Nghị sĩ yêu cầu Mỹ chặn các hãng pin, khoáng sản Trung Quốc hưởng ưu đãi thuế ô tô điện

Joe Manchin, Chủ tịch Ủy ban Năng lượng Thượng viện, đã nêu quan ngại trong một lá thư gửi Bộ trưởng Tài chính Mỹ - Janet Yellen về các báo cáo cho thấy các công ty pin Trung Quốc đang tích cực theo đuổi các cơ hội kinh doanh để tận dụng các khoản ưu đãi thuế này. Ông cho biết thêm "không thể để các ưu đãi thuế của Mỹ bị chiếm đoạt bởi những đối thủ tham gia vào các hoạt động không minh bạch liên quan đến khoáng sản”.

Vào năm 2022, Quốc hội Mỹ đã thông qua Đạo luật giảm lạm phát cấm khoản 7.500 USD ưu đãi thuế xe điện dành cho người tiêu dùng trong tương lai nếu bất kỳ thành phần pin nào được sản xuất hoặc lắp ráp bởi một "thực thể nước ngoài đáng quan ngại".

Các quy tắc này nhằm mục đích làm chuỗi cung ứng pin của Mỹ giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc, quốc gia mà Joe Manchin lưu ý hiện sản xuất 74% sản lượng cực âm, 92% sản lượng cực dương và 76% sản lượng pin lithium-ion trên thế giới.

Ngành công nghiệp ô tô đang chờ hướng dẫn chi tiết từ Bộ Tài chính Mỹ về "đối tác nước ngoài đáng quan ngại" khi họ đưa ra quyết định đầu tư sản xuất pin để chuyển đổi sang xe điện.

Các quy định về đối tác nước ngoài đáng quan ngại sẽ có hiệu lực vào năm 2024 với pin hoàn thiện và năm 2025 với các khoáng chất quan trọng được sử dụng để sản xuất chúng. Bộ Tài chính Mỹ đã không bình luận ngay lập tức.

Joe Manchin nhấn mạnh sự quan trọng của việc hiểu luật một cách nghiêm túc để ngăn chặn việc dành ưu đãi thuế cho những người có thể đang thực hiện hành động không đúng.

Một quyết định quan trọng trong hướng dẫn là liệu thỏa thuận Ford Motor (Mỹ) được cấp quyền sử dụng công nghệ từ nhà sản xuất pin CATL (Trung Quốc) để sử dụng trong các nhà máy pin của Ford Motor Motor tại Mỹ có đáp ứng được các tiêu chuẩn Bộ Tài chính để tiếp cận các khoản giảm thuế hay không. Thỏa thuận này đã làm dấy lên những lo ngại trong giới là làm luật Mỹ.

Ford Motor đã tạm dừng kế hoạch xây dựng nhà máy pin trị giá 3,5 tỷ USD ở bang Michigan (Mỹ) vào tháng 9 và cho biết đang chờ "ngôn ngữ cuối cùng" từ Bộ Tài chính về việc liệu pin sản xuất bằng công nghệ Trung Quốc có đủ điều kiện để được giảm thuế hay không.

Joe Manchin nói Janet Yellen nên “sử dụng các số liệu nghiêm ngặt nhất có thể để đảm bảo không có sơ hở nào dẫn đến hoạt động không minh bạch liên quan đến khoáng sản và vật liệu từ Trung Quốc hoặc các quốc gia đáng quan ngại khác”.

Lý do Ford Motor Motor dừng thi công nhà máy pin 3,5 tỉ USD dùng công nghệ CATL

Ford Motor Motor thông báo tạm dừng xây dựng nhà máy trị giá 3,5 tỉ USD ở bang Michigan (Mỹ) vì lo ngại nó không thể sản xuất pin với giá cạnh tranh.

Thông báo trên được đưa ra cuối tháng 9 giữa lúc dự án nhà máy pin của Ford Motor Motor vấp phải nhiều chỉ trích và công nhân ngành ô tô đang đình công nhắm vào Ford Motor, General Motors và Stellantis.

Vẫn chưa rõ liệu việc dừng thi công nhà máy pin có liên quan đến các cuộc đàm phán với Công đoàn công nhân ô tô thống nhất (UAW) hay các vấn đề khác hay. Tuy nhiên, Ford Motor bị các nhà làm luật đảng Cộng hòa chỉ trích vì kế hoạch sản xuất pin tại nhà máy ở Michigan. Dự kiến nhà máy này sẽ sản xuất pin dựa vào công nghệ được cấp phép từ CATL, hãng sản xuất pin ô tô điện lớn nhất thế giới.

Ford Motor gần đây cũng cho rằng việc tăng lương và phúc lợi theo yêu cầu của UAW sẽ làm suy yếu nỗ lực tăng cường sản xuất ô tô điện của hãng.

Ford Motor cho biết lệnh dừng thi công duy trì cho đến khi hãng chắc chắn có thể vận hành nhà máy một cách cạnh tranh. Hãng ô tô Mỹ vẫn chưa có quyết định cuối cùng về việc có tiếp tục thực hiện khoản đầu tư cho nhà máy này theo kế hoạch hay không.

“Có một số điều cần cân nhắc nhưng chúng tôi sẽ không nói cụ thể. Chúng tôi không có sự thay đổi nào về ý định trở thành một trong số ít các công ty dẫn đầu quá trình chuyển đổi sang ô tô điện”, theo thông báo của Ford Motor.

Thỏa thuận hợp tác xây dựng nhà máy pin công bố hồi tháng 2 giữa Ford Motor và CATL đã vấp phải làn sóng chỉ trích từ các nhà lập pháp đảng Cộng hòa. Marco Rubio, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa,  mô tả thỏa thuận này là đưa “đối thủ địa chính trị lớn nhất của Mỹ vào vùng trung tâm đất nước”.

Một số ủy ban do đảng Cộng hòa lãnh đạo tại Hạ viện Mỹ đã mở cuộc điều tra về thỏa thuận hợp tác trên và dự án nhà máy pin của Ford Motor. Họ cho rằng dự án tạo điều kiện để Trung Quốc thống trị ngành công nghiệp ô tô của Mỹ.

Nhà máy pin của Ford Motor ở Michigan dự kiến đi vào hoạt động sau ba năm nữa và sẽ tuyển dụng 2.500 công nhân, sẽ sản xuất pin có thành phần chính là lithium, sắt và phosphat. Đây là công nghệ được CATL cấp phép, thay thế cho loại pin làm từ lithium, nickel và cobalt, những vật liệu thường bị chỉ trích về môi trường và nhân quyền trong quá trình khai thác. Pin lithium-iron-phosphat (LFP) nặng hơn pin làm bằng nickel và cobalt nhưng có giá thành thấp hơn.

Thỏa thuận sử dụng công nghệ của CATL khác với các thỏa thuận khác được ký kết giữa các công ty ô tô và nhà sản xuất pin của Mỹ, phần lớn dưới hình thức liên doanh. Thay vào đó, Ford Motor sẽ sở hữu hoàn toàn nhà máy pin ở Michigan, một động thái dường như nhằm mục đích giảm thiểu hậu quả chính trị khi quan hệ Mỹ -Trung xấu đi.

Pin LFP hiện không được sản xuất hàng loạt tại Mỹ. Các nhà sản xuất, trong đó có Tesla, bán ô tô điện sử dụng pin LFP nhập khẩu từ Trung Quốc. Ford Motor lập luận rằng sản xuất pin ở Mỹ bằng công nghệ Trung Quốc tốt hơn là nhập khẩu.

Ngoài nhà máy pin ở bang Michigan, Ford Motor đang xây dựng nhà máy sản xuất pin khác ở bang Tennessee và Kentucky thông qua một liên doanh với hãng pin SK On (Hàn Quốc).

Chính quyền Biden đang soạn thảo các quy định có thể ngăn chặn các công ty Mỹ hợp tác với một số hãng Trung Quốc. Sự không chắc chắn về môi trường pháp lý có lẽ là một yếu tố khiến Ford Motor quyết định tạm dừng hoạt động thi công nhà máy pin ở Michigan. Tuy nhiên, hành động của Ford Motor cũng có thể là nỗ lực gây áp lực lên công đoàn UAW.

Dù Ford Motor dự đoán lỗ 4,5 tỉ USD ở mảng kinh doanh ô tô điện trong năm nay nhưng lĩnh vực này vẫn được nhiều người xem là tương lai của ngành công nghiệp ô tô. Chính quyền các bang và thành phố ở Mỹ đang cạnh tranh quyết liệt để thu hút nhà máy lắp ráp pin và ô tô điện, với quan điểm cho rằng việc làm trong ngành này sẽ mang lại mức lương cao.

Tuy nhiên, nỗ lực chuyển đổi sang ô tô điện là một phần nguyên nhân thúc đẩy cuộc đình công của UAW chống lại các nhà sản xuất ô tô ở thành phố Detroit, bang Michigan. UAW lo ngại sự thay đổi trong công nghệ có thể dẫn đến mất việc làm, vì ô tô điện cần ít linh kiện hơn xe chạy xăng.

Sơn Vân