Theo Newsweek, hai nhân vật này trước đây đều có lập trường mạnh mẽ phản đối viện trợ quân sự cho Ukraine. Điều này khiến giới lãnh đạo tại Kyiv cảm thấy bất an trong bối cảnh cuộc chiến chống lại Nga chuẩn bị bước vào năm thứ ba.

Tín hiệu đáng lo ngại cho Kyiv

Matt Gaetz, đại diện bang Florida, là một trong số ít các nghị sĩ Mỹ từng công khai phản đối viện trợ quân sự cho Ukraine, bao gồm cả Đạo luật Cho thuê-Cho mượn Bảo vệ Dân chủ Ukraine. Sự đề cử ông vào vị trí tổng chưởng lý (người đứng đầu Bộ Tư pháp Mỹ) đã khiến báo chí Ukraine như Ukrainska Pravda ngay lập tức lên tiếng cảnh báo về mối đe dọa tiềm tàng với sự hỗ trợ từ Mỹ.

Trong khi đó, Tulsi Gabbard, cựu nghị sĩ Hawaii và sĩ quan dự bị quân đội, cũng là một tiếng nói chỉ trích các chính sách viện trợ Ukraine, từng tuyên bố rằng Washington phải chịu trách nhiệm cho việc khiêu khích Nga trong nhiều năm. Sự bổ nhiệm bà làm giám đốc tình báo quốc gia được nhận định có thể làm suy yếu hơn nữa cam kết hỗ trợ của Mỹ đối với Ukraine, nhất là khi bà từng đối mặt với các cáo buộc từ Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Ukraine về việc "thân Nga".

Ngoài các đề cử nội các, tình hình chính trị tại Washington cũng không mấy khả quan đối với Kyiv. Đại diện Marjorie Taylor-Greene, một đồng minh của ông Trump, đã bày tỏ sự phản đối với các khoản viện trợ lớn cho Ukraine, trong đó có dự luật trị giá 61 tỉ USD do Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đề xuất. Greene gợi ý rằng dưới thời chính quyền Trump, các khoản viện trợ như vậy có thể bị đình chỉ, phản ánh xu hướng giảm cam kết của Mỹ đối với Ukraine trong tương lai.

Dân biểu New York Elise Stefanik, người vừa được ông Trump chọn làm đại sứ Myux tại Liên Hợp Quốc, đã gây chú ý khi từ chối xác nhận lập trường trước đây của mình về việc Ukraine gia nhập NATO cũng như chỉ trích hành động Nga tại Ukraine. Những động thái này phản ánh sự thay đổi quan điểm đáng kể của bà, từ một người ủng hộ mạnh mẽ Ukraine sang một lập trường phù hợp hơn với chính sách của chính quyền ông Trump.

Trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, bà Stefanik nổi bật là một tiếng nói mạnh mẽ ủng hộ Ukraine trong đảng Cộng hòa, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết nạp nước này vào NATO và viện trợ quân sự rộng rãi. Vào năm 2022, bà đã thúc giục liên minh NATO mở rộng, cho rằng đây là cách để đảm bảo sự ổn định khu vực và kiềm chế Nga.

Tuy nhiên, những ngày tháng ủng hộ mạnh mẽ Ukraine dường như đã lùi vào quá khứ. Khi được hỏi liệu bà có tiếp tục ủng hộ tư cách thành viên NATO cho Ukraine hay không, Stefanik không đưa ra câu trả lời rõ ràng. Thay vào đó, văn phòng của bà ám chỉ rằng bà hiện đang đồng tình với cách tiếp cận "hòa bình thông qua sức mạnh" của Tổng thống đắc cử Trump. Điều này báo hiệu sự chuyển hướng từ các chính sách mà bà từng nhiệt tình ủng hộ.

Sự thay đổi này không chỉ giới hạn ở các tuyên bố của bà mà còn phản ánh qua hành động của Stefanik tại Hạ viện. Mặc dù trước đây bà từng bỏ phiếu ủng hộ nhiều gói viện trợ lớn cho Ukraine, gần đây bà đã thay đổi quan điểm, chẳng hạn như bỏ phiếu chống lại gói viện trợ trị giá 60 tỉ USD với lý do lo ngại về chi tiêu liên bang và ưu tiên các vấn đề nội địa.

Điều này phù hợp với quan điểm lâu nay của ông Trump, người đã nhiều lần chỉ trích các gói viện trợ lớn cho Ukraine, cho rằng chúng không phục vụ lợi ích lâu dài của Mỹ. Gene Moran, một chuyên gia an ninh quốc gia, nhận định rằng các đề cử của Trump phản ánh cách nhìn chiến lược của ông, tập trung vào việc "chấm dứt chiến tranh" một cách nhanh chóng mà không cần gia tăng viện trợ quân sự.

Phản ứng từ Ukraine, Nga và các nhà quan sát quốc tế

Kyiv đã bày tỏ sự lo ngại về các động thái mới này từ chính quyền ông Trump. Báo chí Ukraine không chỉ tập trung vào các đề cử mà còn nhấn mạnh vào lập trường chung của chính quyền mới, coi đây là một đòn giáng tiềm tàng vào nỗ lực kháng chiến của họ. Các nhà phân tích tại Kyiv lo ngại rằng ông Trump có thể tìm cách cắt giảm viện trợ hoặc thậm chí buộc Ukraine phải nhượng bộ trước các yêu sách của Nga trong bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào.

Roman Sheremeta, một nhà phân tích tại Ukraine, đã chia sẻ quan điểm trên mạng xã hội, gọi Gaetz và Gabbard là những người "phản đối viện trợ cho Ukraine". Trong khi đó, các nhà phân tích quốc tế, như Phó đô đốc Mỹ đã nghỉ hưu Robert Murrett, nhấn mạnh rằng mặc dù có sự thay đổi rõ rệt về chính sách dưới thời ông Trump, chi tiết cụ thể vẫn chưa rõ ràng và sẽ phụ thuộc vào cách thức các đề cử này được xác nhận tại quốc hội Mỹ.

Trong khi đó, Nga có thể coi sự thay đổi trong chính sách Mỹ là một cơ hội lớn để củng cố lợi thế chiến lược của mình. Việc giảm viện trợ quân sự hoặc sự suy giảm cam kết của Mỹ đối với Ukraine có thể tạo điều kiện cho Nga gia tăng áp lực lên Kyiv, cả trên chiến trường lẫn trong các cuộc đàm phán hòa bình tiềm năng.

Một số chuyên gia lo ngại rằng việc thiếu hỗ trợ từ Mỹ có thể buộc Ukraine phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt vũ khí và nguồn lực, dẫn đến thế trận phòng thủ yếu kém hơn trước các cuộc tấn công của Nga. Trong khi đó, chính quyền ông Trump có thể tìm kiếm các thỏa thuận mang tính thỏa hiệp, điều mà Kyiv xem là "kịch bản tồi tệ nhất”.

Tương lai mờ mịt cho mối quan hệ Mỹ - Ukraine

Với các tín hiệu từ chính quyền mới của ông Trump, tương lai của mối quan hệ Mỹ - Ukraine đang trở nên khó đoán định. Việc bổ nhiệm các cá nhân có lập trường chống viện trợ Ukraine vào những vị trí quan trọng và các phát biểu của những đồng minh chính trị như Taylor-Greene cho thấy một sự thay đổi rõ ràng trong ưu tiên của chính quyền Mỹ.

Khi chính sách đối ngoại của ông Trump bắt đầu định hình, Ukraine sẽ phải đối mặt với những thách thức lớn trong việc duy trì sự hỗ trợ từ các đồng minh quốc tế, đặc biệt là Mỹ. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chiến trường hiện tại mà còn có thể thay đổi toàn bộ cán cân quyền lực trong khu vực. Kyiv hiện đang đứng trước một thời kỳ đầy bất trắc, khi các quyết định tại Washington có thể giáng một đòn chí mạng vào nỗ lực kháng chiến của họ.

Hoàng Vũ