Trợ lý an ninh quốc gia hàng đầu của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm 21.12 chỉ ra rằng nước này có thể chấp nhận kế hoạch của Mỹ về việc Chính quyền Palestine được cải tổ - hiện đang quản lý Bờ Tây - tiếp quản quyền quản lý hằng ngày ở Dải Gaza "hậu" xung đột.

“Israel hiểu rõ mong muốn của cộng đồng quốc tế và các nước trong khu vực nhằm hợp nhất chính quyền Palestine sau Hamas. Tuy nhiên, vấn đề này sẽ đòi hỏi một cuộc cải cách cơ bản đối với Chính quyền Palestine hiện tại”, cố vấn an ninh quốc gia của Israel, ông Tzachi Hanebbi cho biết và nói thêm rằng Israel “đã sẵn sàng cho nỗ lực này”.

Động thái này được đưa ra trong bối cảnh Dải Gaza bị mất điện, mất liên lạc, đã cản trở công việc viện trợ cho người dân Palestine bị chiến tranh tàn phá và đang phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực, nước uống và thuốc men.

Ông Netanyahu đã nhiều lần bác bỏ đề xuất của Mỹ rằng Gaza thời hậu chiến nên do Chính quyền Palestine điều hành, nói rằng nó thể hiện nhiều mối đe dọa an ninh đối với Israel giống như lực lượng Hamas.

“Sau sự hy sinh to lớn của thường dân, binh lính của chúng tôi, tôi sẽ không cho phép những người giáo dục khủng bố, ủng hộ khủng bố và tài trợ cho khủng bố vào Gaza”, ông Netanyahu nói hôm 12.12, ám chỉ đến Chính quyền Palestine.

Nhưng cố vấn an ninh quốc gia của Israel, ông Tzachi Hanebbi chỉ ra rằng, chính quyền Palestine chỉ cần thực hiện “những cải cách cơ bản” là có thể được Israel chấp nhận.

“Vấn đề này đòi hỏi một cuộc cải cách cơ bản đối với chính quyền Palestine, tập trung vào việc công nhận nghĩa vụ của mình trong việc nuôi dạy thế hệ trẻ ở Gaza, Ramallah, Jenin và Jericho, theo các giá trị ôn hòa và khoan dung, không kích động bạo lực chống lại Israel”, ông Hanebbi cho hay và nêu tên các thị trấn của người Palestine ở Bờ Tây.

Các quan chức chính quyền Biden hiện thúc ép chính quyền Palestine thực hiện những cải cách lớn, thanh lọc đội ngũ lãnh đạo già nua, đặt ra thời gian biểu cho các cuộc bầu cử và cải tổ lực lượng an ninh của mình - những bước đi mà Mỹ cho là cần thiết để xây dựng sự hỗ trợ chính trị cùng khả năng quản lý một nơi bị tàn phá như Gaza.

Trong khi đó, giới chức Palestine và các chính phủ Ả Rập nhấn mạnh rằng cần phải có lệnh ngừng bắn lâu dài ở Gaza trước khi họ đồng ý đàm phán nghiêm túc về các thỏa thuận sau chiến tranh, bao gồm cả các bước mà Mỹ đang kêu gọi chính quyền Palestine thực hiện.

Một trở ngại khác chưa được giải quyết là việc Israel khăng khăng rằng họ sẽ duy trì kiểm soát an ninh ở Gaza trong một khoảng thời gian không xác định sau khi quân đội rút quân. Điều mà nhiều quan chức Ả Rập cho rằng nó sẽ khiến việc quản lý ở Gaza tương tự như tình hình ở Bờ Tây, khi quân đội Israel tiến hành các cuộc đột kích thường xuyên vào các khu vực trên danh nghĩa nằm dưới sự kiểm soát của người Palestine.

Các nhà phân tích Israel cho biết, việc ông Netanyahu từ chối vai trò của chính quyền Palestine ở Gaza nhằm giúp củng cố sự ủng hộ trong nước đang suy yếu của ông, giữa lúc có những lời kêu gọi ông từ chức vì không ngăn chặn được cuộc tấn công của Hamas và những sai lầm ban đầu của chính phủ trong việc xử lý cuộc khủng hoảng.

Đối thủ chính trị của Netanyahu, ông Benny Gantz, người đứng đầu Đảng Thống nhất Quốc gia và cựu Bộ trưởng Quốc phòng, cũng nói rằng Israel nên giữ toàn quyền kiểm soát an ninh đối với Gaza nhưng chưa bao giờ công khai từ chối vai trò của chính quyền Palestine.

Tình trạng mất liên lạc đang là vấn đề ngày càng gia tăng ở Gaza. Paltel Group, công ty Viễn thông Palestine cho biết kể từ khi cuộc tấn công của Israel bắt đầu cách đây gần 2 tháng, hệ thống viễn thông thường xuyên ngừng hoạt động, lúc đầu là ngắt quãng rồi sau đó, mạng lưới đã trở nên chắp vá và không thể hoạt động trong nhiều ngày liền. Tình trạng mất điện cũng đã khiến nhiều người dân Gaza không thể gọi điện, truy cập internet hoặc gửi tin nhắn trong nhiều ngày.

Trong một báo cáo hôm 21.12, Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên Hợp Quốc đã cảnh báo rằng việc ngừng hoạt động điện thoại và internet kéo dài suốt tuần này “gây nguy hiểm cho việc cung cấp hỗ trợ cứu sinh vốn đã hạn chế”, Liên Hợp Quốc cho biết họ đã phân phát thông tin về thực phẩm và viện trợ khác bằng hàng trăm nghìn tờ rơi.

“Chúng tôi rất tiếc phải thông báo rằng tất cả các dịch vụ viễn thông ở Dải Gaza đã bị mất. Gaza lại bị mất điện lần nữa”, Công ty Paltel cho biết hôm 20.12.

Người dân tại Dải Gaza tiết lộ, tình trạng mất điện gần như hoàn toàn đã cản trở các dịch vụ khẩn cấp, bao gồm cả xe cứu thương đang cố gắng tiếp cận những người bị thương.

Theo Amira Hisham, 36 tuổi, cư dân thành phố Gaza, dịch vụ điện thoại đã bị hạn chế nghiêm trọng trong những ngày gần đây, thậm chí không có trong nhiều ngày. “Chúng tôi rất khó kết nối với thế giới bên ngoài, có khi tôi không biết gì về người thân của mình trong nhiều ngày liền”, cô nói.

“Điều tồi tệ nhất ở đây là chúng tôi liên tục nghe thấy tiếng bom và chúng tôi không có internet để biết vụ đánh bom ở đâu, xe tăng ở đâu. Họ đang đến gần à? Chúng ta có an toàn không? Có tin gì về lệnh ngừng bắn không? Chúng tôi không biết gì cả. Chúng tôi cảm thấy hoàn toàn bị cô lập”, Hisham nói thêm.

NetBlocks, một tổ chức độc lập theo dõi các luồng internet, cho biết họ đã phát hiện ra “sự cố kết nối mới” ở Gaza vào hôm 20.12 ảnh hưởng đến các khu vực ở phía nam “nơi viễn thông đã được khôi phục một phần” vào đầu tuần.

Liên Hợp Quốc cho biết tình trạng mất điện là do “các tuyến cáp quang chính bị cắt ở Khan Younis” - thành phố lớn thứ hai của Gaza, nơi các quan chức quân đội Israel đang tập trung hoạt động trong những ngày gần đây.

Israel đã đưa ra cảnh báo sơ tán đối với các khu vực của Khan Younis, đăng chúng trên các phương tiện truyền thông xã hội bằng tiếng Ả Rập. Không rõ có bao nhiêu người dân có thể đọc được thông báo này.

Quân đội Israel hôm 21.12 cho biết “giao tranh đang diễn ra” ở Khan Younis, kêu gọi người dân sơ tán dọc theo con đường ven biển phía tây thành phố. Máy bay chiến đấu của Israel đã tấn công một khu nhà nơi có máy bay chiến đấu và phá hủy một bệ phóng tên lửa.

Hoàng Vũ (theo Wall Street Journal)