Theo Viện Pasteur TP.HCM, trong 5 tháng đầu năm 2024, tại khu vực phía Nam, bệnh ho gà được phát hiện tăng đột biến với 40 ca, trong đó có 67,5% số ca ở nhóm trẻ dưới 3 tháng tuổi và 75,7% số ca bệnh chưa tiêm, hoặc chưa đến tuổi tiêm vắc xin phòng bệnh.

Trong khi đó, Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP.HCM cho biết tính đến ngày 12.6, tại TP đã ghi nhận 30 ca bệnh ho gà, trong đó có 90% ca bệnh ở trẻ dưới 5 tuổi và 40% ca bệnh ở trẻ dưới 2 tháng tuổi - độ tuổi chưa đến tuổi tiêm chủng mũi đầu tiên trong Chương trình tiêm chủng mở rộng. Tất cả trẻ bị ho gà đều có mẹ chưa tiêm hoặc chưa rõ tiền sử tiêm chủng ho gà.

Theo báo cáo của Bệnh viện Nhi đồng 2, có khoảng 1/3 trường hợp ho gà cần thở oxy cannula; hơn 1/4 trường hợp (8/30) có chẩn đoán kèm với viêm phổi/viêm tiểu phế quản/viêm phế quản phổi/trào ngược dạ dày thực quản. Qua điều tra dịch tễ, các ca bệnh này xuất hiện rải rác và hiện chưa ghi nhận mối liên hệ dịch tễ với nhau.

Với tình hình gia tăng số ca bệnh ho gà, Sở Y tế TP.HCM cho biết đã tăng cường các hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe về cách phòng bệnh ho gà, lịch tiêm chủng vắc xin có thành phần ho gà cho trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai; tăng cường hoạt động tiêm chủng thường xuyên, tiêm bù, hoạt động rà soát mời tiêm đối với những trẻ chưa tiêm hoặc tiêm chưa đủ mũi vắc xin phòng bệnh ho gà.

Theo các chuyên gia y tế, ho gà là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính đường hô hấp, thường xảy ra ở trẻ nhỏ. Bệnh lây qua đường hô hấp; đối với trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ chủ yếu bị lây nhiễm từ mẹ hoặc người chăm sóc trong nhà. Khởi đầu của bệnh có thể không sốt hoặc sốt nhẹ, có viêm long đường hô hấp trên, mệt mỏi, chán ăn và ho. Cơn ho ngày càng nặng và trở thành cơn ho kịch phát trong 1-2 tuần, kéo dài 1-2 tháng hoặc lâu hơn. Đối với trẻ sơ sinh, một số trẻ có thể không ho mà thay vào đó là tím tái hoặc thậm chí ngưng thở.

Tại Việt Nam, bệnh ho gà xuất hiện ở mọi nơi trong cả nước. Trường hợp có dịch ho gà xảy ra, bệnh thường diễn biến nặng, dễ tử vong do bị bội nhiễm gây biến chứng viêm phổi, viêm phế quản - phổi, nhất là ở trẻ dưới 5 tuổi và trẻ suy dinh dưỡng. Dịch có tính chu kỳ khoảng 3 - 5 năm.

Bệnh ho gà đã có vắc xin phòng bệnh và được triển khai trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Lịch tiêm chủng vắc xin có thành phần ho gà cho trẻ em tại Việt Nam được bắt đầu từ lúc trẻ đủ 2 tháng tuổi.

Do đó, để bảo vệ trẻ không bị ho gà khi chưa đủ tuổi tiêm chủng thì miễn dịch thụ động được thừa hưởng từ mẹ (kháng thể của mẹ truyền qua nhau thai) là rất cần thiết. Tiêm chủng vắc xin có thành phần ho gà cho mẹ thời kỳ mang thai giúp bảo vệ người mẹ khỏi bị nhiễm và lây bệnh ho gà cho con, đồng thời cung cấp kháng thể phòng bệnh ho gà bảo vệ trẻ những tháng đầu đời - khi trẻ chưa đến tuổi tiêm chủng hoặc tiêm chủng chưa đủ.

Để phòng bệnh ho gà, Sở Y tế khuyến cáo phụ nữ mang thai cần tiêm vắc xin có thành phần phòng ho gà trong thời gian thai tuần thứ 27 - 36; phụ huynh đưa trẻ tiêm vắc xin phòng bệnh có thành phần ho gà đầy đủ, đúng lịch; thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, che miệng khi ho, hoặc hắt hơi, giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng cho trẻ hằng ngày; đảm bảo nhà ở, nhà trẻ, lớp học thông thoáng, sạch sẽ và có đầy đầy đủ ánh sáng; khi có dấu hiệu mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh ho gà trẻ phải nghỉ học, cách ly và đưa đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Hồ Quang