Cổ phiếu Intel tăng khoảng 8% trong giao dịch mở rộng sau khi Giám đốc điều hành Pat Gelsinger công bố bản ghi nhớ cho nhân viên, thông báo rằng Amazon trở thành khách của Intel, trả hàng tỉ USD cho dịch vụ thiết kế và sản xuất chip. Thông điệp cũng nêu rõ kế hoạch cắt giảm chi phí của Intel.

Amazon Web Services đã thiết kế một số chip để sử dụng trong các trung tâm dữ liệu của mình và thuê Intel đóng gói ít nhất một phiên bản. Intel sẽ sản xuất "chip được thiết kế đặc biệt để tối ưu hóa các tác vụ AI" cho AWS và sử dụng quy trình 18A của mình (phiên bản tiên tiến nhất dành cho khách hàng bên ngoài), hai công ty thông báo.

Intel dự kiến ​​sẽ thực hiện thêm các thiết kế chip từ Amazon cho quy trình sản xuất 18AP và 14A sắp tới của công ty.

Bản ghi nhớ cũng nêu ra một số bước mà Intel sẽ thực hiện để tự vực dậy công ty. Bỏ lỡ làn sóng bùng nổ AI đầu tiên do Nvidia và AMD thống trị, Intel đã báo cáo kết quả kinh doanh quý 2/2024 thảm hại vào tháng 8. Intel công bố kế hoạch cắt giảm 15% lực lượng lao động để tiết kiệm 10 tỉ USD và chuẩn bị kế hoạch để giảm chi tiêu vốn với việc mở rộng nhà máy vốn là nền tảng cho chiến lược sản xuất chip theo hợp đồng của công ty.

"Hội đồng quản trị và tôi đã nhất trí rằng chúng tôi còn nhiều việc phải làm để cải thiện hiệu quả hơn, tăng lợi nhuận và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường", Pat Gelsinger viết trong bản ghi nhớ.

Trong số các bước mà hội đồng quản trị quyết định thực hiện, Intel đang bán cổ phần đơn vị sản xuất chip lập trình Altera. Công ty sẽ tạm dừng dự án xây dựng nhà máy sản xuất chip tại Đức trong 2 năm, một động thái mà Reuters đưa tin trước đó. Ngoài ra, Intel cũng có kế hoạch tạm dừng dự án xây nhà máy sản xuất chip tại Ba Lan.

Intel thông báo không có thay đổi nào với kế hoạch mở rộng hoạt động sản xuất chip tại Mỹ.

Công ty có kế hoạch giữ lại hoạt động kinh doanh sản xuất chip theo hợp đồng, xác nhận báo cáo trước đó của Reuters. Hoạt động sản xuất chip theo hợp đồng đóng vai trò quan trọng trong kế hoạch phục hồi Intel của Pat Gelsinger, mà ông vạch ra vào năm 2021. Cho đến khi có hợp đồng với Amazon, Intel đã phải vật lộn để tìm kiếm những khách hàng lớn mà công ty có thể thảo luận công khai.

Song trong bản ghi nhớ, Pat Gelsinger cho biết đơn vị sản xuất chip theo hợp đồng sẽ có tính độc lập cao hơn, ví dụ có thể huy động vốn bên ngoài. Intel có kế hoạch thành lập công ty con độc lập, với một hội đồng điều hành sẽ giám sát hoạt động sản xuất chip. Đơn vị sản xuất chip theo hợp đồng đã tách biệt kết quả tài chính của Intel khỏi mảng kinh doanh thiết kế vào đầu năm 2024.

Intel đang thực hiện một số bước để ưu tiên công nghệ cốt lõi đằng sau các bộ xử lý trung tâm (CPU) của mình và đang tổ chức lại một số bộ phận, gồm cả các đơn vị ô tô và biên.

Biên đề cập đến việc xử lý dữ liệu gần với nguồn dữ liệu hoặc thiết bị thay vì chuyển đến các trung tâm dữ liệu lớn. Điều này giúp giảm độ trễ, tăng tốc độ xử lý và giảm tải cho mạng lưới trung tâm dữ liệu. Intel cung cấp chip và giải pháp để hỗ trợ các ứng dụng điện toán biên, đặc biệt là trong các hệ thống IoT (Internet of Things), mạng 5G, và các thiết bị nhúng.

Hôm 16.9, Intel thông báo đã được trao tặng khoản tài trợ trực tiếp 3 tỉ USD từ Đạo luật CHIPS and Science (Chips và khoa học) của chính phủ Mỹ, như một phần chương trình Secure Enclave.

Công ty tiết lộ có kế hoạch gửi thông báo vào giữa tháng 10 tới khoảng 15.000 nhân viên mà họ tuyên bố sẽ sa thải hồi tháng 8.

Trước khi có hợp đồng quan trọng với Amazon, Intel đã mất một hợp đồng thiết kế và sản xuất chip cho máy chơi game Sony PlayStation 6 vào năm 2022, gây ra cú sốc lớn cho nỗ lực xây dựng ngành kinh doanh sản xuất theo hợp đồng non trẻ của họ, theo ba nguồn tin của Reuters thân cận với sự việc.

Nỗ lực của Intel để vượt qua Advanced Micro Devices (AMD) trong một quá trình đấu thầu cạnh tranh nhằm cung cấp thiết kế chip cho PlayStation 6, cùng với TSMC làm hãng sản xuất theo hợp đồng, có thể mang lại hàng tỉ USD doanh thu và sản xuất hàng ngàn đĩa bán dẫn silicon mỗi tháng, theo hai nguồn tin của Reuters.

Intel và AMD là hai ứng cử viên cuối cùng trong cuộc đua giành hợp đồng từ Sony.

Việc giành được hợp đồng thiết kế chip PlayStation 6 sẽ là chiến thắng cho mảng thiết kế chip của Intel và cũng là cú hích cho nỗ lực sản xuất theo hợp đồng, vốn là trọng tâm trong kế hoạch xoay chuyển tình thế của Giám đốc điều hành Intel - Pat Gelsinger.

Pat Gelsinger công bố kế hoạch thành lập đơn vị sản xuất chip theo hợp đồng của Intel vào năm 2021 và chính thức ra mắt nó tại sự kiện ở thành phố San Jose (bang California, Mỹ) hồi tháng 2.2024. Thỏa thuận về chip PlayStation 6 bắt nguồn từ mảng thiết kế của Intel, nhưng mang lại lợi ích cho hiệu suất tài chính trong hoạt động kinh doanh sản xuất chip theo hợp đồng vừa tách riêng ra năm nay.

Chi tiết về các cuộc thảo luận và cách Intel bỏ lỡ hợp đồng sản xuất chip PlayStation 6, máy chơi game thế hệ tiếp theo của Sony, được Reuters đưa tin đầu tiên.

Sony bán được hơn 100 triệu máy chơi game PlayStation trong nửa thập kỷ. Với nhà thiết kế chip, mảng máy chơi game mang lại lợi nhuận thấp hơn so với biên lợi gộp trên 50% cho các sản phẩm như chip trí tuệ nhân tạo (AI), nhưng dù sao vẫn là mảng kinh doanh ổn định có thể hưởng lợi từ công nghệ mà một công ty đã phát triển.

Thỏa thuận với Sony cũng có thể giúp thúc đẩy mảng sản xuất chip theo hợp đồng của Intel, hiện gặp khó khăn trong việc tìm kiếm khách hàng lớn mới.

Theo hai nguồn tin, cuộc tranh chấp về việc Intel sẽ hưởng bao nhiêu lợi nhuận từ mỗi chip bán cho Sony đã khiến hãng chip Mỹ không thể chốt giá với gã khổng lồ điện tử Nhật Bản.

Thay vào đó, AMD đã giành được hợp đồng thông qua quá trình đấu thầu cạnh tranh đã loại bỏ những đối thủ khác như Broadcom, cho đến khi chỉ còn lại họ và Intel.

Các cuộc thảo luận giữa Sony và Intel kéo dài nhiều tháng vào năm 2022, gồm cả các cuộc họp giữa giám đốc điều hành hai công ty, hàng chục kỹ sư và lãnh đạo khác.

Để trả lời Reuters về các cuộc đàm phán về PlayStation 6 và việc Intel không giành được hợp đồng kinh doanh, một phát ngôn viên Intel cho biết: “Chúng tôi hoàn toàn không đồng ý với mô tả này nhưng sẽ không bình luận về bất kỳ cuộc trò chuyện hiện tại hoặc tiềm năng nào với khách hàng. Chúng tôi có lượng khách hàng rất lớn trên cả hai mảng sản phẩm và sản xuất chip theo hợp đồng của mình. Chúng tôi hoàn toàn tập trung vào việc đổi mới để đáp ứng nhu cầu của họ”.

Sony và Broadcom không trả lời câu hỏi của Reuters. AMD từ chối bình luận.

Thế hệ máy chơi PlayStation hiện tại của Sony được trang bị chip tùy chỉnh với hợp đồng thiết kế do AMD thực hiện.

Sony đã công bố PlayStation 5 Pro tuần trước, nhưng vẫn chưa tiết lộ thế hệ tiếp theo. Nhiều năm sau khi ra mắt máy chơi game vào năm 2020, Sony cho biết đã bán được 20,8 triệu PlayStation 5 thế hệ đầu tiên trong năm tài chính 2023.

Tương tự như cách Google và Amazon phụ thuộc các nhà cung cấp bên ngoài để giúp thiết kế và sản xuất chip AI tùy chỉnh, Sony dựa vàonhà thầu thiết kế giàu kinh nghiệm để sản xuất chip cho máy chơi game.

Thiết kế chip máy chơi game thường cố gắng đảm bảo khả năng tương thích với các phiên bản trước đó của hệ thống, để cho phép người dùng chạy các trò chơi cũ trên phần cứng mới.

Các nguồn tin cho biết việc chuyển từ AMD (nhà sản xuất chip PlayStation 5) sang Intel có thể gây rủi ro cho khả năng tương thích ngược. Đây là một chủ đề thảo luận giữa các kỹ sư cùng giám đốc của Intel và Sony.

Đảm bảo khả năng tương thích ngược với các phiên bản trước của PlayStation sẽ tốn kém và cần đến nguồn lực kỹ thuật. Cho phép người dùng PlayStation chơi các game mà họ từng mua cho các hệ thống cũ hơn là tính năng mà Sony thường đưa vào máy thế hệ tiếp theo.

Tìm kiếm khách hàng đặc biệt

Nhiều nguồn tin cho biết sự ra đi đột ngột của Lip-Bu Tan (thành viên hội đồng quản trị cấp cao) do bất đồng quan điểm về tương lai của Intel, đã làm tăng thêm thách thức cho công ty khi Pat Gelsinger và các giám đốc khác của Intel trình bày kế hoạch với hội đồng quản trị tại cuộc họp tuần trước.

Đầu tháng 9, Reuters đưa tin về cuộc họp với hội đồng quản trị Intel theo kế hoạch, trích dẫn một nguồn quen thuộc với vấn đề.

Các kế hoạch tiềm năng là ý tưởng về cách cắt giảm những hoạt động kinh doanh mà Intel không còn đủ khả năng để điều hành, Reuters đưa tin.

Intel đã tách các hoạt động thiết kế và sản xuất của mình dưới thời Pat Gelsinger và báo cáo kết quả tài chính riêng biệt kể từ quý 1/2024. Vào tháng 4, công ty đã tiết lộ khoản lỗ hoạt động 7 tỉ USD cho các hoạt động sản xuất chip.

Intel đã gặp khó khăn trong việc tìm kiếm một khách hàng hàng đầu mà họ có thể công khai nói về quy trình sản xuất chip đầu tiên, được gọi là 18A, để mời gọi thêm các công ty khác.

Nếu giành được hợp đồng chip PlayStation 6, đơn vị sản xuất của Intel có thể sẽ bận rộn trong hơn 5 năm. Theo dự báo nội bộ của Intel, mảng kinh doanh máy chơi game Sony có thể bơm khoảng 30 tỉ USD vào Intel trong suốt hợp đồng, hai nguồn tin cho biết. Sony đã bán được khoảng 150 triệu PlayStation 2 kể từ khi ra mắt vào năm 2000.

Hai nguồn tin cho biết một hợp đồng dài hạn với Sony sẽ giúp thu hút nhiều khách hàng mới cho nỗ lực sản xuất chip theo hợp đồng của Intel, vì công ty vẫn đang phải vật lộn để thu hút khách hàng đến với quy trình 18A tiên tiến của mình. Thật đáng tiếc cho Intel là điều này đã không xảy ra.

Sơn Vân