Đợt tấn công diễn ra khi Ukraine tiếp tục chịu cảnh thiếu hụt binh lính, còn tình hình bầu cử Mỹ làm dấy lên lo ngại Kyiv phải chấp nhận nhượng lãnh thổ để đàm phán.

Tháng 5 vừa qua chứng kiến Ukraine chặn đứng nỗ lực chiếm thành phố Kharkiv ở mặt trận đông bắc nhờ viện trợ quân sự của Mỹ được chuyển ra tiền tuyến. Từ đó Nga chuyển hướng sang vùng Donetsk – mục tiêu hàng đầu mà Tổng thống Vladimir Putin nhắm đến.

Dù Nga không đạt thành công như mong đợi, nỗ lực chiếm Kharkiv cũng khiến Ukraine phân tán nguồn lực ngoài chiến trường. Tiểu đoàn trưởng Oleksandr (Lữ đoàn 47 chiến đấu gần làng Ocheretyne) thừa nhận lực lượng Ukraine đang gặp khó khăn, quân Nga ngày càng tiến sát mục tiêu.

“Chiến lược mà Nga triển khai rất thông minh: cố gắng tập trung sức mạnh của chúng tôi vào một hướng rồi đánh lạc hướng chúng tôi ở nơi khác. Mục tiêu đầu tiên của họ là tiêu diệt chúng tôi. Mục tiêu thứ hai là dồn ép chúng tôi hòng giành thêm lợi thế trong đàm phán hòa bình. Họ gần như chạm tới mục tiêu chiếm được Donetsk”, theo Oleksandr.

Nga đang tiến quân theo hình vòng cung với 3 điểm chính gồm thị trấn Chasiv Yar nằm phía tây thành phố Bakhmut, thành phố công nghiệp Toretsk, làng Ocheretyne nằm trên vùng đất cao chiến lược. Đợt tấn công Donetsk mới nhất đánh dấu sự thay đổi đáng kể về chiến thuật của giới chỉ huy Nga. Dường như họ đã rút được kinh nghiệm từ thất bại quá khứ và triển khai những bước tiến chắc chắn, tạo thế đe dọa thành phố Kostiantynivka nằm trên một xa lộ mang tính chiến lược.

Tuần qua, Viện nghiên cứu Chiến tranh (ISW) xác định Ukraine thành công ngăn chặn một đợt tấn công cơ giới lớn gần Kostiantynivka, khiến đối thương chịu tổn thất đáng kể. Bộ Tổng tham mưu Ukraine ngày 26.7 thông báo tình hình chiến sự nóng nhất diễn ra gần Pokrovsk.

Nhà phân tích ISW Karolina Hird phân tích: “Đợt tấn công Donetsk cho thấy kế hoạch tác chiến tổng thể có điều chỉnh. Lâu nay Nga sai lầm về mặt chiến thuật trong khi chưa thể vạch ra chiến lược đúng đắn. Trước đây họ chỉ biết tận dụng lợi thế quân số đông nên hứng chịu thương vong lớn, còn hiện tại giới chỉ huy bắt đầu học cách triển khai tấn công cùng lúc, tương trợ lẫn nhau cũng như duy trì áp lực thường trực”.

Vốn đã bị tiêu hao không ít, lực lượng Ukraine nay còn phải chiến đấu dưới cái nóng mùa hè với nhiệt độ ở một số khu vực tiền tuyến lên đến 40 độ C. Số quân nhân mà The Washington Post phỏng vấn đều cho biết mình kiệt sức và cạn kiệt nguồn lực. Luật nhập ngũ mới được thông qua gần đây chưa thể đem lại lực lượng tăng viện cần thiết, vì tân binh vẫn đang trong quá trình huấn luyện.

Tuần trước, quân Nga tiến thêm 6,5 km về phía tây từ Ocheretyne, buộc Lữ đoàn Cơ giới 47 chịu trách nhiệm giữ phòng tuyến tại làng Prohres rút lui một cách hỗn loạn. Giao tranh ác liệt nhất diễn ra quanh Toretsk nơi Nga thu được nhiều thành quả chiến thuật đáng kể.

Theo giới phân tích, giao tranh quanh Toretsk cũng như gần thành phố Niu-York bên cạnh nhằm mục đích khiến các đơn vị bộ binh phía Ukraine mệt mỏi hơn nữa, qua đó tạo điều kiện đột phá sang Kostiantynivka. Dường như Nga tái áp dụng chiến lược chiếm thành phố Avdiivka vào tháng 2: tiến hành bao vây từ 3 phía đồng thời tổ chức tiêu hao chiến bằng cách không ngừng thả bom lượn. Giờ đây bom lượn cùng máy bay không người lái (UAV), cộng thêm cái nóng mùa hè khiến lực lượng Ukraine ngày càng suy yếu. Một phần lực lượng Nga còn di chuyển về phía tây và phía bắc qua hướng thị trấn Kurakhove. Nếu họ chiếm được Toretsk, Pokrovsk, Kostiantynivka thì toàn bộ Donetsk sẽ lâm nguy.

Vài chỉ huy Ukraine ghi nhận Nga cải thiện đáng kể năng lực tác chiến điện tử, vô hiệu hóa lợi thế UAV của Kyiv. Nhiều phương tiện quân sự ở Donbass được lắp thêm thiết bị phá sóng.

Bom lượn cũng được tăng cường sử dụng quanh Chasiv Yar và Niu-York, gây thiệt hại vật chất đáng kể đồng thời ảnh hưởng đến sĩ khí bên phía Ukraine. Một quả nặng gần 3 tấn đủ sức tiêu diệt căn cứ bộ binh.

Chỉ huy UAV Ukraine Serhii xác định bom lượn cùng pháo hạng nặng đang giúp dọn đường tiến vào Niu-York, song song đó Nga cũng tiếp tục tận dụng lợi thế quân số đông. Một chỉ huy khác tên Pasha nhận định Niu-York sẽ được dùng để bao vây Toretsk.

Cẩm Bình