Vietnammobile kiến nghị Thủ tướng: Cần công bằng trong phân bổ nguồn lực tần số

Đầu tư 3 tỉ USD và nguy cơ bị “tiêu diệt”

Theo Vietnamobile, tiền thân của doanh nghiệp này là mạng thông tin di động HT Mobile, ra đời từ tháng 1.2007 với công nghệ CDMA. Doanh nghiệp này cho biết có sự bất cập trong việc quy hoạch phổ tần số vô tuyến điện và chiến lược phổ cập công nghệ CDMA tại Việt Nam.

"Việc đầu tư vào công nghệ CDMA thất bại hoàn toàn tại Việt Nam. Việc đầu tư các thiết bị, hạ tầng và hệ thống cho công nghệ GSM phủ sóng toàn quốc đã khiến Vietnamobile thiệt hại gần 2 tỉ USD", Vietnammobile nói.

Tháng 5.2016, Vietnamobile đã chuyển đổi hình thức đầu tư từ hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC) sang công ty cổ phần. Đến thời điểm hiện tại, Vietnamobile đã phủ sóng 91,3% dân số (2G), 81,3% dân số (3G) và đã phủ sóng 4G tại 37 tỉnh thành. Tổng số trạm 3G tính đến thời điểm hiện tại là 7.345 trạm. Để có được kết quả trên, Vietnamobile đã đầu tư 1,196 tỉ USD (tương đương 27.866 tỉ đồng).

Tuy nhiên, theo Vietnammobile, doanh nghiệp đang đứng trước nguy cơ bị tiêu diệt vì những chính sách bất công và sự độc quyền trong cạnh tranh không cân bằng từ các nhà mạng đại diện cho khối doanh nghiệp nhà nước.

Cần công bằng trong phân bổ nguồn lực tần số

Vietnamobile kiến nghị Thủ tướng có chính sách công bằng trong việc phân bổ nguồn lực tần số vì các doanh nghiệp nhà nước về viễn thông đang nắm giữ trên 95% quỹ tài nguyên tần số quốc gia.

Cụ thể, Vietnamobile đề nghị được phân bổ thêm băng tần 850 MHz để tạo sự cạnh tranh cho thị trường thông tin di động Việt Nam; có chính sách hợp lý, thỏa đáng trong đấu thầu tần số 2600 MHz đề các doanh nghiệp viễn thông di động nhỏ như Vietnamobile và Gtel có cơ hội được sử dụng băng tần này.

Công ty cũng kiến nghị Thủ tướng có chỉ định, định hướng để Vietnamobile được thương lượng việc sử dụng chung băng tần 1800 MHz và 2100 MHz với các nhà mạng hiện có để tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên tần số quốc gia.

Về chính sách quản lý theo thị phần viễn thông thực tế, Vietnamobile cho biết thị trường viễn thông tại Việt Nam có sự phân chia rõ ràng theo quy mô doanh nghiệp. Trong đó, Viettel 50,6%, Vinaphone 24,8%, Mobifone 20,16%, Vietnammobile 3,6% và Gtel 0,4%.

Hiện chỉ có Viettel được Bộ TT-TT xác định là doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường đối với một số các dịch vụ viễn thông quan trọng mà nhà nước cần quản lý cạnh tranh (cụ thể là dịch vụ thông tin di động gồm dịch vụ điện thoại, dịch vụ nhắn tin và dịch vụ truy cập internet).

Tuy nhiên, Vietnamobile cho rằng các nhà mạng nhỏ, thị phần của Vinaphone và Mobifone cũng gấp tới 8 lần, trong khi các doanh nghiệp này vẫn được hưởng nhiều ưu đãi bằng các chính sách bảo hộ không công bằng.

Do đó, Vietnamobile cho rằng những quy định của cơ quan quản lý nhà nước cần theo sát thực tế thị trường, mà cụ thể là thị phần thực tế của doanh nghiệp. Theo đó, khung pháp lý bao gồm các quy định về quản lý nhà nước như giá cước, cước kết nối, khuyến mại… và các quy định liên quan khác cần được xây dựng, tố chức theo sát thực tế doanh nghiệp.

Cụ thể, cơ quan quản lý nên chia các doanh nghiệp viễn thông di động hiện nay thành 3 nhóm: nhóm doanh nghiệp có thị phần 30% trở lên (thống lĩnh thị trường), nhóm doanh nghiệp có thị phần từ 15% đến dưới 30% và nhóm doanh nghiệp có thị phần nhỏ hơn 15%.

Tiêu chí nào xác định doanh nghiệp​ có thị phần khống chế?

Về tiêu chí xác định doanh nghiệp có thị phần khống chế, Vietnamobile phản đối đề xuất sửa đổi của Bộ TT-TT trong Nghị định 25: “Bất kỳ nhà mạng nào cũng sẽ được coi là doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường nếu tỷ lệ dân số có khả năng tiếp cận dịch vụ trên mạng viễn thông di động mặt đất của doanh nghiệp chiếm từ 90% tổng dân số cả nước trở lên”.

Vietnamobile cho rằng đề xuất này không phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành về cạnh tranh cũng như Luật Cạnh tranh sửa đổi (có hiệu lực vào tháng 7 tới). Bởi lẽ, nếu theo đề xuất sửa đổi này, cứ nhà mạng được phép thiết lập hạ tầng mạng ở quy mô toàn quốc, hệ thống mạng lưới bao phủ 90% tổng dân số cả nước thì sẽ trở thành doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường, ngay cả khi nhà mạng đó không có thuê bao và thị phần 0%.

Mặt khác, theo Luật Cạnh tranh 2018, việc xác định doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh dựa trên thị phần hoặc căn cứ vào một số yếu tố, bao gồm cả việc căn cứ vào “sức mạnh thị trường đáng kể” của doanh nghiệp. Luật này xác định “sức mạnh thị trường đáng kể” dựa trên một số yếu tố chứ không phải dựa vào một yếu tố duy nhất.

Vì vậy, doanh nghiệp này đề nghị việc chỉ căn cứ vào tiêu chí “khả năng tiếp cận dịch vụ” theo đề xuất của Bộ TT-TT không nên đưa vào nghị định sửa đổi.

Doanh nghiệp lớn tự thỏa thuận giá tối thiểu làm méo mó thị trường

Về giá cước trung bình trên thị trường viễn thông, doanh nghiệp này dẫn Nghị định 25 của Chính phủ cho biết: “Doanh nghiệp viễn thông không được cung cấp dịch vụ viễn thông với giá cước thấp quá mức so với giá cước trung bình trên thị trường”. Nghị định 25 cũng quy định “doanh nghiệp thống lĩnh thị trường không được ban hành giá cước dịch vụ viễn thông thấp hơn giá thành”.

Theo Vietnamobile, Bộ TT-TT đã có đề xuất dự thảo thông tư về giá cước trung bình trên thị trường dịch vụ viễn thông. Theo đó, Bộ đề xuất giá cước trung bình dịch vụ truy cập internet băng rộng di động mặt đất trên thị trường viễn thông Việt Nam là 15.000 đồng/GB và tỷ lệ bán thấp quá mức so với giá cước trung bình là 50% (tức là doanh nghiệp không được bán thấp hơn 7.500 đồng/GB).

Vietnamobile cho rằng “chúng tôi không hiểu cơ sở nào để đưa ra mức giá trung bình là 15.000 đồng/GB và cơ sở nào để đưa ra mức 50%. Ngoài ra, mối quan hệ giữa 7.500 đồng và giá thành là như thế nào?

Theo Luật Viễn thông, doanh nghiệp không có vị trí thống lĩnh thị trường không buộc phải bán cao hơn giá thành, vậy nếu mức 7.500 đồng/GB bằng giá thành thì liệu doanh nghiệp viễn thông có thị phần không thống lĩnh thị trường buộc phải bán giá dịch vụ cao hơn thành giá thành có đúng không?”.

Vietnamobile cũng cho hay trong cuộc họp với Cục Viễn thông, lãnh đạo cục này thông báo rằng 3 doanh nghiệp nhà nước là Viettel, Mobifone, Vinaphone đã thỏa thuận rằng các doanh nghiệp viễn thông di động trên thị trường không được bán thấp hơn 50.000 đồng/tháng cho mỗi gói cước viễn thông di động. Các doanh nghiệp nhỏ chỉ được phép bán thấp hơn 5% (tức 45.000 đồng/tháng).

“Chúng tôi cho rằng việc các doanh nghiệp lớn tự bàn bạc và thỏa thuận với nhau, áp đặt mức giá bán tối thiểu để cưỡng bức nhằm tiêu diệt các doanh nghiệp nhỏ là không phù hợp với quy định của Luật Cạnh tranh, làm méo mó thị trường”, Vietnamobile nêu quan điểm.

Cũng theo Vietnamobile, trong cuộc họp trên, Cục Viễn thông có ý tưởng về việc quy định mức hoa hồng tối đa cho một thuê bao kích hoạt mới mà một doanh nghiệp viễn thông được phép trả cho các nhà phân phối của mình là không quá 7.500 đồng/GB.

“Pháp luật về giá không cho phép việc can thiệp thô bạo về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp như vậy. Điều này làm nản lòng các nhà đầu tư nước ngoài của chúng tôi”, doanh nghiệp cho hay.

Đồng thời, doanh nghiệp này đề xuất Chính phủ cần làm rõ mối liên hệ giữa giá cước trung bình và giá thành. Việc bán thấp hơn giá thành chỉ áp dụng với doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường theo quy định của Luật Cạnh tranh.

Theo doanh nghiệp này, Chính phủ cần cho phép doanh nghiệp viễn thông được chủ động xây dựng gói cước viễn thông phù hợp với quy định của pháp luật cạnh tranh; phân loại tỷ lệ bán thấp hơn cho từng đối tượng doanh nghiệp viễn thông có thị phần khác nhau (doanh nghiệp có thị phần nhỏ thì được phép bán các gói cước viễn thông di động với mức cước thấp hơn tương ứng với thị phần).

Lam Thanh