“Tôi thay mặt Tổng thống Joe Biden công bố viện trợ quân sự khẩn cấp cùng khí tài trị giá 300 triệu USD để giải quyết một số nhu cầu cấp bách cho Ukraine. Ukraine không có đủ đạn dược bắn trả khi Nga tiến quân, tình hình này gây thiệt hại về nhân mạng và cũng khiến Mỹ cùng NATO thiệt hại về mặt chiến lược”, cố vấn Sullivan phát biểu trong họp báo tại Nhà Trắng.

Theo cố vấn Sullivan, gói viện trợ mới nhất chỉ cung cấp số đạn dược đủ cho Ukraine dùng trong vài tuần. Ông Biden sau đó cũng đưa ra cảnh báo tương tự, kêu gọi Quốc hội Mỹ sớm thông qua ngân sách viện trợ bổ sung (60 tỉ USD dành cho Ukraine).

Phát ngôn viên Lầu Năm Góc Pat Ryder cho biết gói viện trợ sẽ gồm tên lửa phòng không Stinger, đạn pháo HIMARS, đạn pháo 155 mm và 105 mm, súng chống tăng AT4, đạn cho vũ khí cá nhân, vũ khí phá hủy vật cản, phụ tùng cùng nhiều thiết bị phụ trợ khác.

Về vấn đề nguồn tiền viện trợ, một quan chức quốc phòng tiết lộ họ có khoản tiết kiệm khả dụng. Cố vấn Sullivan giải thích đây là khoản tiết kiệm “không lường trước được” khi Lầu Năm Góc đàm phán các hợp đồng sản xuất bù đắp số khí tài cung cấp cho Ukraine trước đó. Một nguồn tin khác dẫn ví dụ quân đội Mỹ mua được đạn 25 mm với giá rẻ hơn dự toán ban đầu sau khi đàm phán với nhà thầu.

Cuối tháng trước, CNN từng đưa tin Lầu Năm Góc đang xem xét có nên giải ngân số tiền viện trợ Ukraine còn lại dù Quốc hội Mỹ chưa đảm bảo cấp bổ sung hay không.

Lầu Năm Góc hiện còn khoảng 4 tỉ USD từ nguồn tiền thuộc Quyền điều chỉnh nguồn lực của tổng thống (PDA) cho phép chuyển giao vũ khí sẵn trong kho dự trữ. Lâu nay họ đều tránh giải ngân trước khi quốc hội đảm bảo hoàn lại thông qua ngân sách viện trợ mới, vì kho dự trữ hao hụt không được bổ sung kịp thời sẽ ảnh hưởng đến khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội Mỹ.

Nhưng trong tình cảnh Ukraine rất cần thêm viện trợ mà Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson chưa định đưa dự luật viện trợ nước ngoài 95,3 tỉ USD (trong đó 60 tỉ USD dành cho Ukraine) ra bỏ phiếu, Lầu Năm Góc bắt đầu thảo luận về khả năng thực hiện biện pháp tài chính nội bộ nào đó để chi ra ít nhất một phần trong 4 tỉ USD còn lại.

Gói viện trợ trước đó mà Mỹ cấp cho Ukraine là vào ngày 27.12.2023, trị giá 250 triệu USD thuộc PDA. Khí tài được cung cấp trong gói bao gồm đạn dược phòng không, thành phần hệ thống phòng không, đạn cho tổ hợp pháo HIMARS, đạn pháo 155mm và 105mm, đạn chống tăng và hơn 15 triệu viên đạn súng bộ binh. Đến tháng 1, phát ngôn viên Hội đồng An ninh quốc gia Nhà Trắng John Kirby thông báo Mỹ tạm dừng viện trợ.

Nhà Trắng quyết định cấp thêm viện trợ sau khi giới tình báo nước này đưa ra nhận định bi quan về cuộc chiến Ukraine. Điều trần trước Ủy ban Tình báo thuộc Thượng viện Mỹ, cả Giám đốc Tình báo quốc gia Avril Haines lẫn Giám đốc Cục Tình báo trung ương (CIA) Bill Burns đều khuyến cáo nếu không được Washington viện trợ thêm, Kyiv sẽ đánh mất nhiều lãnh thổ nữa. Tương lai không chắc chắn của viện trợ phương Tây dành cho Ukraine cùng thế bế tắc ngoài chiến trường có lợi cho lợi thế quân sự của Nga, khiến tình hình chuyển biến theo hướng tốt cho Moscow.

Cẩm Bình