Đây là chia sẻ của ông John Neffeur - Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn Mỹ (SIA) trong cuộc làm việc với Thủ tướng Phạm Minh Chính chiều 7.12. Theo đó, Thủ tướng và ông John Neffeur đánh giá tiềm năng hợp tác của các đối tác Việt - Mỹ trong ngành công nghiệp bán dẫn là rất lớn và có nhiều ý nghĩa đối với quan hệ của hai nước trong thời kỳ mới; tin tưởng hợp tác trong lĩnh vực bán dẫn sẽ mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp hai nước cùng phát huy, khai thác lợi thế của mỗi bên, mang lại lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp của hai quốc gia, góp phần cụ thể hóa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.

Thủ tướng nhấn mạnh, trong quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện vừa được thiết lập, Việt Nam và Mỹ đã thống nhất đưa khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo trở thành một trụ cột mới quan trọng trong quan hệ hai nước. Do đó, cần tập trung nguồn lực, trí tuệ, ưu tiên cho một số lĩnh vực là trọng tâm của Việt Nam, đặc biệt ngành công nghiệp bán dẫn - lĩnh vực mà Việt Nam có nhiều tiềm năng, lợi thế, phù hợp với người Việt Nam.

Thủ tướng cho biết Việt Nam đang nghiên cứu, xây dựng chiến lược phát triển, đề án phát triển nguồn nhân lực, cùng với cơ chế ưu đãi phù hợp để thu hút các doanh nghiệp sản xuất, thiết kế, phát triển sản phẩm chip bán dẫn hàng đầu của nước ngoài vào Việt Nam.

Việt Nam hiện có khoảng 6.000 kỹ sư làm việc trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, làm việc cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Việt Nam đặt mục tiêu đào tạo 50.000 kỹ sư chất lượng cao từ nay tới năm 2030, trong đó ưu tiên đào tạo các kỹ sư thiết kế vi mạch bán dẫn.

Mặt khác, Việt Nam có gần 30.000 sinh viên sang học tập tại Mỹ mỗi năm, đứng đầu trong số các nước Đông Nam Á, đứng trong Top 5 các nước có nhiều du học sinh nhất tại Mỹ. Cùng với đó, đang có khoảng 2,2 triệu Việt kiều tại Mỹ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị SIA thúc đẩy phía Mỹ sớm công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam và bãi bỏ những kiểm soát không cần thiết trong chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực, xây dựng các phòng thí nghiệm, hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu của Mỹ...

Chủ tịch SIA cũng cho biết các doanh nghiệp Mỹ hào hứng chờ đón chiến lược quốc gia về bán dẫn của Việt Nam, mong muốn Việt Nam sẽ đóng vai trò quan trọng hơn nữa trong chuỗi cung ứng toàn cầu, nhanh chóng tận dụng được những cơ hội mới đang mở ra, đặc biệt là khâu thiết kế chip vốn không đòi hỏi nhiều đầu tư so với sản xuất.

Đặc biệt đánh giá cao nhân lực bán dẫn nói riêng và lĩnh vực công nghệ cao nói chung của Việt Nam, Chủ tịch SIA cho biết Mỹ đang có cơn khát nhân lực chất bán dẫn và ngay từ trong đại dịch COVID-19, nguồn nhân lực Việt Nam đã là nguồn bù đắp quan trọng cho sự thiếu hụt này. Ông khẳng định Việt Nam là điểm đến hấp dẫn nhất của các nhà đầu tư Mỹ trong lĩnh vực bán dẫn và có thể đóng vai trò đối tác chiến lược trong cung cấp nguồn nhân lực.

Nói đến các doanh nghiệp Mỹ đổ tiền đầu tư vào ngành bán dẫn Việt Nam, Intel, Qualcomm, Marvell... là những doanh nghiệp chi mạnh tay vào ngành bán dẫn Việt Nam. Thậm chí, nhiều cái tên còn muốn nâng gấp đôi số đầu tư tại thị trường đầy tiềm năng này.

Đây cũng là lời khẳng định của ông John Neuffer trong tọa đàm "Sự sẵn sàng cơ sở hạ tầng cho ngành công nghiệp bán dẫn ở Việt Nam" ngày 7.12. Ông Neuffer cho biết ngành bán dẫn đang đối mặt với bài toán thiếu hụt lao động toàn cầu. Với lợi thế nguồn nhân lực trẻ, trình độ cao, Việt Nam đã trở thành điểm đến của nhiều ông lớn trong ngành.

Đơn cử như Intel đã có mặt tại Việt Nam từ năm 2006 với tổng vốn đổ vào hơn 1,5 tỉ USD. Hãng đang lên kế hoạch đầu tư giai đoạn 2 để mở rộng hoạt động lắp ráp, kiểm định (ATM). Trên thực tế, Intel Products Vietnam đã trở thành cơ sở ATM lớn nhất của Intel, tạo ra hơn 7.000 việc làm. Ngoài ra, Marvell, Synopsys, Qualcomm, Ampere, Infineon... cũng có kế hoạch mở rộng hoạt động đầu tư tại Việt Nam trong thời gian tới.

"Những khoản đầu tư này là minh chứng cho vai trò then chốt và ngày càng tăng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu", ông Neuffer khẳng định.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết Việt Nam đang xây dựng đề án phát triển nguồn nhân lực ngành bán dẫn đến năm 2030. "Mục tiêu là đào tạo 50.000 nhân lực cho ngành, đáp ứng kịp thời nhu cầu cho các doanh nghiệp bán dẫn tại nước ta", Bộ trưởng Dũng khẳng định.

Theo Bộ trưởng Dũng, tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Mỹ lên Đối tác chiến lược toàn diện đã khẳng định rõ tiềm năng to lớn của Việt Nam trở thành quốc gia chủ chốt trong ngành công nghiệp bán dẫn, hai bên Việt Nam và Mỹ sẽ tích cực phối hợp nhằm nâng cao vị trí của Việt Nam trong chuỗi cung bán dẫn toàn cầu.

Để triển khai nội dung hợp tác phát triển ngành bán dẫn trong tuyên bố chung nêu trên, thời gian vừa qua, Việt Nam đã tích cực chuẩn bị các điều kiện để sẵn sàng đón nhận, hợp tác với các doanh nghiệp, nhà đầu tư của Mỹ trong chuỗi cung ứng ngành bán dẫn, cụ thể:

Thứ nhất, Việt Nam đã từng bước hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về đầu tư, doanh nghiệp để tạo điều kiện thuận lợi nhất về thủ tục đầu tư kinh doanh cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư.

Thứ 2, Việt Nam tiếp tục hoàn thiện cơ chế "một cửa" giải quyết các thủ tục cho nhà đầu tư thông qua các ban quản lý khu công nghệ cao, khu công nghiệp, khu kinh tế tại các địa phương. Vừa qua, Ban Quản lý khu công nghệ cao Hòa Lạc cũng được kiện toàn tổ chức để đáp ứng tốt hơn yêu cầu thu hút và quản lý đầu tư tại khu công nghệ cao (KCNC) Hòa Lạc.

Thứ 3, Chính phủ đã chỉ đạo, giao Bộ Kế hoạch - Đầu tư xây dựng Đề án phát triển nguồn nhân lực cho ngành bán dẫn, với mục tiêu đào tạo, phát triển 50 nghìn người cho ngành đến năm 2030, đáp ứng kịp thời nhu cầu nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp bán dẫn đầu tư tại Việt Nam.

Thứ 4, Việt Nam đã thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), đặc biệt là khánh thành cơ sở của NIC tại KCNC Hòa Lạc để sẵn sàng đón nhận các dự án đầu tư, nghiên cứu và phát triển ngành bán dẫn; cùng với 3 khu công nghệ cao tại TP.HCM, Hòa Lạc và Đà Nẵng sẵn sàng đón các nhà đầu tư ngành bán dẫn với cơ chế ưu đãi cao.

Thứ 5, Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch điện 8 và thành lập Ban Chỉ đạo nhà nước về các công trình trọng điểm ngành năng lượng với mục tiêu cung cấp điện ổn định, bền vững phục vụ các dự án đầu tư, đặc biệt là các dự án đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao và ngành bán dẫn, đẩy mạnh công tác giải phóng mặt bằng, chuẩn bị đủ mặt bằng sạch tại các khu công nghiệp, khu kinh tế, khu công nghệ cao, cũng như đẩy nhanh tiến độ các công trình giao thông quan trọng kết nối với cảng biển, sân bay... tạo thuận lợi và nâng cao sức cạnh tranh của các dự án bán dẫn.

“Đáng chú ý, vừa qua Quốc hội đã ban hành nghị quyết cho phép Chính phủ xây dựng một nghị định thành lập Quỹ hỗ trợ đầu tư cho một số dự án công nghệ cao, trong đó có các dự án trong ngành bán dẫn. Hiện chúng tôi đang tích cực xây dựng và sẽ sớm ban hành vào giữa năm 2024”, ông Dũng cho biết.

Tuyết Nhung