Thanh khoản ổn định nhưng lãi suất cho vay vẫn khó giảm

Theo Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, thanh khoản hệ thống ngân hàng trong 11 tháng năm 2017 nhìn chung ổn định. Nguyên nhân là thanh khoản được hỗ trợ lớn từ việc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mua được lượng lớn ngoại tệ và cung ứng tiền ròng khoảng gần 124.000 tỉ đồng từ đầu năm đến nay. Tỷ lệ tín dụng/huy động (LDR) bình quân của hệ thống cũng đạt khoảng 86,9%, tăng nhẹ so với mức 85,6% cuối năm 2016.

Trong khi đó, lãi suất liên ngân hàng các kỳ hạn trong tháng 11 tăng so với tháng trước. Cụ thể, trong ngày 22.11, lãi suất liên ngân hàng ở mức 1,6%, lãi suất 1 tuần là 1,8%, lãi suất 1 tháng là 1,8% ; tăng so với tháng trước khoảng 0,7-0,8 điểm % đối với các kỳ hạn.

Lãi suất huy động trên thị trường cũng tăng nhẹ so với tháng trước, khi một số ngân hàng thương mại lớn có tỷ trọng tiền gửi lớn là ViettinBank và BIDV điều chỉnh tăng lãi suất ở các kỳ hạn ngắn. Tính đến tháng 11.2017, lãi suất huy động bình quân kỳ hạn 1 tháng ở mức 4,85%, 6 tháng ở mức 5,72%, 12 tháng ở mức 6,8%, 12 - 36 tháng ở mức 7,07%.

Đáng chú ý, mặc dù lãi suất huy động có tăng nhẹ ở một số ngân hàng thương mại, song lãi suất cho vay lại khá ổn định so với tháng trước. Hiện tại, lãi suất cho vay 5 lĩnh vực ưu tiên ở mức 6,5%, cá biệt có ngân hàng thương mại ở mức 6%. Với lĩnh vực sản xuất kinh doanh thông thường, lãi suất phổ biển ở mức 9,3-11% kỳ hạn từ 6 tháng trở lên.

Theo chuyên gia kinh tế, TS Bùi Quang Tín, diễn biến lãi suất năm nay khác hẳn so với những năm trước. Nguyên nhân do cách thức điều hành chính sách của NHNN ngày càng chủ động, linh hoạt nhất là năm 2017 thực hiện quyết liệt hơn.

Cụ thể, thanh khoản của hệ thống ngân hàng được đảm bảo, dư thừa hợp lý, lãi suất liên ngân hàng giữ ở mức thấp để hỗ trợ tín dụng tăng trưởng cao ngay từ đầu năm, cũng như hỗ trợ ổn định mặt bằng lãi suất huy động trên thị trường.

Mặt khác, lạm phát kiểm soát dưới 4% tạo cơ sở NHNN điều hành theo hướng tăng cung tiền hỗ trợ thanh khoản thị trường dồi dào, từ đó diễn biến lãi suất ổn định hơn.

Lý giải về việc lãi suất cho vay không giảm, TS Bùi Quang Tín cũng cho rằng, dù thanh khoản dồi dào, song xét ở góc độ cung - cầu thì cuối năm cầu vốn vẫn rất cao. Trong khi đó, nguồn vốn ngắn hạn lại không ổn định khiến các ngân hàng khó giảm lãi suất cho vay.

Đồng quan điểm, chuyên gia tài chính TS Nguyễn Trí Hiếu nhận định, lãi suất cho vay khó giảm do có thể thanh khoản đang có dấu hiệu căng thẳng tạm thời. Mặc dù vậy, đây là việc bình thường trong giai đoạn cuối năm. Chưa kể, tốc độ tăng huy động thời gian qua chậm hơn cho vay, nên các ngân hàng đang phải đẩy mạnh thu hút vốn cũng là điều dễ hiểu.

Nhận định về xu hướng lãi suất cuối năm 2017 và đầu năm 2018, nhiều chuyên gia tài chính đánh giá khả năng tăng lãi suất cho vay vào cuối năm là gần như không có. Thế nhưng, NHNN sẽ giữ lãi suất ở mức ổn định.

Mới đây, tại phiên trả lời chất vấn các đại biểu tại Quốc hội, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng khẳng định giảm lãi suất luôn là một trong những mục tiêu mà NHNN hướng đến trong tương lai. Từ nay đến cuối năm, cơ quan này sẽ điều hành lãi suất theo hướng giữ ổn định và giảm được lãi suất cho vay trong thời gian tới.

Phan Diệu