Ngày 13.3, Hạ viện Mỹ thông qua dự luật buộc ByteDance thoái vốn khỏi TikTok nếu không nền tảng ấy sẽ bị chặn ở nước này. Dự luật còn cần vượt qua ải Thượng viện Mỹ trước khi được Tổng thống Joe Biden chấp thuận.

Nếu quyết định làm theo yêu cầu thì ByteDance có 6 tháng để đạt thỏa thuận bán “con cưng” của mình với giá có thể lên tới hàng trăm tỉ USD. Giới phân tích chỉ ra do TikTok là nền tảng phổ biến và phát triển mạnh mẽ nên thương vụ mua lại cực kỳ hấp dẫn, tuy nhiên bên mua phải đối mặt với không ít rào cản khó nhằn. Đơn vị hàng đầu có nguồn tài chính dồi dào chưa chắc thành công do dễ bị điều tra chống độc quyền, còn công ty nhỏ thì lại chẳng đủ tiền.

“Chính phủ Mỹ muốn cắt đứt mọi liên hệ với Trung Quốc của TikTok - một nỗ lực đòi hỏi bên mua chi ra rất nhiều tiền, song song đó họ cũng không muốn các công ty công nghệ và công ty truyền thông ngày càng lớn mạnh hơn. Hai ưu tiên này trái ngược nhau”, theo giáo sư ngành kinh doanh Erik Gordon (Đại học Michigan).

Trên lý thuyết, ứng viên số 1 của thương vụ mua lại là Meta (sở hữu Facebook, Instagram) và Google - (sở hữu YouTube). Đây là hai đơn vị đang dẫn đầu trong quảng cáo số lẫn chia sẻ video ngắn, thâu tóm một nền tảng đối thủ có thể khiến họ hứng chịu cáo buộc tìm cách độc quyền thị trường.

Giáo sư ngành chính sách công và luật Florian Ederer (Đại học Boston) chia sẻ quan điểm: “Meta và Google không nên mua lại TikTok vì làm vậy thì thương vụ sẽ lọt vào tầm ngắm của lực lượng điều tra độc quyền thuộc Bộ Tư pháp Mỹ”.

Apple hay Amazon cũng chịu rủi ro tương tự nhưng ở mức độ thấp hơn, do họ không sở hữu nền tảng truyền thông xã hội nào sánh ngang với Instagram hay YouTube. Giáo sư ngành quản trị David King (Đại học bang Florida) chỉ ra TikTok có thể giúp ích cho mảng kinh doanh quảng cáo đang phát triển của Amazon.

Năm 2020, cựu Tổng thống Donald Trump từng cân nhắc để công ty cung cấp dịch vụ lưu trữ dữ liệu Oracle cùng tập đoàn bán lẻ Walmart làm đại cổ đông TikTok. Cuối cùng các bên không đạt được thỏa thuận.

Vào thời điểm đó, Microsoft cũng thất bại trong nỗ lực mua lại TikTok. Tập đoàn này giờ đây có thể thử lại mặc dù sự phản đối từ Trung Quốc lẫn lo ngại độc quyền từ chính phủ Mỹ sẽ tạo nên rào cản lớn, theo nhà sáng lập công ty tư vấn Madison & Wall Brian Wieser.

Một số chuyên gia nhận định khả năng X (trước đây là Twitter) thâu tóm TikTok không thể bị loại trừ, vì nền tảng này có thể tránh bị điều tra chống độc quyền, đồng thời lại được tỷ phú Elon Musk hậu thuẫn. Tuy nhiên loạt tai tiếng gần đây chắc chắn khiến giới đầu tư e ngại đổ tiền cho X thực hiện thương vụ.

“Tôi không biết ai dám cấp vốn cho Musk sau những gì xảy ra với Twitter”, theo giáo sư ngành luật kinh doanh Charles Whitehead (Đại học Cornell).

Trong bối cảnh loạt “ông lớn” công nghệ đều gặp khó, đơn vị vô danh hoặc quỹ đầu tư nào đó có thể làm nên bất ngờ.

Cẩm Bình