Meta Platforms, Microsoft, X, Match Group và Epic Games phát triển một số ứng dụng phổ biến nhất trên App Store của Apple. Các hãng này cho biết Apple đã "vi phạm rõ ràng" lệnh của tòa án tháng 9.2021 bằng cách gây khó khăn cho việc chuyển hướng người dùng sang các phương thức thanh toán rẻ hơn trên App Store cho nội dung kỹ thuật số.

Apple từ chối bình luận cụ thể về cáo buộc, được nêu trong hồ sơ gửi lên tòa án liên bang ở thành phố Oakland (bang California, Mỹ). Thay vào đó, Apple nhắc đến tuyên bố ngày 16.1 rằng họ hoàn toàn tuân thủ lệnh của tòa án, điều này sẽ bảo vệ người tiêu dùng và "sự toàn vẹn của hệ sinh thái Apple", đồng thời đảm bảo rằng các nhà phát triển không được hưởng lợi miễn phí.

Hồ sơ nêu rõ: "Các hạn chế của Apple về việc nhà phát triển có thể liên lạc với người dùng ở đâu và như thế nào về các tùy chọn mua nội dung trong ứng dụng của họ tạo ra rào cản đáng kể cho cạnh tranh và làm tăng giá cả không hợp lý".

Apple có thời hạn đến ngày 3.4 để chính thức trả lời hồ sơ của Epic Games. Apple có trụ sở tại thành phố Cupertino (bang California), còn Epic Games có trụ sở ở thành phố Cary (bang North Carolina).

Hồi tháng 1, Tòa án Tối cao Mỹ đã quyết định không thụ lý đơn kháng cáo của Apple với lệnh cấm. Tòa án Tối cao Mỹ cũng quyết định không thụ lý đơn kháng cáo của Epic Games về các phán quyết từ tòa án cấp dưới cho rằng các chính sách Apple không vi phạm luật chống độc quyền của liên bang.

Trước đó, vào tháng 9.2021, thẩm phán Yvonne Gonzalez Rogers ra phán quyết buộc Apple gỡ hạn chế trong phương thức thanh toán của các ứng dụng trên App Store, cho phép nhà phát triển dùng các công cụ khác thay thế. Việc tính phí hoa hồng 30% như hiện nay với nhà phát triển cần được xem xét lại hợp lý hơn. Ngoài ra, thẩm phán Yvonne Gonzalez Rogers yêu cầu Apple phải cho phép ứng dụng trên iOS sử dụng "các nút, liên kết bên ngoài hoặc quảng cáo hướng khách hàng đến phương thức mua hàng ngoài hệ thống thanh toán của Apple".

Phán quyết này không có lợi cho Apple nhưng phía nguyên đơn cũng bị thiệt hại. Trang The Verge cho rằng chiến thắng chỉ dành cho các nhà phát triển trên App Store, chứ không phải Epic Games.

Tòa án cho rằng Epic Games vi phạm hợp đồng với Apple khi triển khai hệ thống thanh toán thay thế cho game Fortnite. Epic Games phải trả cho Apple 30% tổng doanh thu từ hệ thống thay thế với số tiền ước tính trên 3,5 triệu USD. Ngoài ra, Apple đã loại Fortnite khỏi cửa hàng ứng dụng khiến Epic Games mất lượng lớn khách hàng trên iOS.

Cả Apple và Epic Games đều kháng cáo về phán quyết trên. Trong hồ sơ, Apple cho rằng việc tuân thủ phán quyết có thể gây ra thiệt hại cho người dùng. Thanh toán qua App Store cho phép hãng bảo vệ người tiêu dùng và nền tảng của mình.

Cuộc chiến giữa hai bên bắt đầu từ tháng 8.2020, Epic Games kiện Apple sau khi nhà sản xuất iPhone loại bỏ game Fornite khỏi App Store. Epic Games cáo buộc Apple đã vi phạm luật chống độc quyền khi cấm nhà phát triển sử dụng phương thức thanh toán riêng. Cụ thể hơn, Epic Games cho rằng Apple yêu cầu người dùng tải ứng dụng thông qua App Store và tính phí hoa hồng với nhà phát triển lên tới 30% trên các giao dịch mua hàng trong ứng dụng.

Theo hãng tin Bloomberg, phán quyết của tòa án là đòn giáng mạnh vào Apple vì phần lớn doanh thu từ App Store đến từ mua hàng trong ứng dụng và đăng ký dịch vụ. Nhà phân tích Gene Munster của hãng Loup Venture nhận định Apple có thể thiệt hại 1 - 4 tỉ USD mỗi năm, tùy vào số lượng nhà phát triển tận dụng chính sách mới. Chưa hết, về lâu dài, Apple có thể phải nhượng bộ các công ty như Epic Games, khiến nhà sản xuất iPhone không chỉ mất hàng tỉ USD doanh thu mà còn mất một số quyền kiểm soát ngay trên App Store của mình.

Tháng 12.2023, Epic Games có chiến thắng quan trọng trước Google trong cuộc chiến pháp lý tương tự. Cụ thể hơn, bồi thẩm đoàn ở bang California phán quyết rằng cửa hàng ứng dụng Google Play hoạt động phản cạnh tranh khi tính phí các nhà phát triển ứng dụng quá cao, lên tới 30%. Với kết luận này, Epic Games có thể tiếp tục gửi hồ sơ lên tòa án, yêu cầu Google khắc phục hậu quả.

Từ Mỹ chuyển sang EU

Hôm 6.3.2024, Epic Games cho hay Apple đã chấm dứt tài khoản nhà phát triển của nhà sản xuất game này. Phía Epic Games dự định sử dụng tài khoản nhà phát triển để đưa cửa hàng trực tuyến của họ là Epic Games Store và game Fortnite lên các thiết bị chạy iOS ở Liên minh châu Âu (EU).

Epic Games thông báo: “Đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng Đạo luật Thị trường kỹ thuật số (DMA) và cho thấy Apple không có ý định cho phép cạnh tranh thực sự trên các thiết bị iOS”.

Epic Games cũng cáo buộc rằng bằng cách chấm dứt tài khoản nhà phát triển của mình, Apple đã loại bỏ một trong những đối thủ cạnh tranh tiềm năng lớn nhất với App Store.

Những diễn biến trên xảy ra sau khi Apple công bố kế hoạch cho phép cài đặt ứng dụng trên iOS từ các cửa hàng bên thứ ba ở EU, trước khi DMA có hiệu lực từ ngày 7.3.

Đến hôm 9.3, Apple đã rút lại quyết định và cho phép cửa hàng ứng dụng của Epic Games hiện diện trên các thiết bị chạy iOS, sau khi các quan chức EU tuyên bố điều tra sự việc.

Trong một bài đăng trên blog, Epic Games thông báo rằng game Fortnite sẽ lại có mặt trên iOS ở EU theo quyết định này. "Điều này gửi một tín hiệu mạnh mẽ tới các nhà phát triển rằng Ủy ban châu Âu sẽ hành động nhanh chóng để thực thi DMA và đảm bảo các bên giữ cổng thông tin phải chịu trách nhiệm", công ty Mỹ cho biết.

Apple nói với hãng tin CNN rằng đã khôi phục tài khoản sau khi thảo luận với Epic Games và công ty này đồng ý các chính sách mới chỉ dành cho thị trường EU.

Hôm 4.3, Apple đã bị phạt hơn 1,8 tỉ euro trong vụ kiện chống độc quyền của EU liên quan đến Spotify (dịch vụ phát nhạc trực tuyến Thụy Điển).

Đây là mức phạt đầu tiên mà Apple đối mặt ở EU, xuất phát từ hành động ngăn chặn Spotify và các dịch vụ phát nhạc khác thông báo cho người dùng về các phương thức thanh toán nằm ngoài App Store thuộc công ty Mỹ.

Quyết định này được Ủy ban châu Âu đưa ra sau khi có khiếu nại năm 2019 của Spotify về hạn chế từ Apple và khoản phí 30% trên App Store.

Cơ quan chống độc quyền của EU cho biết các hạn chế từ Apple tạo ra điều kiện giao dịch không công bằng, lập luận khá mới mẻ trong một vụ kiện chống độc quyền, nhưng từng được cơ quan chống độc quyền Hà Lan sử dụng trong một quyết định chống lại Apple vào năm 2021 trong vụ kiện do các nhà cung cấp ứng dụng hẹn hò đưa ra.

Sơn Vân