Úc điều tra sự cố khiến gần 1/2 dân số mất internet, nhiều người đòi Optus bồi thường

Hơn 10 triệu người Úc, tương đương 40% dân số, đã bị ảnh hưởng bởi sự cố mất internet kéo dài 12 giờ tại công ty viễn thông số 2 quốc gia trong phần lớn ngày 8.11, gây ra sự phẫn nộ và thất vọng của khách hàng cũng như gây lo ngại về cơ sở hạ tầng viễn thông đất nước.

Michelle Rowland, Bộ trưởng Truyền thông Úc, cho biết chính phủ sẽ tiến hành đánh giá sau sự cố về tình trạng ngừng hoạt động ảnh hưởng đến các khoản thanh toán, giao thông và bệnh viện, đồng thời mô tả các tác động là “đặc biệt đáng lo ngại”.

Bà Michelle Rowland nói: “Dù chúng tôi hoan nghênh việc các dịch vụ Optus đã được khôi phục trong ngày, nhưng điều quan trọng là chính phủ phải tiến hành một quy trình để xác định các bài học rút ra từ sự cố ngừng hoạt động ngày hôm qua”.

Bà Michelle Rowland nói thêm rằng cơ quan quản lý truyền thông Úc sẽ tiến hành đánh giá riêng về tình trạng ngừng hoạt động sau khi các cuộc gọi 000 (ba số 0) khẩn cấp bị ngừng hoạt động trên điện thoại cố định của Optus.

Tài xế taxi Ian Martin-Brown nói với mạng truyền hình Nine Network rằng ông có thể khởi kiện sau khi mất một ngày làm việc. Các khách hàng khác, gồm cả chủ quán cà phê và nhà bán lẻ trực tuyến, nói với các phương tiện truyền thông rằng họ sẽ yêu cầu bồi thường cho doanh thu bị mất.

“Không có nghi ngờ gì, điều đó phải được xem xét. Nếu bạn là một doanh nghiệp nhỏ bị mất doanh thu một ngày vì hệ thống điện thoại không hoạt động thì bạn sẽ phải đặt ra yêu cầu bồi thường”, Stephen Jones, trợ lý Bộ trưởng Ngân khố Úc, nói với đài phát thanh ABC.

Optus, thuộc sở hữu của tập đoàn Singtel, không trả lời ngay lập tức khi được đề nghị bình luận.

Optus không đưa ra nguyên nhân gây ra sự cố ngừng hoạt động chưa từng thấy, một trong những sự cố lớn nhất mà Úc từng chứng kiến, nhưng hiện tại hãng loại trừ bất kỳ vụ tấn công mạng nào.

Singtel cho biết việc ngừng hoạt động đã "làm khách hàng của chúng tôi thất vọng" và xin lỗi khi báo cáo hôm 8.11 rằng lợi nhuận nửa năm của tập đoàn đã tăng 83%.

Thế nhưng, các nhà phân tích từ ngân hàng UBS cho biết Optus hiện phải đối mặt với khả năng mất khách hàng vào tay Telstra (công ty viễn thông lớn nhất Úc) và TPG Telecom do người tiêu dùng có ấn tượng tích cực về chất lượng mạng của hai hãng này.

Chính phủ Úc cho biết sẽ kiểm tra khả năng cho phép khách hàng chuyển sang mạng sẵn có khi xảy ra tình trạng ngừng hoạt động trong tương lai.

Bà Michelle Rowland nói với ABC: “Ngành công nghiệp đã sẵn sàng tham gia vào việc giải quyết vấn đề… Chính phủ sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp cần thiết”.

Ngày 8.11, Optus đã gặp sự cố nghiêm trọng, gây gián đoạn hệ thống liên lạc điện thoại, thanh toán trực tuyến và ảnh hưởng đến hàng triệu khách hàng trên toàn quốc.

Với một người nghe đài phát thanh tham gia vào các chương trình trò chuyện, dấu hiệu đầu tiên có điều gì đó không ổn xảy ra với Optus, nhà cung cấp internet lớn thứ hai Úc, là khi máy phân phối thức ăn chạy bằng Wi-Fi cho con mèo của bà không hoạt động lúc 6 giờ 10 sáng và đánh thức bà.

Với Chris Rogers, người nhận trợ cấp thất nghiệp cần thuốc giảm đau do chấn thương đầu gối khiến ông không thể làm việc, vấn đề trở nên rõ ràng khi đến dược sĩ và đơn thuốc điện tử của ông không thể xử lý được.

“Vì internet ngừng hoạt động nên không tải được đơn thuốc. Thật điên rồ, tôi chưa bao giờ thấy hỗn loạn như vậy", Rogers nói với Reuters trong khi anh đợi internet hoạt động trở lại ở hiệu thuốc.

Với hàng triệu người Úc không thể trả tiền mua hàng, đặt xe, chăm sóc y tế hoặc thậm chí gọi điện thoại, sự cố mất dịch vụ gần như hoàn toàn trong 12 giờ từ Optus trở thành bài học về các rủi ro của một xã hội đã chuyển hoàn toàn lên mạng.

Theo Ngân hàng Dự trữ Úc, trong ba năm tính đến 2022, các giao dịch bằng tiền mặt ở Úc đã giảm một nửa xuống còn 16% do các hạn chế về đại dịch đã thúc đẩy xu hướng dài hạn hơn với thanh toán không tiếp xúc. Dữ liệu của chính phủ Úc cho thấy 1/4 số cuộc hẹn với bác sĩ trên cả nước là trực tuyến hoặc qua điện thoại.

Michael Clements, người chịu trách nhiệm về các vấn đề liên quan đến y tế và chăm sóc sức khỏe tại các khu vực nông thôn của Trường Cao đẳng Bác sĩ Đa khoa Hoàng gia Úc, cho biết: “Chúng tôi hiện rất phụ thuộc vào dịch vụ y tế từ xa cũng như hệ thống nhắn tin điện tử vì COVID-19. Thực tế là nhiều người đã bỏ lỡ cơ hội được chăm sóc sức khỏe”.

Hầu hết các dịch vụ của Optus đã được khôi phục vào buổi chiều. Trước lúc đó, ngay cả việc đi bộ cũng trở nên khó khăn hơn với những người cần chỉ đường.

Angela Ican, nhân viên an ninh ở khu thương mại trung tâm Sydney, cho biết: “Tôi đang tìm kiếm một ngân hàng và khi bạn không thể truy cập điện thoại và Google, bạn sẽ bị lạc”.

Một nhân viên văn phòng từ Sydney nói với Reuters rằng anh không thể vào tòa nhà của mình vì cửa yêu cầu ứng dụng smartphone có kết nối internet để mở khóa.

Các chủ doanh nghiệp nhỏ nói với Reuters rằng họ dựa vào khách hàng thân quen để trả lại tiền sau khi internet được khôi phục, hoặc cho khách hàng tùy chọn thanh toán bằng tiền mặt hoặc quay lại sau.

Roderick Geddes, chủ sở hữu của chuỗi cà phê Pirrama Park Kiosk ở Sydney, nơi không thể xử lý thanh toán điện tử, cho biết: “Chúng tôi là doanh nghiệp trị giá 4.000 - 5.000 đô la Úc (2.600 - 3.200 USD) mỗi ngày và chúng tôi đã mất khoảng 1.000 đô la Úc doanh thu bán cà phê sáng nay”.

Bà Bayer Rosmarin, Giám đốc điều hành Optus, loại trừ khả năng bị tấn công mạng.

Optus có hơn 10 triệu khách hàng, tương đương 40% dân số tại Úc. Ngoài ra, nhà mạng cũng ký một số hợp đồng với chính phủ Úc.

Tờ The Guardian đưa tin bệnh viện trên khắp Úc bị ảnh hưởng, trong khi toàn bộ mạng tàu hỏa của thành phố Melbourne phải tạm dừng do sự cố. Nguồn tin tiết lộ dịch vụ tàu hỏa Metro Trains ở Melbourne sử dụng dịch vụ của Optus cho cả hệ thống liên lạc chính và dự phòng.

Đường dây điện thoại bệnh viện cũng gặp vấn đề. Bệnh viện tư Westmead tại Sydney xác nhận trên Facebook về sự cố, trong khi Bệnh viện Northern Health và Eastern Health tại Melbourne báo cáo vụ việc tương tự.

Tập đoàn Y tế Ramsay Health Care cho biết 73 bệnh viện tư nhân và các cơ sở phẫu thuật đã bị mất liên lạc điện thoại, các cuộc gọi cấp cứu không thực hiện được. Công ty Bảo hiểm Sức khỏe Bupa, hãng Hàng không Virgin Australia, Cơ quan Giám sát An toàn và Sức khỏe WorkSafe cũng ghi nhận sự cố mất tín hiệu viễn thông tại các đơn vị.

Sự cố còn tác động đến trụ sở cảnh sát và đội cứu hỏa Victoria cũng như những doanh nghiệp khác đang dùng mạng Optus như Aussie Broadband, Amaysim, CatchConnect, Coles Mobile, Dodo and Moose Mobile.

Ngân hàng Commonwealth cho biết khách hàng có thể gặp khó khăn với các dịch vụ như Internet Banking. Giá đi Uber tăng mạnh trên cả nước vì tài xế dùng mạng Optus phải ngừng hoạt động.

Một công nhân xây dựng khác cho biết: “Tôi bị muộn làm và không thể cho sếp biết. Song khi đến nơi, tôi còn không tìm thấy ông ấy đâu. Đúng là một ngày bi kịch”.

Sơn Vân