“Được phụng sự với cương vị Tổng thống là niềm vinh hạnh lớn nhất cuộc đời tôi. Mặc dù có ý định tái tranh cử, tôi tin việc rút lui sẽ mang lại lợi ích cao nhất cho đảng và đất nước. Tôi hiện chỉ tập trung vào hoàn thành sứ mệnh của mình ở cương vị tổng thống trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ”, hãng tin Reuters dẫn tuyên bố của ông Biden hôm 21.7 (giờ Mỹ).

Cựu Tổng thống Barack Obama sau đó ca ngợi quyết định của Biden gọi ông là “một người yêu nước có phẩm giá cao nhất”.

“Việc ông ấy nhìn vào bối cảnh chính trị và quyết định chuyển giao ngọn đuốc cho một ứng cử viên mới chắc chắn là một trong những điều khó khăn nhất trong cuộc đời ông ấy. Nhưng tôi biết ông ấy sẽ không đưa ra quyết định này trừ khi tin rằng nó phù hợp với nước Mỹ. Đó là minh chứng cho tình yêu đất nước của Joe Biden - và là tấm gương lịch sử về một công chức chân chính một lần nữa đặt lợi ích của người dân Mỹ lên trên lợi ích của mình mà các thế hệ lãnh đạo tương lai sẽ phải noi theo… Tôi đặc biệt tin tưởng rằng các nhà lãnh đạo đảng của chúng ta sẽ có thể tạo ra một quy trình để từ đó xuất hiện một ứng cử viên xuất sắc”, ông Obama cho biết.

Chuck Schumer, lãnh đạo phe Dân chủ nắm đa số tại Thượng viện, cùng nhiều nghị sĩ, thống đốc bang thuộc đảng này cũng bày tỏ ủng hộ quyết định ngừng tranh cử của Tổng thống Biden.

Đây là lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ tại Mỹ một tổng thống đương nhiệm quyết định không tái tranh cử. Lần gần nhất là Tổng thống Lyndon Johnson, người rút lui khỏi chiến dịch vào tháng 3 năm 1968. Động thái này được Tổng thống Biden đưa ra trong bối cảnh nhà lãnh đạo Mỹ đối mặt với sức ép ngày càng tăng về việc ngừng tranh cử, để đảng Dân chủ chọn một ứng viên khác ra tranh cử tổng thống năm nay. Người thay thế ông Biden hiện chỉ còn chưa đầy 4 tháng để tiến hành một chiến dịch tranh cử.

Trong bài đăng trên X cùng ngày, ông Biden thông báo sẽ ủng hộ Phó tổng thống Harris, 59 tuổi, làm ứng viên đại diện của đảng Dân chủ trong cuộc đua vào Nhà Trắng tháng 11 tới. Chiến dịch Biden-Harris có 91 triệu USD và số tiền có thể được chuyển cho bà Harris để tham gia tranh cử.

“Quyết định đầu tiên của tôi ở vị trí ứng viên tổng thống đảng Dân chủ vào năm 2020 là chọn bà Kamala Harris làm phó tổng thống. Đây cũng là quyết định đúng đắn nhất. Ngày hôm nay, tôi xin tuyên bố hết lòng hỗ trợ và ủng hộ bà Harris làm ứng viên của đảng trong năm nay. Các cử tri đảng Dân chủ thân mến, đây là lúc để đoàn kết và đánh bại Trump”, ông Biden viết.

Về phần mình, Phó tổng thống Kamala Harris cho biết bà "rất vinh dự" khi nhận được sự tán thành của Tổng thống Joe Biden. "Tôi rất vinh dự khi nhận được sự tán thành của ngài tổng thống và tôi sẽ giành được đề cử của đảng Dân chủ", hãng tin CNN dẫn tuyên bố của bà Harris.

Đại hội đảng Dân chủ diễn ra vào tháng 8 sẽ bầu ứng viên mới ra tranh cử tổng thống. Với sự ủng hộ của ông Biden, bà Harris nhiều khả năng sẽ nhận được đề cử của đảng. Các cuộc khảo sát trước đó cũng cho thấy, ứng viên thay thế tiềm năng ông Biden nhất là Phó tổng thống Harris.

Hiến pháp Mỹ quy định rằng phó tổng thống sẽ trở thành tổng thống nếu tổng thống qua đời hoặc mất năng lực, nhưng không ảnh hưởng tới quy trình lựa chọn người được đề cử trong nội bộ mỗi đảng.Tuyên bố này được đưa ra từ phía chiến dịch Biden-Harris chứ không phải Nhà Trắng.

Ngoài bà Harris, Thống đốc California Gavin Newsom, Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer, Thống đốc bang Kentucky Andy Beshear và Thống đốc bang Illinois JB Pritzker đều là những ứng cử viên được đề xuất thay thế ông Biden.

Chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ Jaime Harrison cho biết trong một tuyên bố rằng trong những ngày tới đảng này sẽ “thực hiện một quy trình minh bạch và có trật tự để tiến tới trở thành một đảng Dân chủ đoàn kết với một ứng cử viên có thể đánh bại Donald Trump vào tháng 11”.

Phản ứng của ông Donald Trump

Bình luận về việc Tổng thống Joe Biden rút lui khỏi cuộc đua vào Nhà Trắng, cựu Tổng thống Trump nói với NBC News : "Chưa bao giờ có một tổng thống nào gây ra thiệt hại như vậy cho đất nước chúng ta, từ sự độc lập về năng lượng đến việc tiếp nhận hàng triệu triệu người nhập cư bất hợp pháp”.

Khi được hỏi liệu ông có ngạc nhiên trước thông báo của Biden hay không, Trump nói rằng Biden "lẽ ra ngay từ đầu không bao giờ nên tham gia".

"Joe Biden không phù hợp để tranh cử tổng thống và chắc chắn không phù hợp để phục sự và chưa bao giờ như vậy... Tất cả những người xung quanh ông ấy, bao gồm cả bác sĩ và giới truyền thông, đều biết điều đó. Và bây giờ, hãy nhìn những gì ông ấy đã làm cho đất nước của chúng ta, với hàng triệu người vượt qua biên giới hoàn toàn không được kiểm soát. Chúng tôi sẽ khắc phục những thiệt hại mà ông ấy đã gây ra một cách nhanh chóng", ông Trump viết trên mạng xã hội Truth ngay sau đó.

Trước thông báo gây chấn động của Tổng thống Biden, báo The Guardian dẫn nguồn thạo tin cho biết Trump và đội ngũ của ông muốn Biden ở lại cuộc đua. Họ thậm chí còn lên chiến lược để tiếp tục công kích tổng thống đương nhiệm nhưng không gây sức ép khiến ông Biden bỏ cuộc.

Một cố vấn cấp cao cho ông Trump cũng tiết lộ với NBC News rằng chiến dịch tranh cử của cựu tổng thống Mỹ mong ông Biden ở lại cuộc đua vì đã chuẩn bị hết các kịch bản đối đầu phù hợp.

Tuy nhiên, theo CNN, chiến dịch tranh cử của ông Trump đã nghiên cứu kỹ lưỡng về các ứng cử viên đảng Dân chủ tiềm năng thay thế ông Biden trong vài tuần qua. Phó tổng thống Kamala Harris, Thống đốc California Gavin Newsom và Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer đều có tên trong danh sách này.

Hoàng Vũ