Nhiều nguồn tin cho biết đề xuất được Ngoại trưởng Pháp Stephane Sejourne chuyển đến giới chức Lebanon cấp cao, trong đó có Thủ tướng Najib Mikati, vào tuần trước. Văn kiện nêu rõ, phương Tây muốn góp sức ngăn chặn giao tranh vượt khỏi tầm kiểm soát, thúc đẩy thực thi một lệnh ngừng bắn tiềm năng, đồng thời phác họa kế hoạch đàm phán phân định biên giới đất liền Lebanon - Israel còn đang tranh chấp.

Theo Reuters, đề xuất vạch ra lộ trình giảm căng thẳng gồm 3 giai đoạn kéo dài 10 ngày và kết thúc bằng nỗ lực đàm phán phân định biên giới. Để giảm căng thẳng cho cả Israel lẫn các nhóm vũ trang ở Lebanon (trong đó có Hezbollah) cần ngừng tất cả hoạt động quân sự chống lại nhau, gồm cả không kích mà phía Israel thường xuyên thực hiện. Các nhóm vũ trang sẽ dỡ bỏ toàn bộ cơ sở gần biên giới và rút lực lượng chiến đấu cách biên giới ít nhất 10km về phía bắc.

Khoảng cách trên đảm bảo tên lửa Hezbollah không đánh được đến làng mạc phía bắc Israel, nhưng lại ngắn hơn yêu cầu rút quân về sông Litani cách biên giới đến 30km theo nghị quyết năm 2006 của Liên Hợp Quốc (nhằm giúp chấm dứt xung đột nổ ra thời điểm đó) nên khả năng nhóm chấp nhận cao hơn. Đề xuất cũng nói rõ: 15.000 lính quân đội Lebanon sẽ được triển khai đến khu vực biên giới phía nam nơi là “thành trì chính trị” của Hezbollah lâu nay.

Về đề xuất từ Pháp, thành viên Hezbollah cấp cao Hassan Fadlallahs tuyên bố nhóm không đàm phán về tình hình biên giới cho đến khi Israel chấm dứt chiến dịch quân sự tại Dải Gaza.

Nguồn tin cũng tiết lộ, giới chức Lebanon chưa hài lòng vài nội dung trong đề xuất. Điều khoản dỡ bỏ toàn bộ cơ sở gần biên giới còn mơ hồ làm dấy lên lo ngại tổ chức dân sự liên quan đến Hezbollah cũng thuộc diện bị áp dụng. Nguồn tài chính cho công tác triển khai 15.000 lính là vấn đề đau đầu khác vì Lebanon đang chìm trong khủng hoảng kinh tế. Phía Pháp nói rằng đây chưa phải văn kiện cuối cùng nên có thể ngồi lại đối thoại tiến hành sửa đổi.

Tháng trước, Reuters từng đưa tin Hezbollah từ chối loạt ý tưởng hạ nhiệt căng thẳng do đặc phái viên Mỹ phụ trách Trung Đông Amos Hochstein đưa ra, tuy nhiên, nhóm vẫn ngỏ ý sẵn sàng đàm phán.

Được thành lập năm 1982 để đối phó Israel đưa quân vào Lebanon, Hezbollah theo Hồi giáo Shiite mạnh cả về quân sự lẫn tổ chức. Trong thập niên 1990, nhóm từng thực hiện nhiều vụ tấn công chống lại Mỹ, chẳng hạn như đánh bom doanh trại thủy quân lục chiến ở Beirut (năm 1983). Từ năm 1992 họ bắt đầu tham gia chính phủ Lebanon. Cánh quân sự của nước này mạnh hơn cả quân đội đất nước.

Từ khi xung đột Israel - Hamas nổ ra, Hezbollah đẩy mạnh hoạt động tấn công biên giới phía bắc Israel. Israel đáp trả bằng pháo kích lẫn không kích. Một đợt tấn công đầu năm nay đã khiến chỉ huy cấp cao Hezbollah Wissam Tawil thiệt mạng.

Cẩm Bình