Việt Nam vừa gia nhập cuộc đua với ViGPT được phát triển bởi VinBigData - công ty con của tập đoàn Vingroup. Hệ thống tương tác với người dùng bằng tiếng Việt, sở hữu lượng tri thức lớn về pháp luật, lịch sử, văn hóa, danh nhân, danh lam thắng cảnh, đặc trưng vùng miền… của Việt Nam.

Giám đốc khoa học VinBigData Vũ Hà Văn cho biết dù cạnh tranh trên thị trường AI tạo sinh đòi hỏi chi phí lớn, nhưng công ty vẫn quyết định phát triển hệ thống riêng vì họ có thể sử dụng dữ liệu tại chỗ tạo nên AI cung cấp câu trả lời chính xác hơn các đối thủ nước ngoài. Đa số hệ thống phổ biến hiện tại đều được huấn luyện bằng dữ liệu tiếng Anh, có ít dữ liệu từ Việt Nam nên không đảm bảo tính chính xác khi người dùng đưa ra câu hỏi về văn hóa, lịch sử hay luật pháp Việt Nam.

Mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) của ViGPT sở hữu 1,6 tỷ tham số - chỉ bằng vài phần trăm mô hình GPT-4 của OpenAI. Nhiều tham số hơn tương đương với trí thông minh cao hơn, nhưng so sánh thông số Vietnamese Multitask Language Understanding - tiêu chí đánh giá AI tạo sinh được tùy chỉnh cho thị trường Việt Nam - thì ViGPT vượt trội hơn nhiều đối thủ nước ngoài, chỉ đứng sau ChatGPT.

Vingroup đang ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo cho xe điện VinFast, tài xế có thể điều khiển phương tiện thông qua mệnh lệnh bằng tiếng Việt. Tập đoàn còn dự định tích hợp AI vào lĩnh vực tài chính, bảo hiểm, kho vận.

Bloomberg Intelligence xác định mỗi năm thị trường AI tạo sinh toàn cầu mở rộng đến 42%, quy mô dự kiến tăng từ 40 tỉ USD năm 2022 lên 1,3 nghìn tỉ USD vào năm 2032. Thống trị thị trường đang là công ty công nghệ Mỹ như OpenAI, Google và Amazon. Nhiều đơn vị trên khắp thế giới đều sử dụng ChatGPT hoặc hệ thống khác được phát triển tại Mỹ. Nhưng ước tính chỉ 5% dân số toàn cầu dùng tiếng Anh như ngôn ngữ đầu tiên, vì vậy nhu cầu phát triển hệ thống AI phù hợp với cộng đồng không nói tiếng Anh là vô cùng lớn.

Tại Nhật Bản, công ty công nghệ địa phương đang phát triển hệ thống AI dùng tiếng Nhật. Tháng 8 năm ngoái tập đoàn NEC ra mắt dịch vụ trí tuệ nhân tạo dựa trên LLM Cotomi. Tháng 3 năm nay đơn vị viễn thông cũng sẽ triển khai dịch vụ dựa trên LLM Tsuzumi. Cả hai mô hình ngôn ngữ lớn đều hoạt động hiệu quả với tiếng Nhật.

Nhà cung cấp dịch vụ di động SoftBank Corp cũng đang phát triển LLM của riêng mình. Chủ tịch SoftBank Junichi Miyakawa tự tin tuyên bố: “Việc hiểu được hoạt động kinh doanh ở Nhật đem lại cho hệ thống lợi thế về khả năng sử dụng, chẳng hạn như có thể trả lời email và thực hiện công việc trả lời cuộc gọi từ khách hàng một cách tự nhiên hơn”.

Theo Nikkei Asian Review, động lực đằng sau cuộc đua phát triển AI tạo sinh bản địa hóa là rủi ro phụ thuộc vào Mỹ. Ngoài ra còn có lo ngại sử dụng AI phát triển ở quốc gia khác dẫn đến rò rỉ dữ liệu, đặc biệt là thông tin nhạy cảm.

Đang cạnh tranh công nghệ với Mỹ rất gay gắt, Trung Quốc tất nhiên không đứng ngoài cuộc đua. Loạt “ông lớn” Baidu, Tencent, Alibaba đều phát triển AI tạo sinh. Đến cuối năm ngoái Ernie Bot của Baidu vượt mốc 1 triệu người dùng. Chủ tịch kiêm giám đốc điều hành Baidu Robin Li khẳng định: “LLM chúng tôi tạo ra phù hợp hơn với tiếng Trung và thị trường Trung Quốc”.

Tại Hàn Quốc tháng 8 năm ngoái, đơn vị cung cấp dịch vụ mạng Naver ra mắt HyperClova X được tùy chỉnh cho tiếng Hàn. AI tạo sinh này sẽ có mặt trong công cụ tìm kiếm và nền tảng mua sắm trực tuyến của công ty.

Naver cho biết dữ liệu tiếng Hàn của mình nhiều hơn dữ liệu tiếng Hàn của ChatGPT, giúp sáng tạo văn bản tự nhiên hơn và nhận dạng ngôn ngữ mượt mà hơn.

Tháng trước Singapore công bố kế hoạch phát triển LLM phù hợp với tiếng Indonesia, Malaysia và Thái Lan. Nỗ lực này đối mặt không ít thách thức, chẳng hạn như thiếu dữ liệu có thể được dùng để huấn luyện bằng ngôn ngữ ít phổ biến cũng như hệ thống AI như vậy đem lại rất ít lợi nhuận.

Cẩm Bình