Phải có cơ chế đặc thù để tái cơ cấu dự án DQS

Tại cuộc họp cho ý kiến về phương án xử lý đối với DQS ngày 7.3, Phó chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp Hồ Sỹ Hùng cho biết Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) dự kiến 2 kịch bản về kết quả sản xuất kinh doanh giai đoạn 2023-2035 của công ty này.

Kịch bản thứ nhất, tái cơ cấu và chỉ đầu tư thêm cầu tàu và các hạng mục phụ trợ, doanh thu bình quân giai đoạn 2023-2025 khoảng 1.313 tỉ đồng/năm, lợi nhuận bình quân khoảng 64 tỉ đồng/năm.

Kịch bản thứ hai, tái cơ cấu và đầu tư thêm cầu tàu và các hạng mục phụ trợ, hạng mục phá dỡ tàu biển, doanh thu bình quân khoảng 1.499 tỉ đồng/năm, lợi nhuận bình quân khoảng 65 tỉ đồng/năm.

Theo Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Thị Thu Vân, đề án tái cơ cấu DQS đã được đưa vào chương trình công tác năm 2024 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư; trình Bộ Chính trị vào quý 2/2024.

Theo bà Vân, phương án đề xuất của PVN là tái cơ cấu DN và để thực hiện được thì cần có cơ chế đặc thù. Tuy nhiên, đến nay cả ủy ban và PVN đều chưa nêu được cơ sở pháp lý rõ ràng, chưa xác định được thẩm quyền, cơ chế chính sách cần báo cáo đề xuất lên thủ tướng, phó thủ tướng để tháo gỡ.

Do đó, bà Vân cho rằng ủy ban và PVN cần chủ động, quyết liệt hơn, triển khai nghiêm túc, khẩn trương các chỉ đạo của lãnh đạo chính phủ. Việc xây dựng phương án tái cơ cấu DQS thuộc thẩm quyền, trách nhiệm trực tiếp của PVN và có trách nhiệm của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp - cơ quan đại diện chủ sở hữu.

Cần làm rõ tính khả thi, tối ưu

Đại diện PVN chia sẻ, ngay sau khi tiếp nhận tài sản của Vinashin về PVN, DQS đã phá sản vì các khoản nợ đến hạn DN này đều không trả nợ được. Các tài sản nhận chuyển từ Vinashin về không đúng ngành nghề, không nằm trong chiến lược phát triển của PVN. Nhiều tài sản không hình thành tài sản có thể tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh.

Những năm qua, PVN đã sử dụng các nguồn lực, giải pháp để quản trị để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh của DQS. Nếu tính hạch toán trên các tài sản tham gia vào sản xuất kinh doanh thì từ khi đưa về PVN, DQS đều có hiệu quả.

Trên cơ sở đánh giá, so sánh các phương án khác nhau (gồm cả phá sản, tái cơ cấu phục hồi sản xuất kinh doanh, chuyển nhượng đấu giá theo quy định pháp luật), kết quả hoạt động những năm qua và nghiên cứu đánh giá thị trường, đề án nêu rõ, phương án tái cơ cấu là khả thi và ít thiệt hại nhất.

Tuy nhiên, theo đại diện các bộ ngành, đến nay các phương án đề xuất của PVN vẫn nhiều nội dung chưa đạt yêu cầu, chưa làm rõ được tính khả thi, tối ưu; chưa thống nhất được với các bên liên quan về phương án đề xuất, thời điểm chốt số liệu và các số liệu báo cáo, các cơ chế đặc thù, phương án xử lý các khoản nợ, đặc biệt là với các bên cho vay và các nhà thầu liên quan.

Đại diện Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp đề nghị cần làm rõ tính khả thi, tối ưu của phương án, công khai minh bạch các thông tin, số liệu; phải có sự thống nhất của các chủ thể liên quan; đồng thời phải làm rõ cơ sở pháp lý của cơ chế đặc thù và hệ quả pháp lý nếu áp dụng cơ chế đặc thù.

Lãnh đạo Bộ Xây dựng, Kiểm toán Nhà nước cũng nêu rõ DQS có vị thế rất tốt cho phát triển ngành tàu biển, cảng nước sâu. Tuy nhiên, PVN cần đánh giá chi tiết, cụ thể hơn để xác định tiềm năng phát triển của DQS để trình các cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định; làm rõ hiện trạng tài chính của DQS và tính toán hiệu quả hoạt động của DQS sau khi tái cơ cấu.

Đại diện Ban Kinh tế trung ương, Kiểm toán Nhà nước, Bộ Tư pháp bày tỏ thống nhất cao cần có phương án cuối cùng để trình Bộ Chính trị, bởi càng kéo dài thì chi phí xử lý càng lớn. Trong đó, cần phân định, tách bạch rõ ràng giữa việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của doanh nghiệp nhà nước tham gia xử lý DN yếu kém với nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, hoạt động theo cơ chế thị trường để đề xuất cơ chế đặc thù xử lý.

Chậm nhất ngày 25.3 phải trình Thường trực Chính phủ đề án xử lý

Phó thủ tướng Lê Minh Khái bày tỏ không hài lòng khi các phương án trình vẫn chưa cụ thể, hợp lý. “Đề xuất ý tưởng tái cơ cấu thì tốt, nhưng nội dung thuyết minh và các giải pháp kèm theo vẫn chưa khả thi, cụ thể, chặt chẽ, thuyết phục. Phải chọn giải pháp cuối cùng để xử lý dứt điểm, không thể kéo dài mãi, ảnh hưởng tới các cơ quan liên quan".

Phó thủ tướng nêu rõ phương án hiện nay mang tính chất hành chính, không rõ ràng. Gốc của vấn đề là tiếp cận không tổng thể, đánh giá chưa đầy đủ. Do vậy, phải có tiếp cận các giải pháp tổng thể mới xử lý được.

Theo Phó thủ tướng Lê Minh Khái, thời gian qua PVN đã rất tích cực nhưng tìm giải pháp phù hợp để xử lý dự án DQS là việc khó. Lý do là DQS tồn tại đã trải qua nhiều năm, quá trình định giá tài sản chưa làm hết, quyết toán tài sản chưa xong, thâm hụt về nguồn vốn, lỗ lũy kế lớn, tài sản không phản ánh đúng giá trị, nên việc cơ cấu lại rất khó khăn.

Nhấn mạnh "trường hợp đặc biệt phải có giải pháp đặc biệt, không có giải pháp đặc biệt thì khó vực dậy được", Phó thủ tướng đề nghị Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp tiếp thu, nghiên cứu đầy đủ ý kiến, hoàn thiện đề án, báo cáo Thường trực Chính phủ chậm nhất vào ngày 25.3.

Lam Thanh