Các phi hành đoàn thực hiện nhiệm vụ ở Thái Bình Dương (gồm cả Biển Đông) trên máy bay trinh sát và tấn công biển hàng đầu của hải quân Mỹ sẽ sử dụng thuật toán AI để xử lý nhanh chóng dữ liệu sonar được thu thập bởi thiết bị dưới nước của Mỹ, Anh và Úc, Bộ trưởng Quốc phòng ba quốc gia này tuyên bố.

Sonar là hệ thống dụng cụ và kỹ thuật được sử dụng để phát hiện, đo khoảng cách hoặc hình dạng của các đối tượng dưới nước bằng cách sử dụng sóng âm. Tên sonar xuất phát từ viết tắt của cụm từ sound navigation and ranging (điều hướng và đo khoảng cách bằng âm thanh).

Các thiết bị sonar tạo ra sóng âm và sau đó đo thời gian mà sóng âm đó mất để quay trở lại sau khi chúng chạm vào một vật thể dưới nước. Dựa trên thời gian này và tốc độ âm thanh trong nước, hệ thống sonar có thể tính toán khoảng cách đến vật thể. Ngoài ra, sonar cũng có thể được sử dụng để tạo hình ảnh và thông tin về cấu trúc của đối tượng dưới nước.

Hệ thống sonar thường được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như hải quân, đánh cá, khoa học đại dương học và thăm dò dầu khí. Trong ngữ cảnh hải quân, sonar đóng một vai trò quan trọng trong việc theo dõi và phát hiện các tàu ngầm cùng vật thể dưới nước khác.

Công nghệ AI có thể giúp Mỹ, Anh, Úc theo dõi các tàu ngầm Trung Quốc với tốc độ và độ chính xác cao hơn khi tìm cách giảm thiểu tác động từ quá trình hiện đại hóa quân sự nhanh chóng và sự quyết đoán toàn cầu ngày càng tăng của cường quốc châu Á. Các cuộc thử nghiệm là một phần của thỏa thuận chia sẻ công nghệ sâu rộng giữa ba quốc gia được gọi là Aukus Pillar II.

“Những tiến bộ chung này sẽ cho phép khai thác dữ liệu khối lượng lớn kịp thời, cải thiện khả năng tác chiến chống tàu ngầm của chúng ta”, theo tuyên bố chung từ Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ - Lloyd Austin, Bộ trưởng Quốc phòng Úc - Richard Marles và Bộ trưởng Quốc phòng Anh - Grant Shapps trong cuộc họp ở bang California (Mỹ).

Ba quốc gia này cho biết sẽ triển khai các thuật toán AI tiên tiến trên nhiều hệ thống, gồm cả máy bay P-8A Poseidon của Boeing để xử lý dữ liệu từ sonobuoy, thiết bị phát hiện dưới nước của mỗi quốc gia.

Sonobuoy là thiết bị cảm biến được thả xuống biển để thu thập dữ liệu âm thanh dưới nước, thường được sử dụng trong hải quân, các hoạt động trinh sát biển để phát hiện tàu ngầm và vật thể khác dưới mặt nước. Từ sonobuoy được tạo ra từ viết tắt của sound buoy (phao cảm biến âm thanh).

Khi được thả xuống biển, sonobuoy sẽ tự chìm và bắt đầu thu thập dữ liệu âm thanh từ môi trường dưới nước xung quanh. Dữ liệu này sau đó được truyền về phương tiện trên bờ hoặc trên các tàu và máy bay trinh sát để phân tích.

Cả ba quốc gia đều sử dụng máy bay hải quân do công ty Boeing (Mỹ) chế tạo. Phiên bản máy bay chiến đấu của Mỹ thực hiện các chuyến tuần tra thường xuyên ở Thái Bình Dương, gồm cả Biển Đông, nơi chúng đôi khi bị máy bay chiến đấu Trung Quốc áp sát.

P-8A Poseidon mang theo ngư lôi và tên lửa hành trình để tấn công tàu ngầm và tàu mặt nước.

Các thông báo này là một phần trong mối quan hệ đối tác an ninh rộng lớn hơn giữa ba đồng minh được gọi là Aukus, một trong số những liên minh khu vực mà Mỹ theo đuổi để chống lại Trung Quốc.

Aukus Pillar I của quan hệ đối tác này tập trung vào việc xây dựng năng lực tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân trong nước của Úc, mà đỉnh cao là việc cùng phát triển hàng loại tàu ngầm mới để đưa vào sử dụng vào năm 2040. Aukus Pillar II tập trung vào hợp tác trong 8 lĩnh vực công nghệ, gồm cả công nghệ lượng tử, an ninh mạng tiên tiến và vũ khí siêu thanh.

Theo thông báo, Bộ trưởng Quốc phòng ba nước này đã công bố kế hoạch tích hợp khả năng phóng và thu hồi các phương tiện không người lái dưới biển từ ống phóng ngư lôi trên những tàu ngầm hiện tại của họ để tấn công dưới nước và thu thập thông tin tình báo.

“Khả năng này giúp tăng tầm hoạt động và năng lực các lực lượng dưới biển của chúng tôi, đồng thời cũng sẽ hỗ trợ tàu ngầm mới sắp ra mắt của Úc có tên SSN-AUKUS”, trích thông báo.

Theo báo cáo thường niên mới nhất của Lầu Năm Góc về quân đội Trung Quốc, quốc gia châu Á này đang vận hành 6 tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân, 6 tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân và 48 tàu ngầm tấn công chạy bằng động cơ diesel/động cơ đẩy không khí độc lập.

“Lực lượng tàu ngầm của hải quân Trung Quốc dự kiến sẽ tăng lên 65 chiếc vào năm 2025 và 80 chiếc trong năm 2035 dù các tàu cũ đang tiếp tục nghỉ ngơi do năng lực chế tạo tàu ngầm tăng lên”, trích báo cáo.

Bộ trưởng Quốc phòng ba nước cũng công bố kế hoạch:

1. Tổ chức “Hội thảo Công nghiệp” thường trực với các đại diện chính phủ và ngành “để giúp cung cấp thông tin về các khuôn khổ chính sách, kỹ thuật và thương mại nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển và các năng lực tiên tiến”. Cuộc họp đầu tiên sẽ diễn ra vào ngày 30.6.2024.

2. Mở rộng sự tham gia của khu vực tư nhân bằng cách tạo ra “Mạng lưới các nhà đầu tư quốc phòng Aukus” để tăng cường tài chính và tạo điều kiện kết nối ngành.

3. Khởi động hàng loạt “Giải thưởng thách thức đổi mới” bắt đầu vào đầu năm 2024 với các ngành công nghiệp từ ba quốc gia cạnh tranh về các giải pháp đổi mới cho những thách thức quân sự phức tạp. Thách thức đầu tiên sẽ tập trung vào chiến thuật điện tử.

Sơn Vân