Tròn 4 năm Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực (1.8.2020 - 1.8.2024), các chuyên gia nhận định, quan hệ kinh tế - thương mại thực sự trở thành điểm sáng trong bức tranh hợp tác song phương Việt Nam - EU.

EVFTA là Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới giúp cho việc kết nối Việt Nam với nền kinh tế của 27 nước thành viên của EU, các cam kết ở rất nhiều lĩnh vực và mức độ cam kết cao hơn hầu hết các FTA Việt Nam đã ký kết.

Theo nhận định của các chuyên gia, Hiệp định EVFTA từ khi có hiệu lực đến nay đã cơ bản đạt được mục tiêu đề ra trong việc thúc đẩy quan hệ tổng thể giữa hai bên.

Tỷ trọng hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường EU đã tăng lên và Việt Nam trở thành quốc gia có thị phần lớn nhất so với các nước trong khu vực ASEAN xuất khẩu vào EU. EVFTA giúp nhiều nhà nhập khẩu EU biết tới các nhà cung ứng Việt Nam hơn...

Theo khảo sát của VCCI (Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam), tỷ lệ doanh nghiệp hiểu về EVFTA cao hơn so với các FTA khác, gần 50% doanh nghiệp từng hưởng những lợi ích cụ thể từ EVFTA, kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang EU tăng 16,7% vào năm 2022 và gần 20% năn 2023.

Ông Dominik Meichle, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu (Eurocharm) tại Việt Nam đánh giá, EVFTA đã giúp Việt Nam vươn lên chiếm ưu thế trở thành một trong hai nước ASEAN duy nhất (cùng với Singapore) có hiệp định thương mại tự do với EU. EVFTA đã và đang góp phần củng cố vị thế của Việt Nam như một điểm đến hấp dẫn cho đầu tư châu Âu, tạo "cú huých" hút dòng vốn FDI từ EU vào Việt Nam.

EVFTA góp phần đưa EU lên vị trí thứ 6 trong số các nhà đầu tư FDI nhiều nhất vào Việt Nam với 2.450 dự án, tổng số vốn đầu tư hơn 28 tỉ euro. Ông Dominik Meichle dẫn chứng, trong bối cảnh xu thế FDI toàn cầu suy giảm, các doanh nghiệp lớn tại EU vẫn tin tưởng vào tiềm năng của Việt Nam và đầu tư hơn 800 triệu euro chỉ trong vòng 9 tháng (từ tháng 1-9.2023).

Theo Chỉ số Niềm tin Kinh doanh của EuroCham, 1/4 thành viên EuroCham Việt Nam cho biết họ đang được hưởng lợi từ EVFTA thông qua việc giảm thuế, tiếp cận thị trường tốt hơn và tăng khả năng cạnh tranh. Đại diện EuroCham kỳ vọng, trong thời gian tới, EVFTA sẽ tiếp tục mang đến tác động tích cực, sâu rộng hơn, thúc đẩy môi trường kinh doanh minh bạch, tạo điều kiện mang lại kết quả đôi bên cùng có lợi cho cả EU và Việt Nam.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tính chung 6 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sang EU đạt trên 24,69 tỉ USD, tăng 15,37% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, xuất khẩu sang đa số các thị trường chủ lực trong khối EU đều tăng kim ngạch so với cùng kỳ năm 2023.

Trong đó, xuất khẩu nhiều nhất sang thị trường Hà Lan đạt trên 6,14 tỉ USD, chiếm 24,88% trong tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sang EU, tăng 27,12% so với cùng kỳ năm 2023. Riêng tháng 6.2024, kim ngạch đạt gần 1,15 tỉ USD, tăng 13,59% so với tháng 5.2024 và tăng 35,46% so với tháng 6.2023.

Đứng thứ 2 là thị trường Đức đạt gần 3,82 tỉ USD, chiếm 15,46%, tăng nhẹ 3,27%. Riêng tháng 6.2024 kim ngạch đạt trên 634,96 triệu USD, tăng 7,73% so với tháng 5.2024 và tăng 7,13% so với tháng 6.2023.

Bà Nguyễn Cẩm Trang - Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) khuyến nghị, các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động tận dụng cơ hội từ EVFTA, nắm bắt thông tin về thị trường thế giới, các tác động của kinh tế thế giới... để chủ động trong kế hoạch sản xuất, kinh doanh và giao hàng, đồng thời các doanh nghiệp cần chủ động đổi mới phương thức sản xuất kinh doanh, đổi mới công nghệ, tạo ra những sản phẩm hàng hoá có chất lượng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường EU.

Nhờ Hiệp định EVFTA, người tiêu dùng Việt Nam ngày càng có nhiều cơ hội tiếp cận với nhiều sản phẩm hàng hóa đa dạng và chất lượng cao từ châu Âu với giá thành hợp lý hơn, khi thuế nhập khẩu cho nhiều sản phẩm từ châu Âu vào Việt Nam đang giảm theo lộ trình đến 0% theo cam kết của Hiệp định EVFTA.

Người dân đã được mua các sản phẩm nông sản từ châu Âu (như: Rau củ quả, sữa và ngũ cốc) với mức giá phù hợp; cùng với đó, nhiều mặt hàng nhập khẩu như: máy móc, thiết bị từ châu Âu cũng bắt đầu giảm theo lộ trình giúp cho các doanh nghiệp trong nước nâng cao quá trình sản xuất và tạo ra những sản phẩm có giá trị gia tăng cao.

Tuyết Nhung