16.7.2007 là trận thua đậm nhất của ĐTVN với tỷ số 1-4 tại Asian Cup khi Việt Nam là nước chủ nhà và vào đến tứ kết.

Có một trận thua khi hai đội đá giao hữu vào 7.10.2011 và 2 trận thua còn lại là tại Asian Cup 2019 và lượt đi vòng loại thứ ba World Cup 2022 khu vực châu Á. Cả 3 trận này, dù là giao hữu hay chính thức, ĐTVN đều thua với tỷ số tối thiểu 0-1.

Với trận hòa 1-1 trong lần gặp cuối cùng của hai đội ở trận lượt về vòng loại thứ ba World Cup 2022 khu vực châu Á, cần nhớ đây chỉ là trận thủ tục khi Nhật Bản đã sớm đoạt vé vào vòng chung kết World Cup 2022.

Ngày mai, 14.1.2024, hai đội lại gặp nhau sau gần hai hai năm ở trận đầu tiên của hai đội tại Asian Cup 2023, mọi chuyện đã thay đổi đến chóng mặt.

Nhật Bản nhảy vọt, Việt Nam dậm chân tại chỗ

Nhật Bản đã bùng nổ ở World Cup 2022 diễn ra vào cuối năm 2022 tại Qatar khi thắng Đức và Tây Ban Nha cùng tỷ số 2-1 để đứng đầu bảng tử thần. Vào vòng 1/8, Nhật Bản chỉ dừng bước trước Croatia - đội bóng sau đó đã đoạt hạng ba – do thua trong loạt luân lưu sau khi hòa 1-1 suốt 120 phút thi đấu.

Năm 2023, đội tuyển Nhật thi đấu 10 trận, ngoại trừ hai trận đầu tiên vào tháng 3 hòa Uruguay 1-1 và thua Colombia 1-2, 8 trận còn lại đội Nhât toàn thắng. Ngay cả hai trận đầu năm 2024 nhằm chuản bị cho Asian Cup 2023, đội Nhật cũng thắng đậm Thái Lan 5-0 và Jordan 6-1.

Như vậy, đội Nhật đã có 10 trận thắng liên tiếp trong đó có 2 trận ở vòng loại World Cup 2026 khi thắng Myanmar và Syria cùng tỷ số cách biệt 5-0. Tổng cộng đội Nhật đã ghi 45 bàn thắng và chỉ để lọt lưới 6 bàn qua 10 trận. Đáng chú ý, các bại tướng trước Nhật là những đội bóng tên tuổi như Đức hay Thổ Nhĩ Kỳ. Đáng nói hơn nữa là đội Nhật đã có trận thắng thứ 2 liên tiếp trước Đức và nếu như tại World Cup 2022, Nhật thắng Đức 2-1 trong thế trận bị đức dồn ép, thì lần gặp lại vào cuối tháng 10.2023, đội Nhật thắng Đức đến 4-1.

Trong khi đó, ĐTVN đã có 13 trận đấu trong năm 2023 gồm 5 trận ở AFF Cup 2022 và đội Việt Nam đã thua Thái Lan sau hai lượt đấu ở trận chung kết lượt đi và về với tổng tỷ số 2-3. Giải này VFF cũng kết thúc hợp đồng với HLV Park Hang-seo và thay bằng HLV Philippe Troussier vào cuối tháng 2.2023.

Trong 8 trận còn lại, dưới sự dẫn dắt của HLV Troussier, ĐTVN thắng 4 thua 4, trong đó có 2 trận chính thức tại vòng loại World Cup 2026 khi thắng trên sân Philippines 2-0 và thua Iraq 0-1 trên sân nhà. 3 trận thắng còn lại của ĐTVN lần lượt trước Hồng Kông 1-0, Syria 1-0, Palestine 2-0, đồng thời 3 trận thua còn lại trong năm 2023 của ĐTVN là trước Trung Quốc 0-2, Uzbekistan 0-2, Hàn Quốc 0-6.

Ngày 9.1, trận đấu đầu tiên trong năm 2024 của ĐTVN chuẩn bị cho Asian Cup 2023 đã thua Kyrgyzstan 1-2. Như vậy dưới thời HLV Troussier, ĐTVN chỉ ghi được 7 bàn qua 9 trận.

Đáng chú ý hơn là ĐTVN chỉ thắng những đội có vị trí thấp hơn trên bảng xếp hạng FIFA và thua cách biệt trước những đội có thứ hạng cao. Thậm chí trong trận thua mới nhất dù chỉ mang tính chất tổng duyệt trước giải và là trận đấu kín, ĐTVN đã thua Kyrgyzstan là đội thấp hơn Việt Nam 4 bậc trên bảng xếp hạng.

Đừng mơ mà hãy thức tỉnh

Điểm lại từ quá khứ xa đến quá khứ gần và hiện tại, để đừng nghĩ ĐTVN có thể làm nên điều thần kỳ trước đội Nhật khi chỉ thua mong manh Nhật Bản một bàn cách biệt và lần gặp nhau gần nhất lại hòa 1-1.

Cách nhìn này không phải là bi quan hay tiêu cực mà là thực tế.

Một ĐTVN chỉ ghi được 7 bàn qua 9 trận dưới triều đại HLV Troussier, đáng nói hơn ngoại trừ bàn thắng từ chấm phạt 11m của Ngọc Hải trong trận thắng Hồng Kông, thì cả 6 bàn còn lại là kết quả của những đường chuyền dài kết hợp với năng lực cá nhân của các tác giả bàn thắng. Không có bàn thắng nào đến từ những pha phối hợp đặc trưng từ lối chơi kiểm soát bóng mà HLV Troussier đã và đang xây dựng cho ĐTVN. Thay vào đó, các bàn thắng của ĐTVN dưới thời ông Troussier lại đến từ những tình huống chuyển đổi trạng thái nhanh từ phòng ngự sang phản công.

Từ thực tế trên sân đến kết quả sau trận đấu, ĐTVN hoàn toàn nhỏ bé trước đội Nhật. Điều này phản ánh một thực tế khác là vì sao giá trị đội hình của Nhật Bản lên đến 347 triệu USD và là đội tuyển có giá trị cao nhất tại Asian Cup 2023. Trong khi đó, ĐTVN chỉ xếp hạng 22/24 đội tại giải với giá trị là 6.9 triệu USD.

Sẽ thiếu sót nếu không nói thêm chi tiết này, trong khi 20/26 tuyển thủ Nhật đến Qatar đang thi đấu ở các giải hàng đầu châu Âu như La Liga, Premier League, Bundesliga, Ligue 1… thì các tuyển thủ Việt Nam chỉ thi đấu ở V-League và chưa có ai ra nước ngoài thi đấu thành công. Ngay cả Nguyễn Quang Hải, dù được coi là cầu thủ xuất sắc nhất của bóng đá Việt Nam nhưng khi còn trên đỉnh cao phong độ cũng không trụ được ở giải hạng 2 Pháp.

ĐTVN có một vũ khí đáng nể đó là tinh thần của chiến binh, nhưng các tuyển thủ Nhật cũng có vũ khí đáng nể này với tinh thần của võ sĩ đạo samurai.

Nhìn toản diện, không thấy điểm nào để hy vọng ĐTVN tạo nên bất ngờ trước Nhật Bản. Do đó, khi đã xác định muốn vượt qua vòng bảng, ĐTVN phải thắng Indonesia đồng thời có được kết quả tốt nhất trước Nhật Bản và Iraq, thì kết quả tốt nhất trước đội Nhật Bản là gì?

Là thua nhưng thua với tỷ số ít nhất có thể. Do đó, quan trọng là cách tiếp cận dựa vào thực tế, thực lực của ĐTVN, thay vì vào trận với tinh thần bay bổng cùng hy vọng rằng quyết tâm cộng thêm yếu tố may mắn sẽ giúp ĐTVN có điểm trước Nhật Bản, ứng cử viên số 1 của danh hiệu vô địch Asian Cup 2023.

Đặng Hoàng