Theo Al-jazeera, trong chuyến thăm tới Kyiv tuần này, ông Josep Borrell, người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU, đã nhấn mạnh rằng sự ủng hộ của châu Âu đối với Ukraine là cần thiết để phòng vệ trước Nga. Tuyên bố này là một thông điệp rõ ràng nhằm củng cố lòng tin của Ukraine và châu Âu vào thời điểm quan trọng khi sự thay đổi trong chính sách của Washington đối với Kyiv trở thành mối quan tâm lớn.

Chiến thắng của Trump đã dấy lên lo ngại ở Ukraine và châu Âu về khả năng Mỹ sẽ thay đổi chiến lược trong cuộc chiến chống Nga tại Ukraine. Ông Trump từng ám chỉ rằng có thể đạt được một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng, bao gồm khả năng Ukraine phải nhượng bộ lãnh thổ cho Nga - một động thái mà chính quyền Kyiv đã từ chối và được Tổng thống Joe Biden trước đây kiên quyết bác bỏ.

Bên cạnh đó, ông Trump đã thể hiện quan điểm hoài nghi về việc duy trì viện trợ tài chính và quân sự khổng lồ của Mỹ cho Ukraine. Những phát biểu của ông Trump cho thấy ông ưu tiên tìm kiếm một giải pháp ngoại giao, đồng thời có thể sẽ xem xét lại sự ủng hộ quân sự kéo dài đối với Kyiv.

Nhằm trấn an Ukraine và các đối tác châu Âu, ông Borrell nhấn mạnh rằng sự ủng hộ của EU là “không lay chuyển” và hoàn toàn cần thiết để giúp Ukraine duy trì khả năng tự vệ. Ông kêu gọi EU nhanh chóng gia tăng viện trợ quân sự, tăng cường đào tạo và cung cấp thêm tài chính để giúp Ukraine duy trì sức mạnh trong bối cảnh sự bất định đang tăng từ phía Washington.

Ông Borrell cũng nhấn mạnh rằng Nga “sẽ không muốn đàm phán trừ khi buộc phải làm vậy”. Nhận định này gợi ý rằng EU cần duy trì và thậm chí đẩy mạnh hỗ trợ quân sự để Ukraine có thể giữ vững phòng tuyến trước sự tiến công từ Nga.

Mặc dù EU đã chi khoảng 125 tỉ USD hỗ trợ Ukraine từ năm 2022, các thành viên trong khối vẫn có quan điểm khác biệt về vấn đề này. Trong khi hầu hết các nước EU muốn tiếp tục hỗ trợ Kyiv, các quốc gia như Hungary đã thể hiện sự phản đối mạnh mẽ. Chiến thắng của ông Trump càng khuyến khích những quốc gia này, khiến việc đạt được đồng thuận về hỗ trợ quân sự cho Ukraine trở nên khó khăn hơn.

Sự ủng hộ không đồng đều trong EU có thể cản trở các nỗ lực chung, đặc biệt là khi Ukraine cần thêm viện trợ quân sự để củng cố năng lực tự vệ. Điều này đặt ra thách thức lớn cho EU trong việc duy trì sự đoàn kết và đồng thuận về các biện pháp hỗ trợ Kyiv.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã lên tiếng trước các nhà lãnh đạo châu Âu, bày tỏ lập trường kiên quyết của Ukraine trước khả năng nhượng bộ. Ông khẳng định rằng việc nhượng bộ lãnh thổ không chỉ là “tự sát” cho Ukraine mà còn đe dọa sự ổn định của toàn châu Âu. Ông Zelensky nhấn mạnh rằng Ukraine cần sự hỗ trợ thực chất từ vũ khí và viện trợ tài chính, chứ không phải những “thỏa hiệp ngoại giao” vô ích.

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Andrii Sybiha cũng khẳng định rằng nhượng bộ Nga chỉ đem lại thêm rủi ro, không đảm bảo hòa bình thực sự mà có thể dẫn đến các xung đột mới trong tương lai. Những phát biểu này cho thấy Ukraine sẽ không chấp nhận bất kỳ giải pháp hòa bình nào đe dọa đến toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia.

Mặc dù ông Trump đã đắc cử, Tổng thống Joe Biden vẫn còn 2 tháng nắm quyền để thực hiện các cam kết hỗ trợ Kyiv. Chính quyền Biden đã công bố một khoản viện trợ 6 tỉ USD cho Ukraine và đang khẩn trương chuyển số tiền còn lại trước khi ông Trump nhậm chức, nhằm bảo đảm rằng Kyiv vẫn có nguồn lực cần thiết trong thời gian tới.

Tuy nhiên, câu hỏi về sự tiếp tục của viện trợ Mỹ cho Ukraine sau khi ông Trump nhậm chức vẫn còn bỏ ngỏ. Ông Borrell thừa nhận sự không chắc chắn về đường hướng chính sách của chính quyền mới và khuyến khích EU “làm nhiều hơn và nhanh hơn” để sẵn sàng cho mọi tình huống.

Trên chiến trường, Ukraine đang đối mặt với sự tiến công mạnh mẽ từ Nga, đặc biệt tại các điểm nóng như Odesa và Kharkiv. Các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái của Nga đã gây thiệt hại lớn về người và cơ sở hạ tầng. Trước tình hình này, sự viện trợ liên tục từ EU và Mỹ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Cuộc chiến tại Ukraine không chỉ là thử thách cho Kyiv mà còn là phép thử lớn đối với sự đoàn kết của EU và khả năng định hình chính sách đối ngoại của Mỹ dưới thời Trump. Khi sự hỗ trợ của Mỹ có khả năng bị xem xét lại, EU phải đóng vai trò chủ chốt để bảo đảm rằng Ukraine có đủ khả năng tự vệ và duy trì khả năng phòng vệ.

Hoàng Vũ