theo thời gian mà không cần lập trình cụ thể. Các hệ thống học máy có khả năng tự động tìm hiểu và áp dụng kiến thức từ dữ liệu để thực hiện các nhiệm vụ cụ thể như phân loại, dự đoán, nhận dạng mẫu và tối ưu hóa quyết định.

Những ứng dụng của học máy rất đa dạng và bao gồm trong lĩnh vực như xử lý ngôn ngữ tự nhiên, thị giác máy tính, xe tự hành, dự đoán thời tiết, quản lý dữ liệu lớn...

Học máy đã có sự tiến bộ đáng kể trong thập kỷ gần đây, nhờ sự phát triển của các mô hình học sâu (deep learning) và khả năng xử lý dữ liệu lớn (big data), mang lại nhiều cơ hội và tiềm năng trong việc giải quyết các vấn đề phức tạp và cải thiện hiệu suất trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

YMTC và 21 công ty Trung Quốc lớn khác trong lĩnh vực chip đã bị Mỹ đưa vào danh sách thực thể vào giữa tháng 12.2022 trong bối cảnh căng thẳng thương mại và địa chính trị giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới leo thang.

Thời điểm đó, YMTC (có trụ sở tại thành phố Vũ Hán) đang trên đà thách thức các công ty dẫn đầu về chip nhớ như Samsung Electronics, SK Hynix (Hàn Quốc) và Micron Technology (Mỹ) với chip 3D NAND flash hàng đầu là X3-9070 với 232 lớp. Triển vọng sản xuất hàng loạt chip này chững lại sau khi các nhà cung cấp thiết bị của Mỹ như KLA, Lam Research ngừng bán và cung cấp dịch vụ cho YMTC.

Tuy nhiên theo TechInsights, sự suy thoái gần đây trên thị trường chip nhớ và sự tập trung đổi mới vào các biện pháp tiết kiệm chi phí trong ngành có thể đã mang đến cho YMTC cơ hội phát triển chip mật độ bit cao hơn, tiên tiến hơn.

Tiến bộ mới nhất của YMTC trong việc phát triển chip nhớ lần đầu tiên được báo cáo vào tháng 4, khi các nguồn tin giấu tên nói với trang SCMP rằng công ty này đã tăng gấp đôi nỗ lực hợp tác với các nhà cung cấp Trung Quốc để giúp sản xuất những chip tiên tiến nhất của họ. Nỗ lực này dựa trên kiến trúc Xtacking 3.0 của YMTC và các nguồn tin cho biết tiến bộ đã đạt được trong một dự án tuyệt mật có tên mã là Wudangshan.

Các nguồn tin cho biết dự án chỉ có ý định sử dụng thiết bị của Trung Quốc và YMTC đã đặt hàng số lượng lớn với những nhà cung cấp thiết bị trong nước, gồm cả Naura Technology Group – hãng sản xuất công cụ khắc hàng đầu Trung Quốc có trụ sở tại Bắc Kinh. Đây cũng dòng sản phẩm chính của Lam Research (Mỹ).

Song vào thời điểm đó, các nhà phân tích đã chỉ ra nhiều điểm bất lợi trong chuỗi cung ứng sản xuất chip của Trung Quốc, như việc thiếu các lựa chọn thay thế khả thi trong nước cho các công cụ sản xuất chip, chẳng hạn hệ thống in thạch bản từ công ty ASML (Hà Lan). Là hãng công nghệ có giá trị nhất châu Âu và nhà cung cấp thiết bị sản xuất chip hàng đầu thế giới, ASML gần như độc quyền trong việc sản xuất máy in thạch bản cực tím (EUV) tiên tiến nhất.

TechInsights không bình luận trong báo cáo về việc liệu chip nhớ của YMTC có được được tạo ra bằng các công cụ và linh kiện do Trung Quốc sản xuất độc quyền hay không.

Hôm 25.10, trang Bloomberg cho biết SMIC đã sử dụng thiết bị được cải tiến từ ASML, cụ thể là hệ thống quang khắc cực tím sâu (DUV), để sản xuất bộ xử lý Kirin 9000s trong các smartphone Huawei mới.

ASML chưa bao giờ có thể bán EUV của mình cho Trung Quốc vì hạn chế xuất khẩu từ 2019. Song theo các nhà phân tích trong ngành, các mẫu DUV kém tiên tiến hơn có thể được thiết kế lại với thiết bị lắng đọng và ăn mòn để sản xuất chip 7 nanomet, thậm chí có thể tiên tiến hơn. Quá trình này đắt hơn nhiều so với sử dụng EUV, khiến việc mở rộng quy mô sản xuất trong môi trường cạnh tranh trở nên rất khó khăn.

Tuy nhiên tại Trung Quốc, chính phủ sẵn sàng gánh một phần đáng kể chi phí sản xuất chip. Các công ty Trung Quốc đã dự trữ hợp pháp DUV trong nhiều năm, đặc biệt là sau khi Mỹ đưa ra các biện pháp kiểm soát xuất khẩu ban đầu vào năm ngoái trước khi Nhật Bản và Hà Lan tham gia.

Các biện pháp hạn chế chặt chẽ hơn với việc bán thiết bị của ASML sang Trung Quốc sắp diễn ra.

Áp lực từ chính quyền Biden đã thúc đẩy chính phủ Hà Lan vào mùa hè năm ngoái công bố kế hoạch cấm ASML vận chuyển ba trong số bốn DUV tiên tiến nhất, loại máy mạnh thứ hai của công ty, sang Trung Quốc nếu không có giấy phép. ASML hiện vẫn có thể xuất khẩu những máy đó sang Trung Quốc nhưng việc vận chuyển sẽ bị cấm từ tháng 1.2024.

Những đột phá về chip gần đây ở Trung Quốc đã khuấy động sự phấn khích về tiến bộ sản xuất chip tiên tiến trong nước. Thế nhưng, một số chuyên gia cảnh báo rằng các công ty Trung Quốc vẫn còn chậm nhiều năm trong việc sản xuất các máy in thạch bản cần thiết để đạt được tiến bộ thực sự.

Sơn Vân