Nhà ngoại giao hàng đầu của EU hôm 19.1 đã cáo buộc Israel tài trợ cho nhóm chiến binh Palestine Hamas. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trước đây đã bác bỏ những cáo buộc như vậy.

“Hamas được chính phủ Israel tài trợ nhằm cố gắng làm suy yếu chính quyền Palestine”, báo El País (Tây Ban Nha) dẫn lời phát biểu của ông Borrell.

Người phụ trách chính sách đối ngoại của EU cũng nhấn mạnh rằng việc thành lập một nhà nước Palestine là cần thiết để giải quyết cuộc xung đột đang diễn ra.

“Giải pháp duy nhất là thành lập hai nhà nước chia sẻ vùng đất mà họ đã cống hiến hết mình trong 100 năm qua. Một giải pháp như vậy phải được hỗ trợ từ bên ngoài”, ông Borrell nói.

Bình luận của ông Borrell được đưa ra chỉ vài ngày trước khi các ngoại trưởng EU dự kiến tổ chức một số cuộc họp với người đồng cấp từ Israel, Palestine và các nước Ả Rập tại Brussels hôm 22.1. Chủ đề của cuộc thảo luận sẽ tập trung chính về cuộc xung đột Israel - Hamas ở Gaza, nơi quân đội Israel đã thực hiện chiến dịch ném bom và tấn công mặt đất không ngừng nghỉ trong nhiều tháng, cũng như triển vọng cho một giải pháp hòa bình trong tương lai.

Ba nhà ngoại giao EU cho Politico biết, EU cũng đồng thời chuẩn bị công bố các biện pháp trừng phạt mới đối với Hamas, chặn các nguồn tài chính của nhóm chiến binh.

Theo Politico, những cáo buộc chính quyền ông Netanyahu tài trợ Hamas, bao gồm cả việc cho phép Qatar hỗ trợ cho Dải Gaza, đã được đưa ra nhiều lần bởi phe đối lập Israel cũng như các nhà phân tích và cơ quan truyền thông phương Tây như New York Times.

“Israel đã cho phép những chiếc vali chứa hàng triệu USD tiền mặt của Qatar vào Gaza thông qua các cửa khẩu của nước này kể từ năm 2018 nhằm duy trì lệnh ngừng bắn mong manh với những người cai trị Dải Gaza”, một bài xã luận trên tờ Times of Israel được đăng ngày 8.10.2023 - một ngày sau khi Hamas thực hiện các cuộc tấn công bạo lực chống lại Israel.

Về phần mình, Thủ tướng Netanyahu đã phủ nhận mạnh mẽ việc cho phép Qatar tài trợ cho Hamas nhằm chia rẽ người Palestine thành các phe phái chính trị đối địch. Tuy nhiên, tại một hội nghị của đảng Likud vào năm 2019, nhà lãnh đạo Israel đã nhấn mạnh rằng "bất kỳ ai muốn ngăn cản việc thành lập một nhà nước Palestine đều sẽ hỗ trợ việc củng cố Hamas".

Kể từ khi xung đột tại Gaza nổ ra, các thành viên Liên minh châu Âu được cho là không thống nhất trong nỗ lực hòa giải xung đột Israel - Hamas. Quan điểm của 27 quốc gia thành viên EU không hoàn toàn nhất quán trong việc giải quyết vấn đề này.

Các chuyên gia cho rằng EU hiện giữ đường lối trung lập trong cuộc chiến ở Trung Đông. Trong đó, ủng hộ quyền tự vệ của Israel nhưng cũng đồng thời kêu gọi bảo vệ mạng sống cho dân thường ở Gaza và không được cản trở các hoạt động cứu trợ nhân đạo.

Một tín hiệu cho thấy EU đang dần hướng tới những lời kêu gọi mạnh mẽ hơn về sự kiềm chế của Israel, đa số các nước trong khối đã ủng hộ nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc kêu gọi chấm dứt xung đột hồi tháng trước.

Mới đây nhất, Nghị viện châu Âu đã thông qua một nghị quyết kêu gọi ngừng bắn vĩnh viễn ở Gaza - với điều kiện Hamas phải bị giải tán và tất cả các con tin được thả ra. Nghị quyết được đưa ra chỉ vài ngày sau khi Thủ tướng Netanyahu của Israel bác bỏ ý tưởng về một nhà nước Palestine độc lập, qua đó bác bỏ nỗ lực thành lập một nhà nước Palestine của Mỹ và EU.

Hoàng Vũ (theo Politico)