Theo Financial Times, điều đáng chú ý, sự nổi tiếng của chính trị gia Calin Georgescu không xuất phát từ các chiến dịch truyền thống hay sự hỗ trợ mạnh mẽ từ các đảng phái, mà từ những video lan truyền trên TikTok, mô tả ông như một anh hùng dân gian thời hiện đại. Trong vòng đầu tiên của cuộc bầu cử Tổng thống Romania, ông Calin Georgescu đã bất ngờ vươn lên dẫn đầu với gần 23% số phiếu bầu.

Georgescu nổi bật với quan điểm phản đối hỗ trợ quân sự cho Ukraine và chống NATO, đã vượt qua các ứng cử viên được đánh giá cao trước đó.

Từ TikTok đến đỉnh cao chính trị

Ông Georgescu, 62 tuổi, từng là thành viên danh dự của đảng cực hữu Liên minh Vì sự hiệp nhất của người Romania (AUR) và tham gia tranh cử với tư cách ứng cử viên độc lập. Trong phần lớn chiến dịch, ông chỉ nhận được sự ủng hộ một chữ số trong các cuộc thăm dò. Tuy nhiên, các video trên TikTok, nơi ông xuất hiện cưỡi ngựa trắng, biểu diễn võ thuật và đưa ra các thông điệp chống lại hệ thống chính trị hiện tại, đã khiến ông trở thành một hiện tượng mạng xã hội.

Nhà sử học và phân tích người Romania, ông Ion M. Ionita gọi đây là "chiến thắng của TikTok". Georgescu đã tận dụng mạng xã hội để vượt qua sự kiểm soát của các đảng phái chính trị truyền thống, nhắm tới những cử tri thất vọng với hệ thống chính trị hiện tại.

Georgescu nổi tiếng với các quan điểm tôn giáo bảo thủ. Ông kêu gọi chống lại "các thế lực nước ngoài" mà ông cáo buộc đang lừa dối Romania, buộc nước này nhập khẩu thực phẩm thay vì tự cung tự cấp. Các thông điệp dân túy của ông đã thu hút sự chú ý của cử tri trẻ tuổi ở nông thôn và cả cộng đồng người Romania ở nước ngoài.

Mối quan hệ với Tổng thống Putin

Ông Georgescu đã nhiều lần bày tỏ sự ngưỡng mộ của mình đối với Tổng thống Vladimir Putin. Ông nhiều lần gọi nhà lãnh đạo Nga là "một người yêu nước". Gần đây, ông Georgescu kêu gọi chấm dứt chiến tranh ngay lập tức – một quan điểm phù hợp với lập trường của Điện Kremlin, nhưng bị phương Tây coi là đồng nghĩa với việc Ukraine phải đầu hàng.

Hãng thông tấn Nga RIA Novosti đã đưa tin tích cực về chiến thắng của Georgescu, nhấn mạnh rằng ông ủng hộ quan hệ gần gũi hơn giữa Romania và Nga. Tuy nhiên, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Nga không đưa ra bất kỳ dự đoán nào về kết quả bầu cử.

Chiến thắng của ông Georgescu phản ánh sự thay đổi trong quan điểm của một bộ phận cử tri Romania. Hơn 1/3 cử tri ủng hộ các ứng cử viên có quan điểm hoài nghi NATO, EU và Ukraine. Ngoài Georgescu, nhà lãnh đạo AUR George Simion – một chính trị gia cực đoan khác – cũng giành được lượng lớn sự ủng hộ, cho thấy xu hướng ủng hộ các chính trị gia dân túy đang gia tăng.

Ông Georgescu đã chỉ trích sự hiện diện của NATO tại Romania, bao gồm các căn cứ quân sự và hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ. Ông lập luận rằng điều này chỉ làm gia tăng căng thẳng với Nga, đặc biệt khi chiến tranh vẫn tiếp diễn tại Ukraine, nước láng giềng của Romania.

Phản ứng từ EU và NATO

Kết quả này làm dấy lên lo ngại ở Brussels và Washington. Siegfried Muresan, một thành viên nghị viện châu Âu, cho rằng chiến thắng của Georgescu là một phần của "cuộc chiến hỗn hợp của Nga nhằm chống lại nền dân chủ châu Âu". Ông cảnh báo rằng một tổng thống thân Nga tại một quốc gia EU và NATO như Romania sẽ là một mối đe dọa đối với an ninh khu vực.

Romania, quốc gia đã cung cấp hơn 1 tỉ euro viện trợ quân sự cho Ukraine, bao gồm cả hệ thống phòng không, đang đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ sườn đông của NATO. Nếu Georgescu thắng cử, ông sẽ nắm giữ quyền lực lớn trong việc giám sát quân đội và quan hệ đối ngoại, điều này có thể làm thay đổi đáng kể chính sách của Romania đối với EU và NATO.

Các nhà phân tích cho rằng thành công của Georgescu là một minh chứng rõ ràng cho việc mạng xã hội có thể thay đổi hoàn toàn cục diện bầu cử. Costin Ciobanu, một nhà nghiên cứu chính trị tại Đại học Aarhus (Đan Mạch), nhận định: "Đây là cách bạn hack nền dân chủ". Ông so sánh hiện tượng này với cuộc bầu cử ở Moldova gần đây, nơi Nga cũng bị cáo buộc gây ảnh hưởng lớn đến cuộc bầu cử.

AUR, đảng cực hữu mà Georgescu từng liên kết, đã nhanh chóng tuyên bố ủng hộ ông trong vòng hai. Một đảng cực hữu khác, SOS, cũng đứng về phía Georgescu, nhằm tận dụng sức hút của ông trước cuộc bầu cử quốc hội vào tháng 12.

Ngã rẽ chính trị

Với kết quả vòng một, vòng hai của cuộc bầu cử dự kiến sẽ là cuộc đối đầu căng thẳng giữa Calin Georgescu và Elena Lasconi - ứng cử viên trung hữu và hiện là thị trưởng một thành phố nhỏ, Lasconi nhận được sự ủng hộ lớn từ các cử tri ủng hộ châu Âu và những người muốn duy trì vị thế thân phương Tây của Romania.

Kết quả vòng 2 sẽ quyết định không chỉ đường hướng tương lai của Romania mà còn ảnh hưởng lớn đến mối quan hệ của nước này với NATO, EU và các vấn đề quốc tế, đặc biệt là cuộc chiến tại Ukraine. Nếu thắng cử, Georgescu sẽ nắm giữ chức vụ tổng thống, có quyền đề cử thủ tướng và định hướng chính sách đối ngoại của Romania. Điều này có thể làm thay đổi các cam kết của Romania với NATO, EU cũng như định hình lại vai trò của nước này trong khu vực.

Với tình hình chính trị hiện tại, Romania đứng trước ngã rẽ quan trọng: tiếp tục duy trì vị trí thân phương Tây hay đi theo một hướng mới, thân thiện hơn với Nga. Dù kết quả ra sao, "hiện tượng Georgescu" cũng phần nào cho thấy sự bất mãn của cử tri Romania với hệ thống chính trị truyền thống và sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy trên khắp châu Âu.

Hoàng Vũ