Đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền

Trình bày báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết: Về tổ chức chính quyền đô thị, dự thảo luật đã được rà soát, chỉnh lý theo hướng quy định cơ cấu tổ chức và nhiệm vụ, quyền hạn của các cấp chính quyền tại TP.Hà Nội không chỉ thực hiện theo quy định của Luật Thủ đô mà cả quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Ngoài ra, bổ sung thẩm quyền của UBND phường trong việc quyết định các nội dung mà theo quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật khác phải do HĐND cấp xã quyết định hoặc phải được HĐND cấp xã thông qua trước khi quyết định hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Ngoài ra, dự thảo luật đã bổ sung quy định về việc phân cấp, ủy quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, bộ, ngành cho các cơ quan của TP.Hà Nội để cụ thể hóa chủ trương đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền.

Đối với các chính sách xây dựng, phát triển, quản lý, bảo vệ Thủ đô và huy động nguồn lực phát triển Thủ đô, UBTVQH đã tiếp thu, chỉnh lý các quy định về quản lý, sử dụng đất tại bãi sông, bãi nổi ở các tuyến sông có đê, bảo đảm phù hợp với quy hoạch và yêu cầu về phòng, chống lũ (tại các điều 17, 18, 21 và 32).

Về cải tạo, chỉnh trang đô thị, UBTVQH đã cho rà soát các trường hợp cần thực hiện dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị tại khoản 3 Điều 20 để bảo đảm không trùng lặp; bỏ quy định giao UBND Thành phố tổ chức bán nhà ở cũ tại điểm e khoản 10 Điều 20…

Về chính sách đối với Khu công nghệ cao Hòa Lạc, UBTVQH đã cho chỉnh lý các quy định liên quan đến hình thức giao đất, cho thuê đất, thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, quản lý đất đai tại đây. Điều này để vừa phù hợp với thực tiễn, vừa kết nối với các quy định của Luật Đất đai năm 2024, tránh gây xáo trộn quá lớn trong lĩnh vực này ở Khu công nghệ cao Hòa Lạc.

Về thử nghiệm có kiểm soát, dự thảo luật đã được tiếp thu, chỉnh lý. Theo đó, không cho phép thử nghiệm trong lĩnh vực ảnh hưởng trực tiếp đến quốc phòng, an ninh quốc gia, lĩnh vực về biến đổi, chỉnh sửa gen người; đưa ra nguyên tắc giới hạn các nhóm quy định của pháp luật mà tổ chức, doanh nghiệp thực hiện thử nghiệm có kiểm soát có thể được phép không áp dụng. Trên cơ sở đó, HĐND thành phố sẽ quyết định phạm vi không áp dụng các quy định của pháp luật phù hợp với từng dự án cụ thể cũng như yêu cầu, mục đích thử nghiệm.

Ngoài ra, quy định cụ thể hơn việc miễn trách nhiệm dân sự đối với thiệt hại gây ra cho Nhà nước, loại trừ trách nhiệm hành chính, trách nhiệm hình sự đối với tổ chức, doanh nghiệp thử nghiệm, cá nhân thực hiện thử nghiệm trong trường hợp đã tuân thủ đúng và đầy đủ nội dung quy định và hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội nêu rõ, do Luật Thủ đô chỉ quy định những cơ chế, chính sách đặc thù, thể hiện sự phân quyền mạnh mẽ cho chính quyền TP.Hà Nội nên ngoài luật này, Thủ đô vẫn chịu sự điều chỉnh của các luật, văn bản khác trong tổng thể hệ thống pháp luật.

Cho phép cắt điện, nước với công trình vi phạm

Luật Thủ đô (sửa đổi) cũng quy định về việc áp dụng biện pháp ngừng cung cấp dịch vụ điện, nước, UBTVQH đã chỉ đạo rà soát kỹ và bổ sung các trường hợp áp dụng biện pháp này để khắc phục tình trạng vi phạm pháp luật về phòng, chống cháy, nổ trên địa bàn thành phố thời gian qua; bổ sung quy định chuyển tiếp về trách nhiệm bổ sung hợp đồng cung cấp dịch vụ điện, nước đã được giao kết trước ngày luật này có hiệu lực thi hành (khoản 8 Điều 54)...

Cụ thể, công trình xây dựng sai quy hoạch, công trình xây dựng không có giấy phép xây dựng đối với công trình theo quy định phải có giấy phép hoặc xây dựng sai với nội dung quy định trong giấy phép xây dựng; công trình xây dựng sai với thiết kế xây dựng được phê duyệt đối với trường hợp được miễn giấy phép xây dựng.

Công trình xây dựng trên đất bị lấn, chiếm theo quy định của pháp luật về đất đai. Công trình xây dựng thuộc diện phải thẩm duyệt về thiết kế phòng cháy, chữa cháy mà tổ chức thi công khi chưa có giấy chứng nhận hoặc văn bản thẩm duyệt thiết kế về phòng cháy, chữa cháy.

Công trình thi công không đúng theo thiết kế về phòng cháy, chữa cháy đã được thẩm duyệt. Công trình xây dựng, cơ sở sản xuất kinh doanh chưa được nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy đã đưa vào hoạt động.

Cơ sở kinh doanh dịch vụ vũ trường, kinh doanh dịch vụ karaoke không bảo đảm các điều kiện an toàn về phòng cháy, chữa cháy. Công trình phải phá dỡ đã có quyết định di dời khẩn cấp.

Tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 11.6 về dự án Luật Thủ đô (sửa đổi), Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Trần Sỹ Thanh đề xuất cắt điện nước các công trình vi phạm.

Theo ông Thanh, đây là vấn đề “cực kỳ bức xúc”. Ông ví dụ trong một khu chung cư, có một vài hộ cố tình vi phạm, không coi trọng mạng sống của người khác và chính mình. Vì mạng sống của những người còn lại, có xử lý cắt điện nước được không?”, Chủ tịch Hà Nội nêu vấn đề.

Với các công trình nhà xây vượt tầng, không có phòng cháy chữa cháy, ông Thanh cho rằng, cách tốt nhất để dừng lại vi phạm là cắt điện nước, không thi công khi dân chưa vào ở.

Lam Thanh