Phiên bản Huawei Mate 60 Pro với tính năng chống nghe lén cuộc gọi liệu có thể bị hack?

Theo hai công ty, điều này thực sự khiến bất kỳ ai cũng không thể nghe lén cuộc gọi được bảo mật.

Theo bài báo trên tài khoản mạng xã hội chính thức của China Telecom Quantum Group, Huawei Mate 60 Pro Quantum Secure Call Customized Terminal đã ra mắt tại Hội nghị Sinh thái Công nghệ Kỹ thuật số năm 2023 tại thành phố Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông, miền nam Trung Quốc.

Liên doanh China Telecom Quantum Group được thành lập vào năm 2020 bởi China Telecom (một trong ba công ty viễn thông nhà nước của Trung Quốc) và hãng công nghệ thông tin lượng tử QuantumCTek Group.

Huawei khiến giới công nghệ bất ngờ khi ra mắt smartphone Mate 60 Pro vào tháng 8. Với chip tiên tiến Kirin 9000s và doanh số bán hàng ngày càng tăng, Mate 60 Pro đã được người tiêu dùng trong nước ca ngợi là biểu tượng cho khả năng của Trung Quốc trong việc vượt qua các lệnh trừng phạt thương mại cứng rắn từ Mỹ.

Song lần này việc nâng cấp công nghệ không được Huawei trực tiếp cung cấp, một nguồn tin nói với trang SCMP, đồng thời cho biết thêm rằng smartphone thông thường của Huawei không có công nghệ mã hóa lượng tử.

“Tính năng mới được sản xuất bởi China Telecom Quantum Group, không phải Huawei”, nguồn tin của SCMP nhấn mạnh.

Hầu hết smartphone hiện nay đều dựa trên chip và hệ điều hành do các công ty Mỹ phát triển. Sau khi bị thêm vào danh sách đen của Mỹ năm 2019 và mất khả năng tiếp cận công nghệ tiên tiến của Mỹ, Huawei đã chuyển sang sử dụng chip Kirin 9000s được SMIC sản xuất trong nước và hệ điều hành Harmony để cung cấp sức mạnh cho các smartphone của mình. SMIC là hãng sản xuất chip số 1 Trung Quốc.

Chính phủ Trung Quốc đã tặng smartphone Huawei cho các quan chức hàng đầu của “các quốc gia thân thiện” như Venezuela và Serbia.

Mate 60 Pro Quantum Secure Call Customized Terminal tích hợp khả năng “bảo vệ ba lớp”, sử dụng chip sản xuất trong nước, các thuật toán được phân loại là bí mật nhà nước và thẻ SIM bảo mật lượng tử để tăng cường bảo mật.

Theo báo cáo, Mate 60 Pro Quantum Secure Call Customized Terminal có thể được nâng cấp để thực hiện các cuộc gọi điện thoại mã hóa lượng tử trực tiếp thông qua bàn phím mặc định. Thiết bị cũng có thể mã hóa việc truyền file và nhắn tin tức thời cũng như các chức năng khác thông qua ứng dụng nhắn tin Quantum Secure được cài đặt sẵn.

China Telecom Quantum Group đã nhấn mạnh khả năng tự lực trong sản phẩm mới nhất của mình, nói rằng Mate 60 Pro Quantum Secure Call Customized Terminal sử dụng chip và phần mềm trung gian bảo mật lượng tử được sản xuất trong nước. Công ty cho biết smarphone này được tùy chỉnh dành cho những tình huống bắt buộc phải bảo mật thông tin liên lạc.

“Loại giao tiếp được mã hóa này chỉ có thể đạt được giữa các thiết bị đầu cuối có tính năng này. Nó có thể được sử dụng trong các lĩnh vực như an ninh công cộng”, theo Wang Chao, Tổng giám đốc của XT Quantec, công ty có trụ sở tại thành phố Thượng Hải sử dụng công nghệ lượng tử để cung cấp các giải pháp bảo mật thông tin.

Thế nhưng, những người trong ngành cho biết công nghệ này không thể cung cấp thông tin liên lạc lượng tử thực sự, gồm việc mã hóa thông tin trực tiếp lên các bit lượng tử và truyền thông tin qua các trạng thái lượng tử. Thay vào đó, Wang Chao nói “mã hóa lượng tử” chỉ là một ứng dụng thương mại của công nghệ lượng tử.

Quá trình mã hóa liên quan đến việc tạo ra các số ngẫu nhiên. Một nhà khoa học giấu tên nghiên cứu về truyền thông lượng tử tại  trường đại học hàng đầu Trung Quốc nói với SCMP rằng ý tưởng chính của công nghệ là thay đổi cách tạo ra các số ngẫu nhiên, từ phương pháp truyền thống sang dựa trên lượng tử.

Zheng Jiasheng, Giám đốc China Telecom Quantum Group, từng nói với Nhật báo Khoa học và Công nghệ thuộc sở hữu nhà nước: “Smartphone thực hiện cuộc gọi an toàn lượng tử có chức năng giống hệt với các mẫu máy thông thường của chúng. Sự khác biệt nằm ở việc bao gồm cả các khóa lượng tử được tạo ra bằng công nghệ thông tin lượng tử”.

Theo Zheng Jiasheng, việc triển khai công nghệ này không có nhiều thách thức. Các nhà khai thác viễn thông tải trước khóa lượng tử (các số thực sự ngẫu nhiên được tạo bởi trình tạo số ngẫu nhiên lượng tử) vào các thẻ SIM bảo mật lượng tử được thiết kế đặc biệt. Zheng Jiasheng nhấn mạnh: “Những thẻ SIM này không phải là chip lượng tử”.

Thực hiện cuộc gọi điện thoại lượng tử sẽ tạo ra hai khóa bí mật để xác minh danh tính người gọi và thông tin cuộc gọi, đảm bảo mã hóa hai đầu.

Người dùng ở Trung Quốc có thể sử dụng tính năng mới này bằng cách đến cửa hàng, mua thẻ SIM đặc biệt và tải về số lượng giới hạn các khóa đặc biệt của họ. Khi các khóa này cạn kiệt, khách hàng phải nạp lại chúng tại một cửa hàng gần đó, tương tự như việc nạp nhiên liệu cho một chiếc ô tô.

China Telecom Quantum Group bắt đầu cung cấp các cuộc gọi bảo mật lượng tử cho một số lượng người dùng hạn chế thông qua  chương trình thí điểm vào đầu năm 2021, nhằm phục vụ hơn 10 triệu người dùng di động trong vòng 5 năm.

Ứng dụng đặc biệt này của công nghệ lượng tử không phải là mới. Ví dụ vào năm 2020, nhà điều hành viễn thông SK Telecom (Hàn Quốc) đã hợp tác với Samsung Electronics để ra mắt smartphone 5G mã hóa lượng tử đầu tiên trên thế giới là Galaxy A Quantum, dựa trên các nguyên tắc kỹ thuật tương tự.

Điểm khác biệt duy nhất là dòng Galaxy A Quantum, gồm cả Galaxy Quantum 3 ra mắt vào năm 2022, hoạt động trên hệ điều hành Android. Trong khi Mate 60 Pro Quantum Secure Call Customized Terminal của Huawei chạy trên hệ điều hành Harmony 4.0.

Công ty cho biết: “Các khóa bảo mật thực sự ngẫu nhiên, khó hiểu và chúng ngay lập tức bị vô hiệu hóa sau khi phiên cuộc gọi kết thúc”.

Dù công nghệ này “tương đối trưởng thành”, nhà khoa học truyền thông lượng tử cảnh báo rằng không thể mong đợi khả năng miễn nhiễm hoàn toàn với hack, điều mà công nghệ phân phối khóa lượng tử thời gian thực có thể đạt được một cách giới hạn trong các ứng dụng tài chính và giao thông.

Dù tính năng gọi điện thoại lượng tử có thể đảm bảo tính ngẫu nhiên của các phím theo nguyên lý lượng tử, nhưng theo nhiều người chuyên gia, Mate 60 Pro Quantum Secure Call Customized Terminal không thể loại bỏ hoàn toàn tình trạng nghe lén vì thiếu cơ chế vật lý lượng tử trong quá trình truyền tin.

Sơn Vân