Nhưng giáo sư luật di trú Stephen Yale-Loehr (Đại học Cornell) nhắc nhở đây là việc vô cùng khó khăn: “Hiến pháp Mỹ quy định quy trình tố tụng hợp pháp cho mọi người trên lãnh thổ Mỹ, không phải chỉ cho công dân Mỹ. Vì vậy ông Trump không thể nào tập hợp người nhập cư lại rồi trục xuất họ đơn giản như vậy. Tòa án di trú của chúng ta đang có hơn 3,6 triệu vụ tồn đọng”.

Bên cạnh vấn đề pháp lý và nhân đạo, chiến dịch trục xuất quy mô lớn còn đòi hỏi ngân sách khổng lồ, hoạt động hậu cần rầm rộ và tác động đến kinh tế.

Giám đốc chính sách của Hội đồng Di trú Mỹ (AIC) Aaron Reichlin-Melnick cho biết hiện tại số lượng người nhập cư không giấy tờ ước khoảng 13 - 15 triệu và nỗ lực trục xuất rất phức tạp.

Theo chuyên gia này: “Ông Trump có thể siết chặt việc thực thi luật nhập cư, nhưng Mỹ không đủ khả năng tập hợp rồi trục xuất hàng triệu người. Làm vậy phải tuyển thêm hàng chục nghìn nhân viên hành pháp, xây dựng thêm hàng trăm trung tâm giam giữ cùng hàng trăm phòng xử án. Quốc hội Mỹ sẽ phải cấp cho chính quyền hàng chục thậm chí hàng trăm tỉ USD”.

Tác động kinh tế

Chiến dịch trục xuất quy mô lớn chắc chắn tác động đáng kể đến kinh tế Mỹ, đặc biệt là các ngành xây dựng, nông nghiệp, khách sạn.

“Người nhập cư không giấy tờ là một phần quan trọng của nền kinh tế. Nếu họ rời khỏi lực lượng lao động vì sợ hãi hay bị trục xuất, tình trạng thiếu hụt lao động nghiêm trọng sẽ xảy ra và khiến lạm phát lẫn chi phí hàng hóa tăng cao”, giám đốc Reichlin-Melnick cảnh báo. Một nghiên cứu do AIC thực hiện ước tính chiến dịch trục xuất quy mô lớn làm GDP Mỹ giảm 4,2 - 6,8%, chính quyền từ liên bang đến địa phương thất thu thuế.

Không chỉ nhắm vào người nhập cư không giấy tờ, ông Trump còn từng tuyên bố sẽ chấm dứt chương trình nhập cư nhân đạo cho phép công dân Cuba, Haiti, Nicaragua, Venezuela định cư hợp pháp tại Mỹ. Mọi người đều thấy chính trị gia đảng Cộng hòa sẵn sàng trục xuất người nhập cư có giấy tờ trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình. Bên cạnh xây tường dọc biên giới giáp Mexico thì ông Trump cũng đề xuất để quân đội đóng vai trò lớn hơn trong thực thi pháp luật ở vùng biên giới.

Theo giám đốc Reichlin-Melnick, ông Trump chưa chắc triển khai ngay chiến dịch trục xuất quy mô lớn. Thay vào đó động thái đầu tiên mà chính trị gia đảng Cộng hòa thực hiện sau khi nhậm chức là ban hành hạn chế đối với người nhập cư hợp pháp, chẳng hạn cấm người theo đạo Hồi hay công dân một số quốc gia nhất định (từng ban hành trong nhiệm kỳ đầu), giảm cấp thị thực.

Cẩm Bình