Hiện tại 2023 là năm nóng nhất từng được ghi nhận. Tình trạng phát thải khí nhà kính vẫn đang diễn ra cộng thêm El Nino bắt đầu vào tháng 6 đẩy nhiệt độ toàn cầu lên cao. Thông thường bầu khí quyển phản ứng với El Nino trong năm tiếp theo, điều này đặt ra câu hỏi liệu 2024 có nóng hơn không?

Theo ông Gavin Schmidt - Giám đốc Viện nghiên cứu Không gian Goddard thuộc NASA: “El Nino đầu năm cùng tình hình cho đến nay báo hiệu năm 2024 sẽ gần giống như 2023”.

Tuy nhiên còn nhiều yếu tố cần được tính đến. Ví dụ Cơ quan Khí quyển - Đại dương quốc gia Mỹ (NOAA) xác định El Nino sắp chấm dứt và các đại dương bắt đầu chuyển sang giai đoạn trung tính, 60% khả năng đại dương mát lại khi La Nina đến. La Nina thường tạo ra tác động ngược lại với El Nino, nhưng như vậy không có nghĩa Trái đất sắp bước vào thời kỳ nhiệt độ thấp hơn bình thường.

Loạt yếu tố khiến năm 2023 nóng kỷ lục

El Nino cùng La Nina là hai pha trái ngược của hình thái khí hậu ENSO (El Nino - Southern Oscillation) xảy ra mỗi 7 - 10 năm. Hình thái chỉ mới được phát hiện cách đây khoảng 60 năm nên giới khoa học chưa thể thu thập nhiều dữ liệu, nhưng họ biết rằng không phải tất cả chu kỳ ENSO đều như nhau. El Nino có thể nhẹ, mạnh hoặc siêu mạnh như giai đoạn 2015 - 2016.

Năm 2023 không hứng chịu “siêu” El Nino nhưng lại nóng hơn năm 2016, một phần vì trong 8 năm giữa hai đợt El Nino nhiệt độ toàn cầu tiếp tục tăng. Theo nhà khoa học khí hậu NOAA Karin Gleason, xuất phát điểm nhiệt độ của năm 2023 cao hơn 2015 do Trái đất vốn đã nóng hơn. Ngoài ra nhiệt độ đại dương năm ngoái cũng cao bất thường và số lượng aerosol (hạt chất rắn hoặc giọt chất lỏng trong không khí) phản chiếu bức xạ mặt trời trở lại không gian sụt giảm.

Tháng 4 có thể là tháng nóng kỷ lục liên tiếp cuối cùng

Năm 2023 kỳ lạ ở chỗ nhiệt độ trở nên bất thường từ tháng 6, sau đó tiếp tục tăng. Tháng 3.2024 là tháng thứ 10 liên tiếp nhiệt độ phá kỷ lục. Bà Gleason chỉ ra nhiệt độ tháng 4 cao hơn kỷ lục trước đó, đúng như dự đoán. Tuy nhiên nhà khoa học NOAA nhận định đây là tháng nóng kỷ lục liên tiếp cuối cùng.

“Dù cho nhiệt độ giảm xuống khi bước vào giai đoạn trung tính như chúng tôi dự đoán, và La Nina đến vào nửa cuối năm nay, thời tiết vẫn nóng hơn 2016 trong nửa đầu năm cũng như nóng hơn 2023 trong nửa cuối năm”, theo bà Gleason. Năm 2021 lúc La Nina đang diễn ra, Canada ghi nhận mức nhiệt cao nhất từ trước đến nay.

Nhà khoa học khí hậu Alvaro Silva (Tổ chức Khí tượng thế giới) nhận định dù có vài yếu tố tự nhiên khiến một số năm mát hơn các năm trước, nhưng xu hướng dài hạn vẫn là nhiệt độ tăng.

Năm 2024 tiếp tục nóng

Hiện tại, năm 2024 vẫn đi theo xu hướng dài hạn. Giám đốc Schmidt cho biết: “Mọi thứ giờ đây trông giống hình thái cũ mà chúng ta đang dựa vào”.

Tuần trước tổ chức phi lợi nhuận Berkeley Earth đưa ra dự báo có 59% khả năng 2024 trở thành năm nóng nhất trong lịch sử, 41% khả năng trở thành năm nóng thứ hai.

Cẩm Bình