Trả lời phỏng vấn của CNN tại Lebanon, thành viên văn phòng chính trị Hamas Osama Hamdan cho biết đề xuất ngừng bắn mới nhất của Tổng thống Mỹ Joe Biden không đáp ứng được yêu cầu mà nhóm đặt ra. Ông nhấn mạnh Israel cần chấp nhận một lệnh ngừng bắn, rút hết lực lượng khỏi Gaza, bỏ thế bao vây cũng như để người dân Palestine tự quyết định tương lai và công cuộc tái thiết.

Ngày 12.6 vừa qua, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken bày tỏ thất vọng khi Hamas phản hồi đề xuất: “Họ đòi hỏi thay đổi quá nhiều. Một số có thể thực hiện, một số thì không”.

Đề xuất ngừng bắn vừa được Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ra nghị quyết ủng hộ, trong đó vạch rõ 3 giai đoạn chấm dứt giao tranh. Ở giai đoạn đầu kéo dài 6 tuần, hai bên ngừng bắn hoàn toàn; lực lượng Israel rút khỏi tất cả khu vực đông dân cư tại Gaza; Hamas thả một số con tin gồm phụ nữ, người lớn tuổi, người bị thương đổi lấy hàng trăm tù nhân Palestine. Dân thường được trở về nhà và viện trợ nhân đạo tăng lên 600 xe/ngày. Israel và Hamas tiến hành đàm phán về giai đoạn 2.

Tổng thống Biden xem giai đoạn 2 là khoảng thời gian chấm dứt vĩnh viễn tình trạng thù địch, nhưng ông cảnh báo quá trình đàm phán có thể mất hơn 6 tuần. Ngừng bắn dự kiến được gia hạn trong lúc đàm phán diễn ra, toàn bộ con tin gồm cả binh sĩ Israel được trả tự do, Israel rút hết quân khỏi Gaza. Nhà lãnh đạo Mỹ nhấn mạnh chỉ cần Hamas tuân thủ thỏa thuận thì lệnh ngừng bắn tạm thời sẽ trở thành quyết định chấm dứt chiến sự vĩnh viễn.

Giai đoạn cuối tập trung vào công tác tái thiết Gaza, trao trả thi thể con tin không may thiệt mạng. Cộng đồng Ả Rập cùng cộng đồng quốc tế sẽ hỗ trợ tái thiết theo hướng không cho Hamas tái vũ trang nữa. Mỹ cùng các đối tác giúp đỡ xây dựng lại nhà cửa, trường học và bệnh viện.

Theo ông Hamdan, thời gian ngừng bắn là vấn đề mấu chốt đối với Hamas. Nhóm lo ngại Israel không định thực hiện giai đoạn 2. Tổng thống Biden tuyên bố Israel đã chấp nhận đề xuất, nhưng Tel Aviv lại nhiều lần tỏ rõ quyết tâm không ngừng chiến cho đến khi xóa sổ Hamas.

Về số lượng con tin còn sống, Hamdan nói rằng bản thân không biết và “không ai biết”. Ông cáo buộc quân đội Israel lúc tiến hành chiến dịch giải cứu 4 con tin vào cuối tuần trước đã khiến 3 con tin khác thiệt mạng trong đó có 1 công dân Mỹ.

Có lo ngại số con tin thiệt mạng nhiều hơn mức công bố. Tháng 4 trước Hamas tuyên bố không thể đáp ứng yêu cầu thả 40 con tin (gồm phụ nữ, người mắc bệnh, người già) trong giai đoạn đầu của một đề xuất ngừng bắn vì nhóm không tìm đủ số người còn sống đáp ứng tiêu chí.

Về thông tin con tin bị tra tấn về thể xác lẫn tinh thần do một bác sĩ Israel đưa ra, ông Hamdan đổ lỗi vấn đề tâm lý mà con tin gặp phải là do phải tận mắt chứng kiến quân đội Israel không ngừng không kích, giết hại dân thường.

Cẩm Bình