Nhiều bộ ngành chậm giải ngân vốn đầu tư công

Bộ Tài chính mới đây đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình giải ngân thanh toán vốn đầu tư công 4 tháng đầu năm 2019. Theo đó, ước giải ngân thanh toán 4 tháng của năm 2019 đối với vốn đầu tư công là 68.548,497 tỉ đồng, đạt 16,45% so với kế hoạch Quốc hội giao và đạt 18,67% so kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Trong đó, vốn trong nước là 67.361,932 tỉ đồng, đạt 18,24% kế hoạch Quốc hội giao và đạt 19,9% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Nhìn chung, số liệu giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công 4 tháng năm 2019 các bộ ngành và địa phương có cao hơn so với cùng kỳ năm 2018 (cùng kỳ năm 2018 đạt 16,27% kế hoạch Quốc hội giao và 16,93% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao). Tuy nhiên, số liệu giải ngân này vẫn chưa đáp ứng chỉ đạo của Chính phủ, đặc biệt giải ngân vốn ngoài nước chỉ là 1.186,565 tỉ đồng, đạt 2,5% kế hoạch Quốc hội giao và đạt 4,14% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Bên cạnh các bộ ngành có số giải ngân đạt trên 30% kế hoạch vốn được giao, vẫn còn có 33 bộ ngành và 6 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 10%, trong đó có 11 bộ ngành gần như chưa giải ngân được kế hoạch vốn, đã ảnh hưởng đến tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công của cả nước.

Theo tổng hợp của Bộ Tài chính, việc giải ngân vốn đầu tư công chậm còn do một số nguyên nhân. Đối với nguồn vốn trong nước, kế hoạch vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước đã được Thủ tướng Chính phủ và Bộ Kế hoạch - Đầu tư giao trong tháng 1, theo yêu cầu các bộ ngành, địa phương phân bổ trước 30.1.2019. Tuy nhiên đến hết tháng 2, các bộ ngành trung ương và địa phương mới cơ bản hoàn thành việc phân bổ chi tiết kế hoạch vốn cho các dự án, đồng thời nhập dự toán trên hệ thống nên việc triển khai thanh toán chậm.

Bên cạnh đó, tại một số dự án khởi công mới, các chủ đầu tư mới đang đấu thầu lựa chọn nhà thầu thiết kế hoặc đang hoàn thiện các thủ tục trình phê duyệt thiết kế dự án, lập phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng, chưa tổ chức lựa chọn nhà thầu các gói thầu xây lắp nên chưa có khối lượng để giải ngân.

Ngoài ra còn có nguyên nhân là việc chuyển giao một số tập đoàn, tổng công ty nhà nước từ Bộ GTVT về Ủy ban Quản lý vốn nhà nước, vì vậy kế hoạch vốn năm 2019 Thủ tướng Chính phủ đã giao cho Bộ GTVT đến nay chưa thể giải ngân được.

Đối với nguồn vốn nước ngoài, việc giải ngân thấp là do kế hoạch năm 2019 mãi đến ngày 31.1.2019 mới được giao. Sau đó các bộ ngành, địa phương mới phân bổ cho từng dự án nên kế hoạch vốn 2019 chỉ thực sự được giải ngân từ tháng 3.2019. Đa số các dự án vẫn tiếp tục giải ngân theo kế hoạch vốn năm 2018, đang hoàn thiện hồ sơ để được kiểm soát chi, rút vốn theo kế hoạch 2019...

Bộ Tài chính đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ một số các giải pháp để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Cụ thể, đối với số vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước kế hoạch năm 2019 còn lại Thủ tướng Chính phủ chưa giao, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư thực hiện theo đúng ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Đối với việc điều chỉnh giảm 60.000 tỉ đồng vốn trái phiếu chính phủ để tăng vốn ODA của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch - Đầu tư sớm báo cáo Thủ tướng Chính phủ phương án điều chỉnh kế hoạch vốn trái phiếu chính phủ để bổ sung vốn cho các dự án ODA làm cơ sở để triển khai thực hiện.

Bộ Tài chính cũng đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch - Đầu tư khẩn trương trình cấp thẩm quyền giao kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 và kế hoạch vốn đầu tư công năm 2019 cho các tập đoàn, tổng công ty nhà nước đã chuyển về Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp theo đúng chỉ đạo của Chính phủ.

Đối với nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia, Bộ Tài chính đề nghị rà soát, thu hồi về trung ương số vốn còn lại của kế hoạch năm 2019 đến ngày 31.3.2019 chưa phân bổ cho dự án cụ thể; Giao Bộ Kế hoạch - Đầu tư chủ trì tổ chức kiểm tra để xác định nguyên nhân không phân bổ chi tiết kế hoạch vốn ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho các địa phương để báo cáo Thủ tướng Chính phủ thu hồi số vốn này về ngân sách trung ương; Thu hồi về ngân sách nhà nước số vốn 15,23 tỉ đồng thuộc kế hoạch năm 2019 của Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị do bố trí thừa, đơn vị không có nhu cầu sử dụng.

Bộ Tài chính đề nghị các địa phương phân bổ chưa đúng theo kế hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ giao (về tổng mức vốn được giao theo từng chương trình, từng nội dung như thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản, thu hồi vốn ứng trước) thực hiện rà soát, điều chỉnh, đảm bảo giao kế hoạch đúng quy định. Trường hợp có khó khăn vướng mắc trong quá trình phân bổ, kịp thời báo cáo về các bộ liên quan giải quyết hoặc trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, tháo gỡ nhằm thực hiện hoàn thành kế hoạch năm 2019 được giao.

Các địa phương cũng cần chỉ đạo các chủ đầu tư khẩn trương hoàn thiện các thủ tục trình phê duyệt thiết kế, dự toán, các thủ tục đấu thầu và lựa chọn nhà thầu đối với các dự án khởi công mới. Đồng thời, đôn đốc chỉ đạo chủ đầu tư có những dự án khởi công mới chưa đến mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước thì đẩy nhanh tiến độ đấu thầu và ký hợp đồng gửi tới Kho bạc Nhà nước để giải ngân.

Đối với các dự án chuyển tiếp, yêu cầu các chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ thực hiện, đồng thời nghiêm túc thực hiện quy định về thời hạn nghiệm thu khối lượng và làm thủ tục thanh toán với Kho bạc Nhà nước. Đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, kịp thời xử lý các vướng mắc thuộc thẩm quyền để đẩy nhanh tiến độ thực hiện và thanh toán vốn của các dự án.

Các địa phương cũng cần nắm bắt sát sao tình hình giải ngân của các dự án thuộc phạm vi quản lý; rà soát khả năng giải ngân của từng dự án để đề xuất việc điều chuyển vốn từ các dự án không có khả năng giải ngân hết kế hoạch sang các dự án có nhu cầu bổ sung kế hoạch vốn năm 2019 gửi Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Bộ Tài chính để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Bộ Tài chính cũng đề nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ ngành và địa phương chấp hành nghiêm túc quy định về chế độ báo cáo tình hình giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công, trong đó đề nghị cập nhật, báo cáo đầy đủ những khó khăn vướng mắc, đề xuất giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân các dự án.

Tuyết Nhung