Hôm 28.5, nhà đầu tư ở chương trình Shark Tank (Mỹ) cho biết đã thành lập một trang web gây quỹ cộng đồng để đánh giá mức độ quan tâm đến việc mua chung nền tảng chia sẻ video ngắn đình đám của tập đoàn ByteDance (Trung Quốc). Trang web cho phép bất kỳ ai “đặt trước” vị trí để trở thành nhà đầu tư vào phiên bản TikTok tiềm năng ở Mỹ. Hiện trang web chưa chấp nhận bất kỳ khoản thanh toán nào và việc đặt chỗ chỉ là một cách để thể hiện sự quan tâm.

Nếu chiến dịch huy động vốn từ cộng đồng bắt đầu, nó sẽ phải tuân theo các quy định của Mỹ giới hạn nhà đầu tư với những người kiếm được trên 200.000 USD/năm hoặc có chứng chỉ tài chính cụ thể (chứng chỉ chuyên môn hoặc kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính).

“Tôi muốn dân chủ hóa TikTok và biến nó thành nền tảng mà dữ liệu người dùng được bảo vệ khỏi con mắt tò mò của các đối thủ nước ngoài”, Kevin O'Leary nói trong một video đăng trên Instagram.

Thông báo này được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 24.4 ký ban hành lệnh yêu cầu ByteDance thoái vốn khỏi các hoạt động của TikTok tại Mỹ trong 270 ngày nếu không ứng dụng này sẽ phải đối mặt với lệnh cấm. ByteDance đã kiện chính phủ Mỹ vì lệnh cấm này và tuyên bố không có kế hoạch bán TikTok.

Kevin O'Leary, nhà đầu tư người Canada, lần đầu tiên đề nghị mua lại TikTok vào tháng 3, nói rằng ứng dụng này "sẽ không bị cấm vì tôi sẽ mua nó". Ông cho rằng Google hoặc Meta Platforms sẽ không thể mua được TikTok vì những lo ngại về chống độc quyền. Cùng tháng đó, Kevin O'Leary tiết lộ giá khởi điểm mà ông đưa ra sẽ là 20 tỉ đến 30 tỉ USD. Tuy nhiên, trang web mới không chia sẻ thông tin chi tiết về số tiền Kevin O'Leary dự định huy động hoặc liệu dự án của ông có đang đàm phán với TikTok hay không.

Đại diện của Kevin O'Leary không trả lời ngay lập tức khi được đề nghị bình luận.

Kevin O'Leary tham gia danh sách các nhà đầu tư cho biết muốn mua TikTok ở Mỹ. Các đối thủ cạnh tranh đấu thầu tiềm năng với ông là Frank McCourt (chủ sở hữu CLB bóng đá Olympique Marseille), Steven Mnuchin (cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ) và Bobby Kotick (cựu Giám đốc điều hành gã khổng lồ game Activision).

Có rất ít sự đồng thuận về giá của TikTok. Một người định giá TikTok ở Mỹ ở mức 100 tỉ USD, nhưng người khác cho rằng nó không quá quan trọng với doanh thu toàn cầu của ByteDance. TikTok có thể kém hấp dẫn hơn nếu được bán mà không có thuật toán For You Page, vốn làm nền sự thành công cho nó.

Vào tháng 3, Kevin O'Leary cho biết khó có khả năng chính phủ Trung Quốc cho phép ByteDance bán TikTok kèm thuật toán và người mua tiềm năng sẽ phải “mô phỏng lại” nền tảng này.

Trước khi tham gia Shark Tank vào đầu năm 2009, Kevin O'Leary đã mua và hợp nhất các doanh nghiệp phần mềm cuối những năm 1980 và 1990.

Giữa tháng 5, ông trùm bất động sản Frank McCourt cho biết đang thành lập một liên minh để mua lại hoạt động kinh doanh của TikTok tại Mỹ.

Frank McCourt, chủ sở hữu cũ của đội bóng chày Los Angeles Dodgers, cho biết sẵn sàng đấu thầu mua TikTok với sự tham vấn từ ngân hàng đầu tư Guggenheim Securities, nhằm “mục tiêu đặt con người và trao quyền dữ liệu vào trung tâm của thiết kế cũng như mục đích của nền tảng”.

Nếu thương vụ được thực hiện, Frank McCourt nói sẽ lên kế hoạch tái cơ cấu TikTok và trao nhiều quyền tự quyết hơn cho người dùng “về danh tính và dữ liệu kỹ thuật số của họ” bằng cách chuyển nền tảng sang giao thức nguồn mở cho phép minh bạch hơn.

Theo tạp chí Forbes, Frank McCourt có tài sản trị giá 1,4 tỉ USD. Vào năm 2012, doanh nhân này đã bán Los Angeles Dodgers cho tập đoàn Guggenheim Baseball Management với giá 2 tỉ USD. Năm 2016, Frank McCourt mua CLB bóng đá Olympique Marseille (hiện đứng thứ 8 Ligue 1 mùa giải 2023/24).

Hôm 8.5, Eric Schmidt, người từng điều hành Google trong hơn một thập kỷ, xác nhận ông từng có lúc cân nhắc mua TikTok nhưng sau đó đã từ bỏ ý định này.

“Tôi hiện không xem xét điều đó. Tôi từng cân nhắc nhưng hiện đã bỏ qua ý định đó”, Eric Schmidt nói trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg TV. Theo Eric Schmidt, Mỹ nên áp dụng các quy định với TikTok, thay vì cấm hoặc đưa ứng dụng này ra tòa án giải quyết.

ByteDance khó có thể bán đi công nghệ cốt lõi xác định những video mà mọi người dùng TikTok nhìn thấy trong nguồn cấp dữ liệu của họ. Đây là thuật toán đã được trải nghiệm bởi hơn 170 triệu người dùng TikTok hàng tháng ở Mỹ. Chính phủ Trung Quốc sẽ phải phê duyệt bất kỳ thương vụ nào như vậy, khiến một số người suy đoán rằng bên mua sẽ chỉ tìm cách sở hữu hoạt động và người dùng của TikTok tại Mỹ chứ không phải công nghệ cốt lõi.

Việc tạo lại thuật toán như của TikTok sẽ khó khăn và tốn kém. Kể từ khi TikTok trở nên phổ biến trong đại dịch COVID-19 vì cung cấp cho người dùng nguồn dữ liệu video hiển thị tự động, những gã khổng lồ công nghệ như Meta Platforms (công ty mẹ Facebook, Instagram) và Alphabet (chủ sở hữu YouTube) đã dành nhiều năm để cố gắng sao chép trải nghiệm này với mức độ thành công khác nhau.

Eric Schmidt nói rằng ông xem TikTok giống với truyền hình hơn là mạng xã hội và hy vọng Mỹ sẽ xem xét quản lý nó theo cách như vậy. Doanh nhân người Mỹ 69 tuổi cho hay: “Bạn có thể quản lý truyền hình theo quy tắc thời gian bình đẳng, nhưng bằng cách nào đó, chúng ta lại không có cuộc thảo luận về chuyện này”, đề cập đến quy định liên bang mà các đài phát thanh và truyền hình Mỹ phải cung cấp quyền tiếp cận tương đương cho các ứng cử viên chính trị cạnh tranh.

Eric Schmidt hiện là người giàu thứ 48 trên thế giới với tài sản ròng 32,8 tỉ USD, theo Bloomberg Billionaires Index (chỉ số tỷ phú của Bloomberg). Eric Schmidt giữ chức Giám đốc điều hành Google từ năm 2001 đến 2011 và làm chủ tịch công ty này đến năm 2015. Sau khi rời Google, Schmidt đã đầu tư vào nhiều công ty AI khác nhau, gồm cả Anthropic. Ông cũng trở thành Chủ tịch Ủy ban Đổi mới của Bộ Quốc phòng Mỹ vào năm 2016 và Chủ tịch Ủy ban An ninh Quốc gia về AI trong ba năm.

Eric Schmidt đã đặt sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc trở thành tâm điểm thông qua sáng kiến ​​mang tên Dự án Nghiên cứu Cạnh tranh Đặc biệt.

Trong cuộc phỏng vấn trên đài CNBC giữa tháng 3, Steven Mnuchin cho biết ông đang xây dựng một nhóm các nhà đầu tư có thể mua lại TikTok trong vòng 6 tháng.

“Tôi nghĩ TikTok nên được bán đi. Đó là doanh nghiệp tuyệt vời và tôi sẽ thành lập một nhóm để mua TikTok”, Steven Mnuchin, người lãnh đạo công ty Liberty Strategic Capital, nói trên CNBC.

Có điểm chung giữa Liberty Strategic Capital và ByteDance. Quỹ SoftBank Vision của tỷ phú Son Masayoshi đã đầu tư vào ByteDance vào năm 2018 và cũng là đối tác với Liberty Strategic Capital.

“TikTok nên thuộc sở hữu của các doanh nghiệp Mỹ. Không đời nào người Trung Quốc lại để một công ty Mỹ sở hữu thứ như thế này ở Trung Quốc”, Steven Mnuchin nói.

Thế nhưng, kế hoạch của Steven Mnuchin vấp phải sự hoài nghi.

Thứ nhất, TikTok, với hơn 170 triệu người dùng đang hoạt động ở Mỹ, rất đắt tiền. Theo ước tính, ứng dụng này trị giá 100 tỉ USD, CNN đưa tin.

Hãy nhớ lại chuyện Elon Musk, một trong những người giàu nhất thế giới, từng gặp khó khăn mới huy động được số tiền cần thiết để mua lại Twitter (hiện là X) với mức giá 44 tỉ USD.

Thứ hai, Steven Mnuchin báo hiệu rằng ông có thể vượt qua rào cản của Trung Quốc về cấm xuất khẩu thuật toán công nghệ bằng cách xây dựng lại TikTok từ đầu, tờ The Washington Post đưa tin.

“Ứng dụng này cần được xây dựng lại ở Mỹ, nó cần phải là công nghệ của Mỹ”, Steven Mnuchin tuyên bố.

Nói cách khác, Steven Mnuchin muốn mua TikTok mà không có thuật toán cung cấp nội dung phù hợp cho người dùng (được phát triển ở Trung Quốc). Đây là thành phần chính khiến ứng dụng này trở nên có giá trị và gây nghiện. Một số người tỏ ra hoài nghi về đề xuất này.

Cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ nói với các nhà đầu tư tiềm năng rằng việc mua TikTok mà không có thuật toán của nó có thể khiến giá ứng dụng này rẻ hơn, hai nguồn tin tiết lộ với The Washington Post. Tuy nhiên, chính những gì ẩn sâu bên trong đã khiến TikTok thành công đến vậy và có thể thu hút hơn 1 tỉ người dùng toàn cầu.

Matt Perault, giáo sư tại Đại học Bắc Carolina (Mỹ) và cựu giám đốc nhóm chính sách công của Facebook, nói rằng nhiều công ty công nghệ mong muốn xây dựng được một thuật toán như TikTok.

Matt Perault chia sẻ với The Washington Post: “Tất cả các công ty lớn nhất đã đổ rất nhiều tiền và nhân tài kỹ thuật vào vấn đề đó nhưng vẫn gặp khó khăn để thực hiện. Nếu Steve Mnuchin nghĩ rằng ông ấy có thể làm được điều đó và thành công ở nơi mà nhiều công ty lớn khác đã gặp khó khăn, thì chúc may mắn”.

Cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ chưa nghiên cứu quá nhiều về cách ông dự định xây dựng lại TikTok. Ông nói với CNBC rằng “rất nhiều việc có thể làm được trong 6 tháng”. Chính xác là những gì hoặc như thế nào thì chưa rõ ràng. Song TikTok, ra mắt quốc tế vào năm 2017, chắc chắn không đạt được vị trí như hiện nay chỉ trong 6 tháng.

“Điều này giống việc xây dựng lại Facebook. Đó là nhiệm vụ ở đây. Nó không thể được thực hiện trong 180 ngày hoặc thậm chí nhiều năm”, một nguồn tin quen thuộc với quan điểm của Steven Mnuchin nói.

Steven Mnuchin từng là Bộ trưởng Tài chính Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump. Chính quyền Trump từng có lập trường muốn cấm TikTok, dẫn đến việc ByteDance đạt được quan hệ đối tác dữ liệu với Oracle. Thế nhưng, ông Trump gần đây đã đảo ngược hướng đi và phản đối lệnh cấm TikTok ở Mỹ.

Ông Trump lập luận rằng lệnh cấm sẽ chỉ làm tăng thêm sức mạnh của Facebook, đối thủ cạnh tranh với TikTok.

“Tôi không muốn làm cho Facebook trở nên to lớn gấp đôi. Nếu bạn cấm TikTok thì Facebook và những công ty khác, nhưng chủ yếu là Facebook, sẽ được hưởng lợi lớn. Và tôi nghĩ Facebook đã rất không trung thực", ông Trump nói với CNBC.

Ông Trump từng chỉ trích mạnh mẽ Meta Platforms vì bị chặn quyền truy cập Facebook và Instagram. Trước đó, Meta Platforms còn xóa hai bài đăng của ông Trump trong cuộc bạo loạn ở Điện Capitol Mỹ ngày 6.1.2021. Tài khoản Facebook và Instagram của cựu Tổng thống Mỹ được Meta Platforms khôi phục vào tháng 2.2023.

Sơn Vân