Việt Nam thu ngân sách từ FDI khoảng 0,2% GDP là hạn chế
Kinh tế - đầu tư - dự án - Ngày đăng : 07:14, 01/12/2023
Việt Nam thu ngân sách từ FDI khoảng 0,2% GDP là hạn chế
"Ước tính khi Việt Nam tham gia chính sách thuế tối thiểu toàn cầu thì số thu ngân sách có được từ FDI khoảng 0,2% GDP là hạn chế".
Thông tin trên được ông Jochen Schmittmann - Trưởng Đại diện thường trú, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) tại Việt Nam, Lào và Campuchia cho biết tại Diễn đàn Tài chính Việt Nam ngày 30.11.
Ông Jochen Schmittmann cho rằng, ưu đãi thuế chỉ là vấn đề thứ cấp trong thu hút đầu tư và thuế tối thiểu toàn cầu là sáng kiến quan trọng tránh “cuộc đua xuống đáy” về thuế suất ưu đãi giữa các quốc gia trong thu hút đầu tư nước ngoài…
Ngoài ra, ông Jochen Schmittmann cũng nhìn nhận việc thực thi chính sách thuế tối thiểu toàn cầu còn giúp xóa bỏ các kẽ hở trong quản lý, không để các doanh nghiệp (DN) đầu tư nước ngoài trốn thuế, chuyển giá. Hiện nay, nhiều quốc gia đang chuẩn bị triển khai thuế tối thiểu toàn cầu nhằm tạo sân chơi công bằng. Ước tính khi Việt Nam tham gia chính sách này, số thu ngân sách có được từ FDI khoảng 0,2% GDP là hạn chế.
Theo ông Jochen Schmittmann, nếu triển khai chính sách thuế tối thiểu toàn cầu sẽ ảnh hưởng nhiều đến nhà đầu tư lớn, không ảnh hưởng đến DN nhỏ và vừa đầu tư vào Việt Nam và các ưu đãi thuế không phải là lý do chính để thu hút FDI vào Việt Nam. Yếu tố thu hút các nhà đầu tư vào Việt Nam chính là từ môi trường chính trị, sự chăm chỉ của người lao động tận tâm với công việc và trình độ lao động ngày càng cao…
Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra các quan ngại trong thu hút đầu tư của Việt Nam hiện nay là cơ sở hạ tầng; quy trình phê duyệt, xử lý tín dụng, cấp tín dụng, môi trường kinh doanh có vai trò hơn so với các ưu đãi thuế. Việt Nam nên dành một phần tiền thu từ thuế tối thiểu toàn cầu để đầu tư cơ sở hạ tầng, cung cấp hệ thống điện.
Theo Bộ Tài chính, thuế tối thiểu toàn cầu được Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) khởi xướng từ năm 2013. Đến nay, 142/142 nước thành viên, trong đó có Việt Nam đã thông qua một số quy định liên quan tới thuế tối thiểu toàn cầu.
Về tình hình triển khai thuế tối thiểu toàn cầu, Bộ Tài chính cho biết: Các nước có vốn đầu tư ra nước ngoài về cơ bản sẽ áp dụng Thuế tối thiểu toàn cầu từ năm 2024 để thu thêm phần chênh lệch từ mức thuế thực tế so với Thuế tối thiểu toàn cầu (15%). Trong đó có các nước có số vốn đầu tư lớn vào Việt Nam như Hàn Quốc, Nhật Bản, Hồng Kông, Singapore....
Trong khi đó, các nước nhận vốn đầu tư từ nước ngoài, tương tự như Việt Nam đang nghiên cứu để đưa ra chính sách ứng phó Thuế tối thiểu toàn cầu, trong đó có việc áp dụng quy định bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn (QDMTT) để tránh việc nộp thuế bổ sung đối với phần thu nhập của công ty thành viên có thuế suất thực tế thấp hơn mức tối thiểu về các nước có công ty mẹ đóng trụ sở chính, đồng thời cũng nghiên cứu một số giải pháp hỗ trợ về tài chính để giữ chân các DN FDI thuộc đối tượng của thuế tối thiểu toàn cầu và thu hút các nhà đầu tư mới.
Bộ Tài chính nhấn mạnh, Thuế tối thiểu toàn cầu không phải là điều ước quốc tế, không phải là cam kết quốc tế, không bắt buộc các quốc gia phải áp dụng.
Tuy nhiên, nếu không áp dụng, Việt Nam vẫn phải chấp nhận các quốc gia khác áp dụng. Các quốc gia này có quyền thu thuế bổ sung đối với các DN tại Việt Nam (nếu thuộc đối tượng áp dụng) mà được hưởng mức thuế suất thực tế tại Việt Nam thấp hơn mức tối thiểu toàn cầu 15%, đặc biệt là các DN có vốn đầu tư nước ngoài.
Trước bối cảnh nêu trên, để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mình, Việt Nam cần khẳng định áp dụng Thuế tối thiểu toàn cầu. Theo hướng dẫn của OECD về quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu, Thuế tối thiểu toàn cầu có bản chất là thuế thu nhập DN bổ sung và các nước cần quy định trong hệ thống pháp luật của mình cho phù hợp.
Ngày 29.11, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về việc áp dụng thuế TNDN bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu. Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2024, áp dụng từ năm tài chính 2024.
Theo số liệu quyết toán thuế thu nhập DN năm 2022 của Tổng cục Thuế, tính toán sơ bộ có khoảng 122 tập đoàn nước ngoài đầu tư vào Việt Nam chịu ảnh hưởng thuế tối thiểu toàn cầu và số thuế bổ sung ước tính thu được khoảng 14.600 tỉ đồng.
Cũng theo tính toán sơ bộ dựa trên số liệu quyết toán thuế thu nhập DN năm 2022, nếu Việt Nam áp dụng quy định tổng hợp thu nhập chịu thuế tối thiểu (IIR) thì sẽ có 6 tập đoàn của Việt Nam thuộc đối tượng áp dụng và số thuế thu nhập DN bổ sung Việt Nam có thể thu được dự kiến khoảng gần 73 tỉ đồng.
Hiện nay, Bộ Tài chính đang khẩn trương triển khai xây dựng Nghị định quy định chi tiết các nội dung được giao trong nghị quyết nêu trên để bảo đảm bảo đầy đủ các căn cứ pháp lý, đồng bộ, thống nhất với quy định tại nghị quyết để triển khai thực hiện.