Thủ tướng Chính phủ vừa có công điện về việc tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), chuẩn bị đón và làm việc với Đoàn Thanh tra lần thứ 5 của Ủy ban châu Âu (EC).

Sau 7 năm chống khai thác IUU, các ban, bộ ngành, địa phương đã có nhiều nỗ lực trong triển khai các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều mục tiêu, nhiệm vụ chưa đạt, chậm hoàn thành liên quan đến các nội dung về đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản, xử lý tàu cá "3 không"; vi phạm quy định về lắp đặt và quản lý, vận hành thiết bị giám sát tàu cá (VMS); đặc biệt, tình trạng tàu cá, ngư dân Việt Nam vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài tiếp tục diễn biến phức tạp.

Thủ tướng cho rằng những tồn tại, hạn chế nêu trên chủ yếu do khâu tổ chức triển khai thực hiện tại một số địa phương; người đứng đầu tại một số nơi thiếu sự quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo, chưa quan tâm đúng mức, thiếu kiểm tra, thanh tra, giám sát; một số lực lượng chức năng có tình trạng trục lợi, bao che, tiếp tay cho hành vi khai thác IUU…

Một số địa phương, cơ quan, tổ chức và một bộ phận ngư dân chưa nhận thức đầy đủ về việc chống khai thác IUU là cơ hội để bảo vệ, phát triển nguồn lợi, đánh bắt thủy sản bền vững do đó mới chủ yếu tập trung thực hiện các giải pháp mang tính đối phó để gỡ "thẻ vàng" IUU.

Để quyết tâm gỡ cảnh báo "thẻ vàng" tại đợt thanh tra lần thứ 5 của EC, không để ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành thủy sản cũng như ảnh hưởng đến vị thế, hình ảnh của quốc gia, Thủ tướng yêu cầu các ban, bộ ngành và địa phương có liên quan cần phải đặt trách nhiệm cao nhất tại thời điểm hiện nay, nghiêm túc chấn chỉnh, tập trung triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra.

Theo đó, Thủ tướng yêu cầu gắn trách nhiệm người đứng đầu các cấp trong thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU; kịp thời động viên, khen thưởng và kiểm điểm, xử lý nghiêm trách nhiệm các trường hợp không hoàn thành chức trách.

"Các lực lượng thực thi pháp luật trực thuộc trong tháng 11 mở đợt cao điểm đồng loạt triển khai lực lượng tuần tra, kiểm tra, kiểm soát xử lý tàu cá "3 không", tàu cá không đủ điều kiện tham gia hoạt động khai thác thủy sản, tàu cá đã xóa đăng ký nhưng vẫn còn hoạt động… Xử lý dứt điểm tàu cá "3 không" hoàn thành trước ngày 20.11.2024", công điện nêu rõ.

Công điện cũng nhấn mạnh cần ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu, rà soát, xác định các khu vực, các tàu cá thường xuyên vi phạm đánh bắt ở các vùng biển nước ngoài để tập trung lực lượng kiểm soát, ngăn chặn xử lý, nhất là tại các tỉnh Kiên Giang, Bình Định, Cà Mau…

Thủ tướng cũng yêu cầu rà soát, hoàn thiện các quy chuẩn, tiêu chuẩn về thiết bị, gắn thiết bị kết nối trên các tàu cá để đảm bảo chất lượng và phòng ngừa các hành vi tháo gỡ, tắt thiết bị giám sát sát hành trình tàu cá; nâng cấp cơ sở hạ tầng thông tin quản lý nghề cá, cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase), hệ thống giám sát tàu cá (VMS); kiện toàn hệ thống kiểm ngư từ trung ương đến địa phương, đảm bảo đủ nguồn lực, kinh phí, cơ sở hạ tầng và trang thiết bị…

Ngoài ra, công điện cũng nêu cần xem xét các dự án đầu tư, nâng cấp các cảng cá trọng điểm, phục vụ cho công tác thu mua, xác nhận, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác; triển khai thực hiện có kết quả Quy hoạch Bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050…

Thủ tướng cũng yêu cầu các lực lượng hải quân, biên phòng, cảnh sát biển chủ trì, phối hợp với kiểm ngư và các lực lượng chấp pháp trên biển tiếp tục tăng cường tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tại các vùng biển giáp ranh với các nước thường xuyên có tàu cá Việt Nam vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp; nghiên cứu triển khai việc hỗ trợ sửa chữa, cung cấp thiết bị giám sát sát hành trình tàu cá (VMS) thay thế trong trường hợp bị hỏng trên biển. Chỉ đạo lực lượng biên phòng kiên quyết không để tàu cá không đủ điều kiện xuất, nhập bến tham gia hoạt động khai thác thủy sản.

Bộ Công an được giao tiếp tục điều tra, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân liên quan vi phạm khai thác IUU, cá nhân môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, hành vi hợp thức hóa hồ sơ cho lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu, các hành vi vi phạm ngắt, gửi thiết bị VMS và các hành vi vi phạm nghiêm trọng khác.

Công điện nhấn mạnh cần thúc đẩy hợp tác song phương về chống khai thác IUU với các nước bắt giữ, xử lý tàu cá, ngư dân Việt Nam; ký kết, thiết lập đường dây nóng giữa Việt Nam và các nước để xử lý các vấn đề liên quan đến tàu cá, ngư dân hai nước hoạt động trên biển; ưu tiên bố trí kinh phí cho các ban, bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo "thẻ vàng" theo quy định.

"Các địa phương khẩn trương tổng rà soát, phân loại đội tàu, xử lý dứt điểm tàu cá "3 không", tàu cá mua bán, chuyển nhượng chưa sang tên, đổi chủ; tàu cá còn hoạt động hay không còn hoạt động, đã xóa đăng ký, tàu cá địa phương đang hoạt động ở tỉnh khác…; đảm bảo nắm rõ thực trạng, quản lý chặt chẽ; cập nhật đầy đủ dữ liệu tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase); hoàn thành trước ngày 20.11.2024", Thủ tướng nêu.

Lam Thanh