“Cải tiến” gói 120.000 tỉ đồng

Tại hội nghị về nhà ở xã hội (NOXH) ngày 16.3, ông Trương Anh Tuấn - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tư vấn - Thương mại - Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân băn khoăn tại sao gói 120.000 tỉ đồng không áp dụng cho những khách hàng đã mua nhà tại dự án đã hoàn thành?

“Trước đây, chúng ta có gói 30.000 tỉ đồng nhưng sau đó đã dừng, nên nhiều khách hàng là người dân, công nhân, lực lượng vũ trang khi mua nhà không được hưởng ưu đãi từ gói này. Chúng tôi kiến nghị gói 120.000 tỉ đồng dành cho cả khách hàng đã mua những dự án đã hoàn thành nhưng chưa được tiếp cận gói tín dụng ưu đãi”, ông Tuấn nói.

Với chương trình 120.000 tỉ đồng, ông Tuấn cũng đánh giá chưa có sự đồng bộ thời gian vay giữa chủ đầu tư và khách hàng. Khách hàng thì được vay 5 năm nhưng chủ đầu tư chỉ có vay 3 năm và nhiều ngân hàng đề nghị chủ đầu tư phải bảo lãnh cho khách hàng khi vay vốn mua NOXH.

“Như vậy, nếu khách hàng là 5 năm thì chủ đầu tư phải được vay 5 năm. Rất mong Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu thêm vấn đề này”, ông nói.

Ngoài ra, ông Tuấn cũng kiến nghị Chính phủ có thể nghiên cứu dành ra một khoản từ 1-2% bù lãi suất cho các ngân hàng thương mại. Nếu 1% thì mỗi năm là 1.200 tỉ đồng, nếu bù 2% là mỗi năm 2.400 tỉ đồng.

“Như vậy khi có việc bù lãi suất 1-2% của Chính phủ, chương trình này chắc chắn sẽ thành công và nó mạnh hơn gói 120.000 tỉ đồng như hiện nay”, ông Tuấn nêu.

Ông Nguyễn Văn Thanh Huy, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Becamex cũng nhận thấy lãi vay cho người lao động vẫn còn cao và thời gian vay còn ngắn.

“Qua theo dõi, tìm hiểu, nếu chúng ta kéo dài thời gian vay cho người lao động thì sẽ tạo điều kiện lớn cho họ được sở hữu NOXH”, ông Huy nêu.

Ông Nguyễn Việt Quang - Phó chủ tịch Tập đoàn VinGroup cũng chia sẻ rằng việc tiếp cận nguồn vốn cho việc đầu tư xây dựng, mua, thuê NOXH vẫn chưa thuận lợi.

Theo đó, mức lãi suất cho vay ưu đãi đầu tư xây dựng cũng như để thuê, mua NOXH hiện nay còn cao. Đối với chủ đầu tư, mức lãi suất 8%/năm, khách hàng mua nhà 7,5%/năm.

Thủ tục phức tạp, kéo dài

Ông Nguyễn Việt Quang cho rằng số lượng thủ tục NOXH hiện nay đang nhiều hơn so với dự án nhà ở thương mại.

Cụ thể, các thủ tục chung như phê duyệt quy hoạch, chấp thuận chủ trương đầu tư, đấu thầu lựa chọn các nhà đầu tư, giao đất, cho thuê đất thì dự án NOXH phát sinh thêm các thủ tục về xác nhận các đối tượng được mua, thuê NOXH, thủ tục thẩm định giá bán, giá cho thuê...

“Điều này dẫn đến các thủ tục thực hiện NOXH kéo dài. Tổng thời gian hoàn thành thủ tục từ lúc bắt đầu triển khai đến khi khởi công thường khoảng 2 năm”, ông Quang nêu.

Cũng theo ông Quang, để dự án NOXH thực sự là các khu đô thị hiện đại, văn minh, đầy đủ tiện ích nhằm nâng cao cuộc sống của người dân thì bên cạnh nâng cao chất lượng nhà ở, việc xây dựng đồng bộ các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, thương mại dịch vụ phục vụ người dân là rất cần thiết. Đặc biệt là NOXH có quy mô lớn. Tuy nhiên, chính sách hỗ trợ đối với việc đầu tư xây dựng các công trình hạng mục này chưa rõ ràng.

“Nếu chủ đầu tư thực hiện đầu tư đồng bộ các công trình này thì dễ dẫn đến tăng chi phí, tăng giá bán NOXH”, ông Quang nói.

Về suất vốn đầu tư NOXH, đại diện Vingroup cũng nêu, suất vốn đầu tư xây dựng nhà ở cao tầng theo Quyết định số 610/QĐ-BSĐ ngày 13.2.2022 hiện đang thấp hơn so với suất vốn đầu tư cho nhà ở thương mại. Trong khi đó, chi phí và suất vốn đầu tư thực tế của nhà ở thương mại đang cao hơn xuất vốn đầu tư theo quy định.

“Điều này làm ảnh hưởng đến chất lượng công trình NOXH và khó khăn về doanh thu cho nhà đầu tư dự án NOXH, do việc xác định giá bán phải dựa trên cơ sở xuất vốn đầu tư”, ông Quang cho hay.

Do đó, ông đề xuất cắt giảm tối da các thủ tục liên quan đến việc đầu tư xây dựng dự án NOXH; ban hành danh mục các hạng mục hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội được ngân sách hỗ trợ kinh phí đầu tư; miễn giảm tiền thuê đất đối với các diện tích công trình dịch vụ thương mại trong phạm vi dự án NOXH; điều chỉnh lại xuất vốn đầu tư dự án NOXH cho phù hợp với thực tế.

Ông Đỗ Thanh Sơn, Phó tổng giám đốc Vietinbank cho biết quy định cho vay NOXH, nhà ở công nhân hiện nay bị hạn chế lãi suất sinh lời do bị khống chế ở mức 10% nên chưa đủ sức hấp dẫn nhà đầu tư. Một số dự án NOXH đã được phê duyệt nhưng chưa có nhà đầu tư, chưa có lộ trình, kế hoạch triển khai cụ thể.

Ngoài ra, bản chất gói 120.000 tỉ đồng là gói tín dụng từ nguồn vốn thương mại của ngân hàng, không có hỗ trợ từ Ngân sách Nhà nước. Mặc dù các ngân hàng thương mại dành nguồn lực ưu tiên cho chương trình nhưng mức lãi suất cho chủ đầu tư, người mua nhà vẫn chưa đủ hấp dẫn so với các chương trình hỗ trợ từ nguồn vốn Ngân sách Nhà nước.

Do đó, ông Sơn đề nghị Chính phủ xem xét thành lập quỹ phát triển NOXH, nguồn vốn ưu đãi cho phát triển NOXH. Trên cơ sở nguồn ưu đãi này, lãi suất cho vay có thể xem xét thấp hơn lãi suất cho vay thương mại bình thường trên thị trường. Cần huy động từ nhiều nguồn lực khác nhau và vốn ngân sách đóng vai trò đầu mối.

Ngoài ra, cần xem xét giao việc lựa chọn xác định người mua nhà cho chủ đầu tư dự án để tăng chủ động trong khâu bán hàng, đồng thời mở rộng đối tượng, nới lỏng điều kiện đối với người được mua NOXH.

Hoài Lam