Họ đã đạt thành công vang dội: từ tháng 1.2017 không một người lái ô tô, đạp xe hay đi bộ nào chết vì tai nạn giao thông. Hoboken trở thành hình mẫu quốc gia về an toàn đường bộ.

Năm 2015, lúc cụ bà Agnes Accera bị xe tải đâm thiệt mạng, thị trưởng đương nhiệm Ravi Bhalla vẫn còn là quan chức cấp thấp. Ông không quen biết cụ nhưng vẫn đến dự tang lễ.

“Tôi cảm thấy thật không thể chấp nhận được. Đáng lẽ người cao tuổi phải được đảm bảo an toàn ở mức độ cao nhất khi qua đường. Vụ tai nạn cướp đi sinh mạng của bà ấy thúc đẩy chúng tôi hành động”, thị trưởng Bhalla chia sẻ.

Bhalla trở thành thị trưởng vào năm 2018, Hoboken do ông quản lý cam kết thực hiện đầy đủ “Tầm nhìn Zero”: bộ hướng dẫn được nhiều thành phố, tiểu bang và quốc gia áp dụng nhằm kéo giảm số người chết vì tai nạn giao thông. Người ủng hộ sáng kiến tin rằng không có tai nạn nào là không thể tránh khỏi, thậm chí họ còn muốn đưa số người chết về 0.

Thụy Điển khởi xướng “Tầm nhìn Zero” vào hơn 25 năm trước, năm 2022 Bộ trưởng Giao thông - Vận tải Mỹ Pete Buttigieg thông báo áp dụng sáng kiến và nêu Hoboken như tấm gương tiêu biểu. Các đô thị lớn của Mỹ như New York, Minneapolis, San Francisco, Baltimore, Portland đều triển khai một số biện pháp thuộc khuôn khổ “Tầm nhìn Zero”, đặc biệt là loại bỏ không gian đậu xe gần giao lộ giúp cải thiện tầm nhìn.

Theo nhà sáng lập tổ chức Vision Zero Network Leah Shahum: “Mục tiêu đưa số người chết về 0 vô cùng táo bạo. Nó giúp chúng ta rũ bỏ quan điểm cố hữu cho rằng thiệt mạng vì tai nạn giao thông không thể tránh khỏi và là “sản phẩm phụ” đáng tiếc của xã hội hiện đại”.

Hình mẫu Hoboken

Hoboken triển khai hàng loạt biện pháp, gồm giới hạn tốc độ, đặt đèn giao thông lệch pha, loại bỏ không gian đậu xe gần giao lộ,…

Quan chức giao thông Ryan Sharp cho biết khi đường cần trải lại, họ sẽ đặt rào chắn ở các điểm giao để mở rộng lề đường và rút ngắn lối băng qua đường. Thành phố cấm đỗ xe ngay giao lộ, nhưng vẫn đặt vật cản đề phòng tài xế không chấp hành.

Một số kết cấu bê tông mới được trang bị giá để xe đạp, ghế dài thậm chí cả chậu trồng cây để giúp hấp thụ nước mưa. Nếu chưa đủ tiền triển khai giải pháp hạ tầng thì giới chức thành phố sẽ dựng tạm cột chắn.

“Thực sự chẳng hề có phép màu gì cả. Cách tiếp cận của chúng tôi tập trung vào các thứ cơ bản. Chúng tôi xây dựng một chương trình triển khai từng thứ một từ năm này qua năm khác”, theo ông Sharp.

Loại bỏ không gian đậu xe gần giao lộ ở một đô thị đang thiếu hụt nhận phải không ít chỉ trích. Chủ tiệm cắt tóc Hoboken Barber Shop Joe Picolli cho biết biện pháp này khiến nhiều cửa tiệm ở trung tâm khó khôi phục hoạt động kinh doanh sau đại dịch: “Trước đó có nhiều xe buýt, ô tô lẫn chỗ đậu xe. Biện pháp tốt cho người đi bộ nhưng lại làm cho thành phố không thoải mái như các nơi khác”.

Theo dữ liệu điều tra dân số năm 2022, dù chỉ có gần 60.000 dân nhưng Hoboken đứng thứ 4 toàn quốc về mật độ dân số, xếp sau 3 thành phố cùng bang nhưng đứng trước New York đến 2 bậc.

Mặc dù không gian hạn chế buộc người dân dùng phương tiện giao thông công cộng nhiều hơn, đường phố Hoboken vẫn đông ô tô. Cư dân Tammy Peng cho biết: “Chúng tôi không phải New York nhưng cũng chẳng phải vùng quê. Nhiều gia đình tại đây sở hữu ô tô phục vụ di chuyển cuối tuần, còn từ thứ Hai đến thứ Sáu họ dùng phương tiện giao thông công cộng”. Loại bỏ không gian đậu xe gần giao lộ làm cho chuyến đi đến cửa hàng tạp hóa của bà dài hơn, tuy nhiên lại giúp phát hiện người đi bộ qua đường dễ dàng ơn.

Số người chết vì tai nạn giao thông ở New York từ lúc áp dụng một phần “Tầm nhìn Zero” cho đến nay hầu như giữ nguyên. Tháng 11 năm ngoái thị trưởng Eric Adams cam kết mỗi năm sẽ loại bỏ không gian đậu xe ở 1.000 giao lộ.

Vài thành phố khác cũng đang làm theo. Baltimore còn thuê nghệ sĩ trang trí phần mở rộng lề đường bằng hình vẽ màu sắc sặc sỡ.

Nghị sĩ bang California Alex Lee cho rằng nên đặt ra quy chuẩn toàn quốc, làm vậy giúp loại bỏ mọi khúc mắc khi mỗi bang tự triển khai.

Cẩm Bình