Ilya Sutskever xin lỗi, Sam Altman có thể tái hiện tình huống như 'Steve Jobs trở lại Apple'

Theo trang The Verge, sự cân nhắc của họ diễn ra vài ngày sau khi hội đồng quản trị OpenAI phế truất Sam Altman khỏi vị trí giám đốc điều hành. Greg Brockman, nhà đồng sáng lập và là cựu Chủ tịch OpenAI, sớm nghỉ việc sau khi Sam Altman bị sa thải.

Tính đến thời điểm này, hơn 600 nhân viên OpenAI, gồm cả người đồng sáng lập OpenAI và thành viên hội đồng quản trị Ilya Sutskever, đã thông báo trong bức thư ngỏ rằng họ dọa sẽ nghỉ việc trừ khi tất cả thành viên hội đồng quản trị khác từ chức và tái bổ nhiệm Sam Altman.

Ngay cả Ilya Sutskever, Giám đốc khoa học OpenAI tham gia lật đổ Sam Altman, đã xin lỗi về hành động của mình.

Ilya Sutskever viết trong bài đăng trên X hôm 20.11: “Tôi vô cùng hối hận vì tham gia vào các hành động của hội đồng quản trị. Tôi chưa bao giờ có ý định làm hại OpenAI. Tôi yêu tất cả những gì chúng ta đã cùng nhau xây dựng và sẽ làm mọi thứ có thể để xây dựng lại công ty.”

Hôm 20.11, Microsoft thông báo rằng Sam Altman và Greg Brockman sẽ gia nhập công ty phần mềm này để lãnh đạo nhóm trí tuệ nhân tạo (AI) mới.

Song giờ đây, nhiều nguồn tin nói với trang The Verge rằng Sam Altman cùng Greg Brockman và các nhà đầu tư vào OpenAI đang cố gắng thực hiện kế hoạch gọi là "lối thoát duyên dáng" cho các thành viên hội đồng quản trị đã lật đổ Sam Altman.

Steve Jobs từng bị sa thải khỏi Apple vào năm 1985. Ông trở lại trong ánh hào quang rực rỡ vào năm 1997. Một số người đang nói rằng Sam Altman có thể nhìn thấy tình huống tương tự dù ngắn hạn hơn: Bị hội đồng quản trị sa thải và trở lại với vinh quang.

Trong khi đó, các nguồn tin nói với The Verge rằng việc thuê Sam Altman và Greg Brockman của Microsoft chỉ đơn giản là lối thoát tạm thời". Đó là bởi Microsoft, công ty đã đầu tư hàng tỉ USD vào OpenAI, muốn có ít nhất một giải pháp ngắn hạn cho vấn đề này trước khi thị trường chứng khoán mở cửa hôm 20.11.

Microsoft không phản hồi khi được đề nghị bình luận.

Về phần mình, Sam Altman đã đăng trên X vào tối 20.11: "Tất cả chúng ta sẽ làm việc cùng nhau bằng cách này hay cách khác, và tôi rất phấn khích".

Satya Nadella, Giám đốc điều hành Microsoft, báo hiệu rằng ông sẵn sàng chấp nhận để Sam Altman quay trở lại OpenAI thay vì gia nhập công ty của ông. Satya Nadella nói trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg Television rằng dù Sam Altman gia nhập Microsoft hay quay lại OpenAI thì doanh nhân này vẫn sẽ làm việc với Microsoft (nhà đầu tư lớn nhất vào OpenAI).

Một số nhà quan sát công nghệ cho rằng việc Sam Altman bị loại khỏi OpenAI, công ty khởi nghiệp do ông đồng sáng lập, và những động thái nhằm quay trở lại gợi nhớ đến huyền thoại  Steve Jobs.

Steve Jobs bị sa thải khỏi Apple vào năm 1985 sau một cuộc đấu tranh trong hội đồng quản trị. Ông là người đồng sáng lập Apple vào năm 1976. Vào năm 1997, Steve Jobs trở lại vinh quang với tư cách là Giám đốc điều hành Apple tạm thời và giới thiệu iMac một năm sau đó.

Ilya Sutskever là nhân vật trung tâm vụ lật đổ trước khi xin lỗi Sam Altman

Sau khi Greg Brockman rời đi, hội đồng quản trị của OpenAI hiện tại gồm Ilya Sutskever, Adam D'Angelo (Giám đốc điều hành Quora), Tasha McCauley (cựu Giám đốc điều hành GeoSim Systems) và Helen Toner (giám đốc chiến lược tại Trung tâm An ninh và Công nghệ mới nổi của Georgetown).

Khi cuộc cải tổ lãnh đạo tại OpenAI nổ ra, nhiều sự chú ý đổ dồn vào Ilya Sutskever (nhà đồng sáng lập và giám đốc khoa học công ty).

Truyền thông Mỹ đưa tin căng thẳng nội bộ trong OpenAI xuất phát từ việc Sam Altman và các thành viên hội đồng quản trị bất đồng quan điểm liên quan đường hướng phát triển AI: Một bên hướng thương mại hóa, còn một bên muốn duy trì phi lợi nhuận. Trong đó Ilya Sutskever, Adam D'Angelo, Helen Toner hướng đến phi lợi nhuận và sự an toàn của AI.

Tháng trước, Ilya Sutskever có cuộc phỏng vấn dài với trang MIT Technology Review, chia sẻ về trọng tâm mới của ông là làm thế nào để ngăn chặn siêu AI (thứ có thể vượt trội hơn con người nhưng vẫn chưa tồn tại) trở nên có hại.

Ilya Sutskever sinh ra ở nước Nga nhưng lớn lên ở Jerusalem (thủ đô Israel) từ năm 5 tuổi. Khi lớn lên, Ilya Sutskever theo học tại Đại học Toronto (Canada). Một trong những vị thầy ông theo học là Geoffrey Hinton, người tiên phong trong lĩnh vực AI và đôi khi được gọi là “cha đỡ đầu của AI”.

Đầu năm nay, Geoffrey Hinton rời Google và cảnh báo các công ty AI đang đâm đầu vào nguy hiểm bằng cách tích cực tạo ra các công cụ generative AI (AI tạo sinh) như ChatGPT. Ông nói với tờ New York Times: “Thật khó để biết làm thế nào có thể ngăn chặn những kẻ xấu sử dụng công cụ này vào những việc xấu”.

Geoffrey Hinton và hai sinh viên, một trong số đó là Ilya Sutskever, đã phát triển một mạng thần kinh nhân tạo (sử dụng các mô hình toán học) vào năm 2021 rồi huấn luyện để mạng này xác định các vật thể trong ảnh. Được gọi là AlexNet, dự án cho thấy mạng lưới có khả năng nhận dạng tốt hơn nhiều so với thông thường.

Quá ấn tượng với AlexNet, Google đã mua lại công ty nghiên cứu DNNresearch của Geoffrey Hinton và thuê Ilya Sutskever. Khi làm việc tại Google, Ilya Sutskever đã giúp chứng minh rằng kiểu nhận dạng AlexNet thực hiện với hình ảnh cũng có thể áp dụng cho các từ và câu. 

Ilya Sutskever nhanh chóng thu hút sự chú ý của một người có quyền lực khác trong lĩnh vực AI là Elon Musk, Giám đốc điều hành Tesla. Tỷ phú này từ lâu cũng đã cảnh báo về những mối nguy hiểm tiềm tàng mà AI gây ra cho nhân loại. Nhiều năm trước, ông đã lo lắng về việc Larry Page (người đồng sáng lập Google) không quan tâm đến khía cạnh an toàn của AI. Elon Musk nhắc lại các lo ngại khi nói về việc Google tập trung các tài năng AI, đặc biệt là sau khi mua lại DeepMind vào năm 2014.

Với sự thúc giục của Elon Musk, Ilya Sutskever rời Google vào năm 2015 để trở thành người đồng sáng lập và Giám đốc nhà khoa học OpenAI, khi đó là tổ chức phi lợi nhuận mà Elon Musk hình dung sẽ trở thành đối trọng với Google trong lĩnh vực AI.

Cụ thể hơn, Sam Altman, Greg Brockman, Ilya Sutskever cùng Elon Musk thành lập OpenAI dưới dạng tổ chức phi lợi nhuận năm 2015, tập trung vào sự phát triển an toàn và minh bạch của AI.

Elon Musk rời hội đồng quản trị OpenAI vào năm 2018 với lý do xung đột lợi ích để tập trung vào Tesla. Sau đó, Elon Musk nói rằng không thoải mái với định hướng chạy theo lợi nhuận mà OpenAI thực hiện dưới sự quản lý của Sam Altman.

Elon Musk từng hứa sẽ cung cấp 1 tỉ USD cho OpenAI nhưng đã ngừng thanh toán sau khi ông rời đi vào tháng 2.2018, khiến tổ chức phải vật lộn để huy động tiền mặt. OpenAI sau đó nhận được khoản đầu tư 1 tỉ USD từ Microsoft và chuyển sang mô hình kết hợp “lợi nhuận giới hạn” vào năm 2019.

Hồi tháng 2, tỷ phú giàu nhất thế giới đã chỉ trích sự thay đổi này trong OpenAI: “OpenAI được tạo ra như một nguồn mở (đó là lý do tại sao tôi đặt tên cho nó là OpenAI), công ty phi lợi nhuận để làm đối trọng với Google, nhưng giờ đây nó đã trở thành một công ty nguồn đóng, lợi nhuận tối đa được kiểm soát hiệu quả bởi Microsoft”.

Elon Musk thành lập công ty khởi nghiệp xAI hồi tháng 7 và gần đây tung ra chatbot AI Grok để cạnh tranh với ChatGPT.

Nhớ lại về Ilya Sutskever, Elon Musk cho biết: “Đó là một trong những cuộc chiến tuyển dụng khó khăn nhất mà tôi từng trải qua, nhưng thực sự là mấu chốt giúp OpenAI thành công". Ông nói thêm rằng Ilya Sutskever, ngoài việc thông minh thì còn là một “người tốt với ý tưởng tốt và trái tim tử tế".

Tại OpenAI, Ilya Sutskever đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn, bao gồm GPT-2, GPT-3 và mô hình chuyển văn bản thành hình ảnh DALL-E, sau đó là chatbot AI ChatGPT.

Gần đây, Ilya Sutskever tập trung vào những mối nguy hiểm tiềm tàng của AI, đặc biệt là khi siêu AI vượt xa con người có thể xuất hiện, điều mà ông tin rằng có thể xảy ra trong vòng 10 năm tới. Ông phân biệt giữa siêu trí tuệ nhân tạo (superintelligence AI) với trí tuệ nhân tạo tổng hợp (artificial general intelligence, hay AGI), thứ có thể ngang với con người.

Ilya Sutskever không đồng ý với Sam Altman về tốc độ thương mại hóa các sản phẩm AI tổng hợp và các bước cần thiết để giảm tác hại tiềm ẩn cho công chúng. Ông nói: “Rõ ràng việc để bất kỳ siêu trí tuệ nào được bất cứ ai xây dựng nên đều không bị lợi dụng là rất quan trọng".

Với ý nghĩ đó, Ilya Sutskever muốn tập trung vào các phương pháp liên kết để điều khiển hệ thống AI theo các mục tiêu đã định sẵn hoặc các nguyên tắc đạo đức của con người, thay vì theo đuổi các mục tiêu ngoài ý muốn và có thể áp dụng cho cả siêu AI.

Hồi tháng 7, Ilya Sutskever và đồng nghiệp Jan Leike đã viết một thông báo trên OpenAI về dự án liên kết siêu trí tuệ. Họ cảnh báo rằng dù siêu trí tuệ có thể giúp “giải quyết nhiều vấn đề quan trọng nhất của thế giới”, nhưng cũng có thể trở nên “rất nguy hiểm và dẫn đến sự mất quyền lực của loài người”.

Sơn Vân