Năm tới sẽ chứng kiến một loạt công cụ AI mạnh mẽ hơn và có thể có nhiều quy định hơn.

Vào năm 2023, thế giới đã choáng váng trước ChatGPT và danh sách ngày càng nhiều các sản phẩm AI có thể tạo ra văn bản cùng hình ảnh chân thực giống con người. Năm 2024, các công cụ AI sẽ ngày càng mạnh mẽ hơn và tiếp tục thay đổi cách chúng ta tương tác với công nghệ.

Đó là cảm giác mà Rachel Metz, nữ nhà báo của hãng tin Bloomberg, có được từ những cuộc trò chuyện hồi đầu tháng 12 tại NeurIPS, hội nghị ở thành phố New Orleans (bang Louisiana, Mỹ). Hàng ngàn nhà nghiên cứu và giám đốc điều hành AI đã tập trung ở đó trong một tuần để nói về tình trạng của ngành sau một năm quan trọng.

Aravind Srinivas, đồng sáng lập và Giám đốc điều hành Perplexity - công ty khởi nghiệp chatbot AI, nghĩ rằng chúng ta sẽ thấy một công ty phát hành phần mềm AI vào năm 2024, chắc chắn “ngang bằng hoặc tốt hơn” GPT-4, mô hình ngôn ngữ lớn mạnh mẽ của OpenAI làm nền tảng cho ChatGPT. Aravind Srinivas mong đợi điều này sẽ đến từ một trong nhiều đối thủ của OpenAI.

Các sản phẩm AI mới ra mắt năm 2024 không chỉ mạnh mẽ hơn mà còn cung cấp các ứng dụng mới. Ví dụ, cái gọi là đại lý AI có thể thực hiện các nhiệm vụ phức tạp hơn, như lên kế hoạch cho một chuyến đi hoặc đặt hàng vật tư, mà không cần con người can thiệp nhiều. Trong khi đó, các sản phẩm AI khác sẽ vượt xa thời kỳ dựa trên lệnh bằng văn bản.

Oriol Vinyals, Phó chủ tịch nghiên cứu Google DeepMind và người điều hành kỹ thuật Gemini, đang mong đợi sẽ thấy nhiều hệ thống AI hơn có thể phản hồi với sự kết hợp của nhiều yếu tố đầu vào, gồm văn bản, giọng nói và hình ảnh, đồng thời phản hồi bằng nhiều loại dữ liệu đầu ra khác nhau. Google đã giới thiệu khả năng này trong bản demo tại sự kiện ra mắt Gemini - mô hình ngôn ngữ lớn của Google.

Theo Margaret Mitchell, Giám đốc khoa học đạo đức của Hugging Face - công ty khởi nghiệp AI, tốc độ tiến bộ có thể dẫn đến những bộ phim và buổi biểu diễn âm nhạc hoàn toàn do AI tạo ra trong năm 2024, chưa kể đến các bot tự động gây ra sự căm ghét và thông tin sai lệch trên mạng. Điều đó sẽ chỉ khiến công chúng phải giám sát chặt chẽ hơn về tác động và hậu quả do AI gây ra.

“Chắc chắn sẽ có một số thời điểm quan trọng để xem xét những hệ thống AI này là gì”, Margaret Mitchell nói.

Chúng ta đã chứng kiến một số khoảnh khắc đó xảy ra. Tờ New York Times kiện OpenAI và Microsoft hôm 28.12 vì sử dụng nội dung của họ để giúp phát triển các dịch vụ AI. Một số tác giả, gồm cả Michael Chabon (người đoạt giải Pulitzer) và diễn viên hài Sarah Silverman, đã kiện OpenAI và Meta Platforms vì những lý do tương tự. Đầu tháng 12, một tòa án ở Vương quốc Anh đã ra phán quyết rằng vụ kiện bản quyền của Getty Images chống lại Stability AI có thể được tiến hành xét xử.

Các vụ kiện này đều xoay quanh một câu hỏi đơn giản chưa được trả lời: Việc đào tạo các mô hình AI dựa trên dữ liệu gồm cả nội dung có bản quyền là hợp pháp hay không?

Tiến sĩ Andres Guadamuz, giáo sư luật sở hữu trí tuệ tại Đại học Sussex, nói với trang Insider: “Đó là một câu hỏi mở ở hầu hết các quốc gia. Tôi nghĩ rằng vào năm 2024, chúng ta sẽ có một hoặc hai quyết định có thể giúp làm sáng tỏ mọi việc, nhưng điều này sẽ mất nhiều thời gian, có thể từ 4 đến 5 năm để giải quyết hợp lý”.

Phía OpenAI đã thực hiện các thương vụ với một số nhà xuất bản lớn, gồm cả Axel Springer SE và The Associated Press, để sử dụng nội dung của họ. Những loại giao dịch kiểu đó có thể sẽ tiếp tục xuất hiện trong năm 2024.

Các quy định về AI có thể sắp được đưa ra. Abeba Birhane, nhà khoa học về nhận thức và cố vấn cấp cao về trách nhiệm giải trình AI tại Mozilla Foundation, hy vọng sẽ thấy nhiều luật liên quan đến AI hơn vào năm 2024, nhưng bà lo ngại rằng nó sẽ bị ảnh hưởng nặng nề bởi lợi ích doanh nghiệp. Đặc biệt ở Mỹ, các nhà làm luật đã nhiều lần gặp gỡ các giám đốc điều hành AI để thảo luận về chính sách.

Abeba Birhane nói: “Hãy nghe theo lời khuyên của họ bằng mọi cách, nhưng đừng nhầm lẫn về những xung đột lợi ích”.

Trong khi AI sẽ trở nên tiên tiến hơn và có khả năng đột phá hơn trong một số ngành nhất định, Margaret Mitchell dự đoán sự cường điệu mạnh mẽ trong năm qua sẽ giảm dần vào 2024 khi nhiều người nhận ra rằng các công cụ này không phải lúc nào cũng tuyệt vời như vẻ ngoài ban đầu.

“Tôi đoán rằng có một sự thay đổi trong cách mọi người đánh giá AI. Nhiều người sẽ bớt ngạc nhiên trước những mô hình generative AI lớn và nhìn nhận chúng một cách tỉnh táo hơn”, Margaret Mitchell nói.

Google đã kết thúc năm một cách thành công với việc ra mắt Gemini, mô hình AI mà hãng cho rằng có thể sánh ngang với GPT-4 của OpenAI và đang có kế hoạch tung ra các phiên bản nâng cao hơn vài tháng tới.

Không chịu thua kém, OpenAI lên kế hoạch ra mắt cửa hàng GPT vào đầu năm 2024, cho phép người dùng xây dựng và bán các phiên bản ChatGPT của riêng họ.

Đó là một phần xu hướng mà các chuyên gia AI cho rằng sẽ chứng kiến công nghệ trở thành một phần quan trọng hơn trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, khi các hãng tích hợp AI vào càng nhiều sản phẩm của họ càng tốt và việc áp dụng AI trở nên phổ biến.

“Tôi nghĩ 2024 sẽ là năm mà chúng ta thực sự bắt đầu thấy việc áp dụng rộng rãi tất cả công cụ AI này”, Charles Higgins, đồng sáng lập Tromero - công ty khởi nghiệp đào tạo AI, nói với Insider.

Ông cho biết thêm: "Với một mô hình như Gemini, phần quan trọng là khả năng tiếp cận. Nó đã được tích hợp vào các sản phẩm mà bạn quen thuộc và sử dụng. Vì vậy, việc sử dụng bộ công cụ AI sẽ trở thành tiêu chuẩn thay vì ngoại lệ".

Một xu hướng khác cần theo dõi vào năm 2024 là các mô hình AI nguồn mở. Không giống như các hệ thống đóng như GPT-4 và Gemini, những mô hình AI này được cung cấp miễn phí cho bất kỳ ai sử dụng và sửa đổi.

Meta Platforms đã đặt cược lớn vào AI dạng này, làm cho mô hình Llama 2 của họ có thể tiếp cận rộng rãi và bắt đầu liên minh "khoa học mở" với các hãng công nghệ khác, gồm cả IBM.

Tuy nhiên, chi phí khổng lồ cho việc đào tạo các mô hình AI đồng nghĩa các giải pháp thay thế thực sự mở cho AI do các hãng công nghệ lớn phát triển khó có thể sớm trở nên phổ biến.

Sophia Kalanovska, đồng sáng lập Tromero, nói: “Đào tạo các mô hình AI thực sự rất tốn kém. Vì vậy, cộng đồng nguồn mở vẫn phụ thuộc vào các công ty lớn như Meta Platforms để đưa các mô hình AI nguồn mở ra thị trường, bởi chỉ có họ mới có đủ nguồn lực để đào tạo chúng”.

Sơn Vân