Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới đây đã có văn bản xin ý kiến đại biểu quốc hội về nội dung này trước khi dự án luật được Quốc hội thông qua. Trong đó, có 2 phương án được xin ý kiến.

Phương án 1: Quy định cấm “điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn”.

Phương án 2: Quy định cấm theo mức giới hạn thấp nhất về nồng độ cồn trong máu và hơi thở đối với người điều khiển phương tiện tham gia giao thông, tương tự quy định của Luật Giao thông đường bộ năm 2008.

Với phương án 1, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết ưu điểm là tiếp tục kế thừa quy định trong Luật Giao thông đường bộ năm 2008 và thống nhất với Luật Phòng chống tác hại của rượu bia năm 2019.

Quy định góp phần phòng ngừa vi phạm trật tự, an toàn giao thông đường bộ, làm giảm tai nạn giao thông (TNGT) đường bộ, giảm những rủi ro, thiệt hại tiềm ẩn do việc sử dụng rượu, bia gây ra đối với tính mạng, sức khỏe, tài sản.

Khi áp dụng, phương án 1 đang phát huy kết quả tốt, được cả hệ thống chính trị và đông đảo người dân đồng tình ủng hộ, thực hiện; không làm ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội; bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ tốt hơn so với quy định cho phép nồng độ cồn ở ngưỡng nhất định...

Tuy nhiên, hạn chế của phương án này là quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn có thể làm thay đổi thói quen sử dụng rượu, bia của một bộ phận người dân Việt Nam trong sinh hoạt văn hóa như đám hiếu hỉ, liên hoan, lễ tết…; làm giảm mức tiêu thụ đồ uống có cồn và tác động tới việc làm, thu nhập của một bộ phận người lao động và người chủ tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh đồ uống có cồn.

Có 31/50 đoàn đại biểu quốc hội và 9 đại biểu quốc hội phát biểu, thảo luận tại hội trường tán thành với phương án 1. Đảng đoàn Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Bộ Công an (cơ quan soạn thảo) nhất trí với phương án 1. 25 thành viên Ủy ban Quốc phòng và an ninh cho ý kiến, trong đó có 22 thành viên nhất trí.

Với phương án 2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết ưu điểm là không làm thay đổi thói quen của một bộ phận người sau khi đã sử dụng rượu, bia vẫn có thể điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ; ít tác động tới mức tiêu thụ đồ uống có cồn, cũng như hoạt động sản xuất, kinh doanh đồ uống có cồn và tác động tới người lao động trong lĩnh vực này.

Tuy nhiên, hạn chế của phương án này là tiếp tục có nguy cơ gia tăng vi phạm trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các vụ TNGT đường bộ, dẫn đến nguy cơ làm tăng hậu quả, thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, tài sản, ảnh hưởng đến cuộc sống của gia đình, nguồn lực của đất nước, gây ra nhiều hệ lụy cho xã hội.

Ngoài ra, người uống rượu bia khó xác định ngưỡng để dừng, gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc xử lý; nguy cơ xảy ra các vụ gây rối trật tự công cộng, chống người thi hành công vụ, cố ý gây thương tích khi người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ có va chạm giao thông bị kích thích do đã sử dụng rượu, bia.

Thảo luận tại Quốc hội trước đó, đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) cho biết, trong đợt tiếp xúc cử tri trước kỳ họp thứ 7, có cử tri nêu ý kiến đề nghị tiếp tục giữ mức quy định nồng độ cồn bằng 0 như hiện nay để bảo đảm an toàn giao thông; nhưng cũng có người cho rằng, quy định như vậy là quá chặt. Các đại biểu quốc hội cũng còn nhiều ý kiến khác nhau về vấn đề này.

Do vậy, ông Nguyễn Quang Huân đề nghị ban soạn thảo bổ sung những cơ sở thuyết phục để Quốc hội quyết định sao cho luật thông qua thấu tình, đạt lý, đáp ứng nguyện vọng của đa số nhân dân. Như thế luật sẽ có hiệu lực lâu dài.

Theo ông Huân, cơ sở thuyết phục đó là các số liệu thống kê xã hội học, như có bao nhiêu phần trăm các vụ tai nạn giao thông do rượu, bia gây ra. Và trong số vụ tai nạn đó bao nhiêu phần trăm do vượt ngưỡng, chủ yếu ở lứa tuổi nào, đặc điểm chung của nhóm đối tượng vi phạm...

Đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng người dân Việt Nam có truyền thống lâu đời là uống một chút rượu, bia tại đám tiệc, hiếu hỉ. Đại biểu Hòa bày tỏ hoàn toàn ủng hộ chủ trương “đã uống rượu, bia thì không lái xe” nhưng "uống ngày trước đến sáng nay vẫn còn nồng độ cồn, nếu bị cảnh sát giao thông phạt thì vô lý".

Đại biểu Lý Thị Lan (Hà Giang) bày tỏ ủng hộ phương án cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi lái xe. Tuy nhiên, để luật đi vào cuộc sống, phù hợp với thực tiễn, có sức thuyết phục khi thông qua thì cần rà soát, cân nhắc mức xử phạt, hình thức xử phạt cho phù hợp và phải có lộ trình từng bước theo thời gian, để tạo thành ý thức, văn hóa khi tham gia giao thông.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và an ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới, trên thực tế, lực lượng cảnh sát giao thông thời gian qua chưa phát hiện trường hợp nào oan sai về nồng độ cồn.

Lam Thanh